Η βιταμίνη B αποτελείται από μία μεγάλη γκάμα υδατοδιαλυτών ουσιών, εκ των οποίων οι επτά θεωρούνται απαραίτητες για το σώμα. Απαραίτητες γιατί ο οργανισμός δεν είναι ικανός να συνθέσει αυτές τις ουσίες από μόνος του, επομένως η πρόσληψη των ουσιών αυτών μέσω της καθημερινής διατροφής είναι αναγκαία.
Η ιστορία και η ανακάλυψη της βιταμίνης B μέσα στο χρόνο ξεκινά τυχαία από τον Cristiaan Eijkman, έναν Ολλανδό γιατρό. Ο ίδιος αρχικά, αναζήτησε τα αίτια του beri beri, μίας ασθένειας που είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις σε χώρες όπως Ασία και Φιλιππίνες. Όμως, το μεγαλύτερο πρόβλημα το αντιμετώπιζαν οι ναυτικοί του Ιαπωνικού στρατού. Τα κρούσματα της ασθένειας ήταν πολλά, σε μικρά χρονικά διαστήματα και τα περισσότερα θανατηφόρα. Πλήθος ναυτικών, λοιπόν, παρουσίαζαν διαταραχές του πεπτικού συστήματος όπως ανορεξία, δυσκοιλιότητα με αποτέλεσμα την απώλεια βάρους, κόπωση, κατάθλιψη, κακή συγκέντρωση. Διαταραχές του καρδιαγγειακού συστήματος οδηγούσαν σε καρδιακή ανεπάρκεια ή και σε θάνατο.
Ο Eijkman υπέθετε πως ο λόγος εμφάνισης beri beri ήταν λόγω της ύπαρξης κάποιας βακτηριακής μόλυνσης ή στη δράση κάποιας τοξίνης. Προσπάθησε να μεταδώσει την ασθένεια από τους ανθρώπους σε κοτόπουλα, εισάγοντας σε αυτά με ένεση ανθρώπινο μολυσμένο αίμα. Ωστόσο αυτά δεν εμφάνιζαν την αρρώστια. Μετά από λίγο καιρό, τα κοτόπουλα άρχισαν να αρρωσταίνουν ασχέτως με το εάν είχαν μολυνθεί με άρρωστο αίμα ή όχι. Τελικά, ανακαλύφθηκε ότι τα κοτόπουλα αρρώσταιναν όταν η τροφή τους, το καφέ μη αποφλοιωμένο ρύζι δηλαδή, αντικαθίστατο από λευκό, αποφλοιωμένο. Αυτή η ανακάλυψη έγινε τυχαία. Ο νέος στρατιωτικός μάγειρας στο στρατιωτικό νοσοκομείο, όπου ήταν εγκατεστημένο και το εργαστήριο, δεν έδινε στα κοτόπουλα το φαγητό που είχε απομείνει από τους στρατιώτες, το οποίο είχε μεγάλες ποσότητες λευκού, αποφλοιομένου ρυζιού, αλλά τα τάιζε με καφέ μη επεξεργασμένο ρύζι. Ο Eijkman παρατήρησε ότι λευκό, αποφλοιωμένο ρύζι έτρωγαν και οι ασθενείς που έπασχαν από beri beri.
Κάπως έτσι, και ύστερα από ένα εκτενές πείραμα ο ίδιος γιατρός κατέληξε στο συμπέρασμα πως αυτή η ασθένεια προκαλείται από την έλλειψη κάποιων ουσιών, λόγω κατανάλωσης λευκού ρυζιού, ψωμιού, ζάχαρης και γλυκών. Αργότερα, ανακοινώθηκε πως αυτός ο διατροφικός παράγοντας που απουσιάζει από τις συγκεκριμένες τροφές και λειτουργεί προστατευτικά έναντι της ασθένειας του beri beri, ονομάζεται βιταμίνη B 1. To 1929,ο Cristiaan Eijkman τιμήθηκε με βραβείο νόμπελ μαζί με τον Frederick Hopkins, ο οποίος ανακάλυψε τη βιταμίνη Α.
Η λέξη «beri» στη Sinhala, μία γλώσσα στη Σρι Λάνκα σημαίνει «αδύναμη». Μία άλλη μετάφραση είναι «δε μπορώ». Η λέξη διπλασιάζεται για να δοθεί έμφαση και στα ελληνικά η ασθένεια είναι γνωστή ως πολυνευρίτιδα.
Θειαμίνη- βιταμίνη Β 1
Η βιταμίνη Β 1 χρησιμοποιείται για το μεταβολισμό των λιπών, των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών, των σακχάρων και για την παραγωγή ενέργειας στο σώμα. Βοηθά στη διατήρηση ενός υγιούς νευρικού συστήματος και στη φυσιολογική λειτουργία της καρδίας. Συνιστάται σε περιπτώσεις ανορεξίας, μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ και όταν ο οργανισμός υποβάλλεται σε αυξημένες μυϊκές και πνευματικές δραστηριότητες.
