Παρακολουθήσαμε την παράσταση Βάκχες του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Έκτορα Λυγίζου στην Επίδαυρο την Παρασκευή 15 Ιουλίου 2017. Είναι η δεύτερη σκηνοθετική-ερμηνευτική προσέγγιση του Λυγίζου πάνω στη μοναδική σωζόμενη τραγωδία με διονυσιακό περιεχόμενο, μετά την παράσταση του στο Θέατρο του Νέου Κόσμου το 2013, εκεί σε διασκευή με τρεις ηθοποιούς (Λυγίζος, Μοθωναίος, Μπαλής). Στη νέα του προσέγγιση, έχουμε οκτώ αφηγητές που φαντασιώνονται την βακχεία. Η παράσταση χρησιμοποιεί την μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά.

Υπόθεση

Ο θεός Διόνυσος φτάνει στην πόλη με ανθρώπινη μορφή και ο βασιλιάς Πενθέας παλεύει να οχυρώσει εαυτόν και το άστυ απέναντι στην έλευση μιας θρησκείας που εξισώνει τους πάντες –νυν και πρώην βασιλιάδες, θεούς και δούλους, μάντεις και αγγελιοφόρους, γυναίκες και άνδρες– σε έναν κόσμο συμφιλίωσης του ανθρώπου με τα πιο ζωώδη, αλλά και αγνά του ένστικτα. Πρόκειται για τη μοναδική σωζόμενη τραγωδία όπου ο Διόνυσος συμμετέχει ως πρόσωπο του δράματος, αλλά και ως παντεπόπτης σκηνοθέτης- συγγραφέας.

Η παράσταση

Βάκχες Λυγίζου
«Ο Λυγίζος κάνει τις Βάκχες παράσταση οκτώ αφηγητών»

Ο Έκτορας Λυγίζος διασκευάζει σκηνικά τον μύθο της ευριπίδειας τραγωδίας, έχοντας οκτώ αφηγητές που άλλοτε επονομάζονται έναν εξατομικευμένο ήρωα του δράματος, άλλοτε σε διφωνίες κι άλλοτε σε συντονισμένα (βακχευμένα) ερμηνευτικά σύνολα. Στην παράσταση Βάκχες απουσιάζουν οι μεγαλειώδεις διαστάσεις του μύθου, η «κάθοδος» του Διονύσου, ο Χορός των Βακχών, το κεφάλι του Πενθέα, οπότε όλα αυτά καλούνται οι αφηγητές να τα φαντασιωθούν ως επιμηκυμένοι Άγγελοι ενός φαντασιακού κόσμου και μαζί τους να τα φαντασιωθούν κι οι θεατές.

Αυτή η φαντασίωση έχει μία συνενοχή, με τους θεατές πρώτα να βλέπουν μία εντελώς άδεια σκηνή, και στη συνέχεια να βλέπουν τους ηθοποιούς της παράστασης να στήνουν ένα μοβ ύφασμα τυλιγμένο σε ρολό στο έδαφος οριοθετώντας τον σκηνικό τους χώρο. Οι αφηγητές όταν θέλουν να εκφέρουν τα λόγια κάποιου από τους ήρωες, δηλώνουν υποθετικά το όνομα του ήρωα (Αν ήμουν ο Πενθέας θα έλεγα…) και συνεχίζουν με τα λόγια του. Η συνενοχή πιάνει αμέσως γιατί ο Λυγίζος είναι σα να έκανε μία παράσταση δωματίου στο θεόρατο ανοιχτό θέατρο της Επιδαύρου.

Αυτή την συνθήκη κατάφερε να την μεταφράσει άψογα σκηνογραφικά η Κλειώ Μπομπότη. Το μοναδικό σκηνικό αντικείμενο της παράστασης είναι το μοβ πανί, που φέρνουν στην σκηνή οι ηθοποιοί της παράστασης τυλιγμένο στο ρολό για να το στήσουν αμέσως καλύπτοντας όλο το έδαφος. Έτσι το κυκλικό σχήμα της σκηνής γίνεται αμέσως τετράγωνο. Οι ηθοποιοί είναι ντυμένοι με λευκές φόρμες και πάνω από αυτές γιλέκα με πολύχρωμες κλωστές. Το ξεκούμπωμα και το ρίξιμο των γιλέκων-προβιών στο έδαφος, είναι βασικό κλειδί στην σκηνοθεσία της παράστασης.

Βάκχες Λυγίζου
Το στήσιμο του σκηνικού της Κλειώς Μπομπότη από τους ηθοποιούς στην έναρξη της παράστασης
Οι ερμηνείες

Η παράσταση Βάκχες του Λυγίζου φέρνουν ένα νέο κώδικα ανάγνωσης της πολυπαιγμένης και πολυδιαβασμένης ευριπίδειας τραγωδίας που διαφοροποιείται αισθητά από τις «καθιερωμένες επιδαυρικές» ερμηνείες. Ο Αργύρης Πανταζάρας «περπατάει» γήινα τον Διόνυσο και δεν έχει απειλητικό χαρακτήρα ο λόγος του, δεν προμηνύει τη θεϊκή οργή, αλλά την αφηγείται σαν κάτι λογικό να συμβεί. Ο Πενθέας μάλιστα (Βασίλης Μαγουλιώτης) φαίνεται να θαυμάζει και σχεδόν να έχει ομοφυλοφιλικές διαθέσεις για τον Διόνυσο. Θέλει να πλησιάσει και να «δοκιμάσει» τον θηλύμορφο θεό και δεν αργεί να παρασυρθεί από τις προτροπές των περίοικων του αφηγητών. Λειτουργούν πολύ αρμονικά στην παράσταση τα διφωνικά σχήματα της παράστασης (Μπαλής-Ευστρατιάδου, Στέργιογλου-Παπαδοπούλου, Πρωτόπαππα-Παπαδοπούλου), που δείχνουν πως το ατομικό γίνεται συμμετοχικό και συλλογικό. Ο Στέργιογλου δίνει έναν ευφρόσυνο χαρακτήρα στο ξανάνιωμα του Τειρεσία μέσα από την βακχεία, έναν μάντη που συνομιλεί με την διεμφυλικότητα του Διονύσου.

Συμπερασματικά, φεύγοντας από την παράσταση Βάκχες, διερωτώμαι κατά πόσο μία παράσταση των Βακχών μπορεί να επιδράσει στον θεατή χωρίς τον ζωώδη χαρακτήρα του, χωρίς τις Βάκχες, χωρίς το μαίνος της Αγαύης με ορατό το κεφάλι του Πενθέα. Την απάντηση την δίνει ο έξοχος σχεδιασμός της ψευδαισθητικής αφήγησης του Έκτορα Λυγίζου και η εμπλοκή θιάσου και θεατών σε αυτόν.

Συντελεστές της παράστασης Βάκχες

  • Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
  • Διασκευή – Σκηνοθεσία: Έκτορας Λυγίζος
  • Σκηνικό – Κοστούμια: Κλειώ Μπομπότη
  • Φωτισμοί: Δημήτρης Κασιμάτης
  • Μακιγιάζ: Ιωάννα Λυγίζου
  • Αγγλικοί υπέρτιτλοι: Λύο Καλοβυρνάς
  • Βοηθός σκηνοθέτις: Εύα Βλασσοπούλου
  • Βοηθός σκηνογράφου: Στεφανία-Ηλέκτρα Πανταβού
  • Δραματολογική συνεργασία: Κατερίνα Κωνσταντινάκου
  • Σωματική προετοιμασία-Τεχνική Alexander: Βίκυ Παναγιωτάκη
  • Φωνητική προετοιμασία: Ρηνιώ Κυριαζή
  • Παίζουν: Ανθή Ευστρατιάδου, Έκτορας Λυγίζος, Βασίλης Μαγουλιώτης, Άρης Μπαλής, Αργύρης Πανταζάρας, Ανέζα Παπαδοπούλου, Μαρία Πρωτόπαππα, Χρήστος Στέργιογλου
  • Διάρκεια παράστασης: 75’
  • Συμπαραγωγή: Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου και ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας

 

*Η παράσταση Βάκχες θα παρουσιαστεί για μία τελευταία φορά στο Αρχαίο Θέατρο της Επίδαυρο απόψε Σάββατο 16 Ιουλίου στις 21:00.

 

Προηγούμενο άρθροΗ παράσταση « Φιλιώ Χαϊδεμένου » ξεκινά την καλοκαιρινή της περιοδεία, έχοντας στις αποσκευές της θεατρικές και μουσικές ερμηνείες
Επόμενο άρθροΠέθανε ο Κώστας Μουρσελάς, συγγραφέας του μυθιστορήματος Βαμμένα Κόκκινα Μαλλιά
Αναστάσιος Πινακουλάκης
Απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών -Erasmus στο Limburg Katholieke University College. Είναι τελειόφοιτος στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Αθηνών. Έχει παρακολουθήσει εκπαιδευτικά σεμινάρια και εργαστήρια δημιουργικής γραφής. Ασχολείται με τη συγγραφή θεατρικών έργων, ποιημάτων και παραμυθιών. Το μεγαλύτερό του όνειρο είναι να συνθέσει μία νέα δραματουργία και να συστήνει έργα στο κοινό.

3 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Η απόλυτη ανοησια.
    Ο κόσμος άρχισε να φεύγει από τη μέση της παράστασης και εγώ αναρωτιέμαι γιατί έζησα το δράμα να το δω ως το τέλος…

  2. ‘Ανευρη, αποστειρωμένη με ένα λόγο χωρίς συνοχή και μηδενική κινησιολογία.
    Κορυφαία στιγμή η εικοσάλεπτη ομαδική αφήγηση στο κέντρο της σκηνής χωρίς να συμβαίνει τίποτα.
    Η υποκριτική ικανότητα των ηθοποιών εξαφανίστηκε από το σκηνοθέτη.
    Αν θες να κάνεις κάτι μοντέρνο απαιτείται έμπνευση.
    Αυτό ήταν μια απλή αρπαχτή.

  3. Συμφωνώ με τα προηγούμενα σχόλια. Ήταν μια αρπαχτή. Ό,τι χειρότερο έχω δει. Θεωρώ ότι έπρεπε τουλάχιστον να είχαμε ενημερωθεί από τον ιστότοπο του greek festival, ότι ήταν μια διασκευή. Αν το ξέραμε δεν θα κάναμε το ταξίδι και το έξοδο να πάμε στην Επιδαύρο για να δούμε μια ανόητη διασκευή, μια σαχλαμάρα.

τα σχόλια είναι κλειδωμένα.