Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, ο σπουδαίος Έλληνας συνθέτης και μουσικός του οποίου η δουλειά προσέφερε τεράστια δραματικότητα και ένταση στα soundtrack ταινιών, συμπεριλαμβανομένων των Blade Runner και Chariots of Fire, πέθανε σε ηλικία 79 ετών την Τρίτη 17/5. Οι εκπρόσωποί του είπαν ότι πέθανε σε νοσοκομείο στη Γαλλία όπου νοσηλευόταν.
Κορυφαίος της ηλεκτρονικής μουσικής, αναδείχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους μουσικοσυνθέτες στον κόσμο με τεράστια επίδραση στο έργο χιλιάδων καλλιτεχνών και κατ’ επέκτασιν στην ανάπτυξη νέων και πρωτοποριακών μουσικών διαδρομών.
Ο Eυάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου γεννήθηκε στην Αγριά Μαγνησίας, στις 29 Μαρτίου 1943 κι έγινε ευρύτερα γνωστός ως Vangelis. Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου κέρδισε ένα Όσκαρ για το soundtrack του Chariots of Fire το 1981. Το ανεβαστικό μοτίβο του για πιάνο έγινε παγκοσμίως γνωστό και έφτασε στο Νο 1 των αμερικανικών charts, όπως και το συνοδευτικό άλμπουμ soundtrack.
Κυρίως αυτοδίδακτος στη μουσική, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου μεγάλωσε στην Αθήνα και δημιούργησε το πρώτο του συγκρότημα το 1963, τους Forminx, παίζοντας την ποπ μουσική της εποχής: uptempo rock’n’roll, σαρωτικές μπαλάντες και διασκευές των Beatles.
Οι Formix χώρισαν το 1966 και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου έγινε συγγραφέας και παραγωγός δουλεύοντας για άλλους μουσικούς ενώ έγραφε και την μουσική για ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Δύο χρόνια αργότερα, έφυγε για το Παρίσι για να προωθήσει την καριέρα του, όπου σχημάτισε το prog rock κουαρτέτο Aphrodite’s Child με Έλληνες ομογενείς συμπεριλαμβανομένου του Ντέμη Ρούσσου. Το single τους Rain and Tears έγινε επιτυχία σε όλη την Ευρώπη, φτάνοντας στην κορυφή των γαλλικών, βελγικών και ιταλικών charts και στο Top 30 του Ηνωμένου Βασιλείου.
Αφού χώρισαν –ο Βαγγέλης Παπαθανασίου θεωρούσε τον κόσμο της εμπορικής ποπ «πολύ βαρετό»– επέστρεψε στη σύνθεση μουσικών θεμάτων για ταινίες και για την τηλεόραση. Την περίοδο εκείνη απέρριψε μια πρόσκληση να αντικαταστήσει τον Rick Wakeman στα πλήκτρα στο Yes, μετακόμισε στο Λονδίνο και υπέγραψε σόλο συμφωνία με την RCA Records: τα LP του Heaven and Hell (1975) και Albedo 0.39 (1976) έφτασαν το καθένα στο Top 40 του Ηνωμένου Βασιλείου, ο πρώτος δίσκος χρησιμοποιήθηκε, μάλιστα, για το soundtrack της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς Cosmos του Carl Sagan. Η σύνδεση με τους Yes ολοκληρώθηκε τελικά αργότερα, όταν συνεργάστηκε με τον Jon Anderson του συγκροτήματος για το ντουέτο Jon and Vangelis, του οποίου το ντεμπούτο άλμπουμ έγινε Top 5.
Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου συνέχισε το έργο του στην κινηματογραφική μουσική καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, αλλά την δεκαετία του 1980 έφτασε στην κορυφή κατακτώντας την αναγνώριση και την εμπορική επιτυχία. Το Chariots of Fire έγινε παγκοσμίως γνωστό και συνώνυμο με αθλητικά μοντάζ αργής κίνησης. «Η μουσική μου δεν προσπαθεί να προκαλέσει συναισθήματα όπως χαρά, αγάπη ή πόνο από το κοινό. Απλώς ταιριάζει με την εικόνα, γιατί δουλεύω στη στιγμή», δήλωσε αργότερα.
Η μουσική του στο Blade Runner φημίζεται γλαφυρή και ουσιαστική αποτύπωση μιας απαίσιας μελλοντικής εκδοχής του Λος Άντζελες, όπου τα ρομπότ και οι άνθρωποι ζουν αμήχανα ο ένας δίπλα στον άλλο. Μέσω της χρήσης μακριών, κακόβουλων συνθετικών νότων συλλαμβάνει και αποδίδει εξαιρετικά την φουτουριστική δυστοπία του περιβάλλοντος του Blade Runer. Τα σαξόφωνα και τα πλούσια ατμοσφαιρικά περάσματα ενισχύουν τις ρομαντικές και συγκινητικές στιγμές της ταινίας. «Αποδείχθηκε ότι είναι μια πολύ προφητική ταινία – ζούμε σε ένα είδος κόσμου του Blade Runner τώρα», είπε το 2005.
Αξιοσημείωτα φυσικά είναι το έργο και η συνεισφορά του στο βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα, πολιτικό δράμα «Missing»(1982) του Κώστα Γαβρά, με πρωταγωνιστή τον Jack Lemmon, στο ιστορικό δράμα του Ρότζερ Ντόναλντσον «Η ανταρσία του Μπάουντι» (The Bounty, 1984) με τους Mel Gibson και Anthony Hopkins και στο ιστορικό-θρησκευτικό δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ «Φραντσέσκο»(Francesco,1989) της Λιλιάνα Καβάνι με τον Μίκυ Ρουρκ. Συνεργάστηκε ξανά με τον σκηνοθέτη του Blade Runner, Ridley Scott, στην ταινία του «1492: Χριστόφορος Κολόμβος» (1492: Conquest of Paradise, 1992), και αλλού. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, έκανε το soundtrack για το Bitter Moon του Roman Polanski και για ντοκιμαντέρ του Jacques Cousteau.
Ο Βαγγέλης σχεδίασε μαζί με ελληνικά όργανα τις τυπικές ορχήστρες που χρησιμοποιήθηκαν για τη μουσική στο κλασικό έπος του Oliver Stone του 2004, Alexander.
Η πιο πρόσφατη μουσική του είναι για τον El Greco (2007) του Γιάννη Σμαραγδή, την βιογραφική ταινία για τον ζωγράφο της Αναγέννησης Δομήνικο Θεοτοκόπουλο. Ο Έλληνας καλλιτέχνης, που μετακόμισε στην Ισπανία και απέκτησε το παρατσούκλι του εκεί, θαυμάστηκε πολύ από τον Βαγγέλη Παπαθανασίου, ο οποίος συνέθεσε άλμπουμ το 1995 και το 1998 που εμπνεύστηκαν από αυτόν και πήραν το όνομά του.
Διαρκώς τιμώμενος για το υποβλητικό του θέμα Chariots of Fire, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου λάμβανε διαρκώς προσκλήσεις από αθλητικούς φορείς για να παρακολουθεί σημαντικά γεγονότα, όπως τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2000 στο Σίδνεϊ, το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002 στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα. Έγραψε επίσης παρτιτούρες μπαλέτου και μουσική για σκηνικές παραγωγές της Μήδειας, της Τρικυμίας και άλλων θεατρικών έργων.
Γοητευμένος πάντοτε από το διάστημα βρήκε φωνή στη Rosetta του 2016, αφιερωμένη στον ομώνυμο διαστημικό ανιχνευτή, και η Nasa όρισε το κομμάτι του Mythodea του 1993 (το οποίο ισχυρίστηκε ότι έγραψε σε μια ώρα) ως την επίσημη μουσική της αποστολής Mars Odyssey του 2001. Το τελευταίο του άλμπουμ, το Juno to Jupiter του 2021, ήταν εμπνευσμένο από τον ανιχνευτή της Nasa Juno και περιλάμβανε ηχογραφήσεις της εκτόξευσής του και τη λειτουργία του ίδιου του ανιχνευτή στο διάστημα.
Διαβάστε περισσότερα νέα εδώ