Πλούσιες πηγές: ρύζι, ψωμί, ηλιόσποροι, γάλα, σκόρδο, χοιρινό, τόνος, σολομός, καλαμπόκι, φιστίκι Αιγίνης, φιστίκι αράπικο, αρακάς, καρύδια
Συνιστώμενη ημερήσια δόση: 1,2 mg για γυναίκες, 1,4 mg για άνδρες
Ριβοφλαβίνη– βιταμίνη B 2
Αυτή η βιταμίνη ανακαλύφθηκε το 1922 και απομονώθηκε το 1933 από τους Richard Kuhn και T. Wagner-Jauregg. Εκείνοι ανακάλυψαν την φθορίζον πράσινο- κίτρινη ουσία, προσπαθώντας να βρουν την ουσία που θα σταματούσε την πελλάγρα. Η βιταμίνη B 2 είναι απαραίτητη για τον σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων, το μεταβολισμό λιπών, υδατανθράκων, πρωτεϊνών και σακχάρων για την παραγωγή ενέργειας στον οργανισμό. Επίσης βοηθά στη διατήρηση του μυϊκού συστήματος και είναι εξαιρετική για την διατήρηση της καλής όρασης, του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών.
Πλούσιες πηγές: ήπαρ μοσχαριού, αμύγδαλα, μανιτάρια, κόκκινη πιπεριά, αρακάς, μπρόκολο, ηλιόσποροι, σολομός, χοιρινό, σπανάκι, γάλα
Συνιστώμενη ημερήσια δόση: 1,2 mg για γυναίκες, 1,6 mg για άνδρες
Νιασίνη- βιταμίνη B 3
Το 1937, ο βιοχημικός Conrad Elvehjem ταυτοποίησε νικοτινικό οξύ σε νωπό κρέας και ζύμη. Αυτή η ένωση, τώρα γνωστή ως νιασίνη ή αλλιώς βιταμίνη B 3 . Αυτή η ανακάλυψη οδήγησε σε μια θεραπεία για πελλάγρα, μια ασθένεια που σχετίζεται με την ανεπάρκεια της βιταμίνης Β 3 και χαρακτηρίζεται από τα “τέσσερα D”, δερματίτιδα (dermatitis), διάρροια (diarrhea), άνοια (dementia) και τελικά, θάνατος (death). Η βιταμίνη B 3 συμβάλλει στη διατήρηση ενός υγιούς δέρματος και νευρικού συστήματος. Επιπλέον βοηθάει στη διατήρηση σωστών επιπέδων χοληστερόλης, προάγοντας της αύξηση της καλής χοληστερόλης (HDL).
Πλούσιες πηγές: συκώτι, τόνος, στήθος κοτόπουλου, βοδινό κρέας, μανιτάρια, καλαμπόκι, αβοκάντο, τομάτα, μαύρη σταφίδα, λεμόνι, φυστικοβούτυρο
Συνιστώμενη ημερήσια δόση: 13 mg για γυναίκες, 18 mg για άνδρες
Πυριδοξίνη- βιταμίνη B 6
Το 1934, ο Paul György έδειξε ότι ο παράγοντας που θεραπεύει την «αρρυθμία αρουραίων» ήταν η βιταμίνη B 6.Άλλες μελέτες έδειξαν ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης B 6 προκάλεσε σπασμούς σε αρουραίους, χοίρους και σκύλους. Η πυριδοξίνη παίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των αμινοξέων, στο σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων. Επίσης, η παρουσία της πυριδοξίνης είναι καθοριστική για το συγχρονισμό των μυϊκών κινήσεων, την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου και τη σύνθεση DNA. Συνιστάται στη μείωση των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου . Είναι φυσικό διουρητικό και διατηρεί την ισορροπία των υγρών στον οργανισμό.
Πλούσιες πηγές: φυστίκια, ηλιόσποροι, σκόρδο, τόνος, συκώτι βοδινού, καρύδια, φουντούκια, μπανάνες, αυγά κότας, σπανάκι, αβοκάντο, πιπεριές, πατάτες, χοιρινό
Συνιστώμενη ημερήσια δόση: 2 mg για ενήλικες
Διαβάστε εδώ το Δεύτερο μέρος του αφιερώματος στην βιταμίνη Β
Βιβλιογραφία
www.webmd.com/vitamins-supplements
www.nobelprize.org/educational/medicine/vitamin_b1/eijkman.html
https://draxe.com/niacin-side-effects/
https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/thiamine#section=2D-Structure
http://emedicine.medscape.com/article/116930-overview
http://www.umm.edu/health/medical/altmed/supplement/vitamin-b1-thiamine
www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles
