Ο Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες είναι κριτικός λογοτεχνίας και δημοσιογράφος από την Αργεντινή. Όχι και τόσο δημοφιλής στην Ελλάδα, ωστόσο έχει γράψει μυθιστορήματα, βιογραφίες καθώς και μυθιστορήματα δημοσιογραφικής έρευνας, που έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.
Στο βραβευμένο Το χάρτινο σπίτι, που τιμήθηκε με το βραβείο Lolita Rubial και έχει μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες μιλά για μια ιστορία αγάπης.Μια ιστορία αγάπης πολύ διαφορετική και ιδιαίτερη, που συνδέει τους πρωταγωνιστές με ένα βιβλίο.

 O συγγραφέας μας ξεκαθαρίζει ήδη από την πρώτη σελίδα, ότι τα βιβλία είναι επικίνδυνα και αλλάζουν το πεπρωμένο των ανθρώπων. Έτσι, αρχίζει την αφήγηση με το θάνατο της καθηγήτριας της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας, Μπλούμα Λέννον σε τροχαίο καθώς διαβάζει ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον. Στη συνέχεια, ο συνάδελφός της καθηγητής και πρώην εραστής της παραλαμβάνει ένα δέμα, που περιέχει ένα βιβλίο με μια ιδιόχειρη αφιέρωση, το οποίο προορίζεται για εκείνη. Το βιβλίο είναι το «Γραμμή σκιάς» του Τζότζεφ Κόνραντ, το οποίο συνοδεύεται με μια παράξενη αφιέρωση και ίχνη τσιμέντου στο εξώφυλλο. Ωστόσο, εκείνη δε ζει πια για να το παραλάβει, ούτε και για να του εξηγήσει το νόημα της αφιέρωσης. Έτσι, ο συνάδελφος και καλός της φίλος ξεκινά μια περιπετειώδη έρευνα για να ανακαλύψει τον αποστολέα και για να μπορέσει να καταλάβει το κρυφό νόημα.

«Κάθε φορά που η γιαγιά μου με έβλεπε να διαβάζω στο κρεβάτι, μου έλεγε:Παράτα τα, τα βιβλία είναι επικίνδυνα. Για πολλά χρόνια το απέδιδα στην άγνοιά της, αλλά ο χρόνος απέδειξε της σωφροσύνη της Γερμανίδας γιαγιάς μου».

 Σε όλη αυτή τη διαδρομή μας παραθέτει κάποιες σκέψεις, παρατηρήσεις, διαπιστώσεις, για την ανάγνωση και τους αναγνώστες για πράγματα που ήξερε ή ανακάλυψε με αφορμή αυτή την έρευνα. Μας μιλά για βιβλία, για διαφορετικά είδη αναγνωστών, κάνοντας έναν ωραίο διαχωρισμό για δυο είδη βιβλιόφιλων, τους βιβλιοσυλλέκτες και τους βιβλιοφάγους, αλλά και πως το ένα βιβλίο μας οδηγεί στο άλλο καθώς και για τους τρόπους αρχειοθέτησης των βιβλίων. Υπάρχουν παντού βιβλία. Άλλοτε είναι τακτοποιημένα, ή ατάκτως ερριμμένα, και άλλοτε καθαρά και προσεγμένα ή μουντζουρωμένα και σκοροφαγωμένα. Ακόμα και ο τίτλος του βιβλίου δεν αποτελεί κάποια παρομοίωση αλλά κάνει λόγο για ένα σπίτι πραγματικά φτιαγμένο μόνο από βιβλία. Το βιβλίο αποτελεί το βασικό πρωταγωνιστή αυτής της νουβέλας. Ο συγγραφέας θεωρεί τη βιβλιοθήκη και τα βιβλία ζωντανούς οργανισμούς τόσο που στο τέλος το βιβλίο παύει να είναι ένα άψυχο αντικείμενο και μετουσιώνεται σε κάτι έμψυχο, και καταλήγει ακόμα και στο θάνατο σαν οποιοδήποτε έμψυχο ον λέγοντας χαρακτηριστικά:

Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες
Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες

«Το βιβλίο άρχιζε να μαλακώνει στη βροχή , να κολλάει πάνω στη μαύρη ταφόπλακα, να βυθίζεται ,να βυθίζεται σε έναν αργό αλλά γαλήνιο θάνατο, σαν το καράβι που μπαίνει ήσυχα στο λιμάνι».

 Όλα αυτά ο πρωταγωνιστής-αφηγητής, μας τα παρουσιάζει με μια ωραία και γλαφυρή γλώσσα, με ζωντανές περιγραφές και εικόνες για τη Λατινική Αμερική, με περιπλανήσεις στο Μπουένος Άιρες και την Ουρουγουάη, ενώ μας δίνει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για πολλούς γνωστούς Λατινοαμερικάνους συγγραφείς και λογοτέχνες και για άλλους όχι και τόσο γνωστούς.

 Κύριο προσόν, ωστόσο, του μυθιστορήματος “Το χάρτινο σπίτι ” δεν είναι τόσο η αστυνομική πλοκή του, η οποία είναι υποτυπώδης και με μάλλον αμήχανη κατάληξη, ούτε η διαγραφή και η ανάπτυξη των χαρακτήρων του, οι οποίοι εμφανίζονται ως επί το πλείστον μονοδιάστατοι και δίχως εξέλιξη. Αντιθέτως, οι συνοπτικές περιγραφές και παρατηρήσεις του Ντομίνγκες για το Μπουένος Άιρες είναι εξαιρετικές, όπως και η πολλαπλώς ερεθιστική διαπραγμάτευση του θέματος της βιβλιοφιλίας και της φιλαναγνωσίας. Θέμα το οποίο επιτυγχάνει να παρουσιάσει ο αργεντινός συγγραφέας με θαυμαστή εκφραστική λιτότητα και σαφήνεια, την οποία μεταφέρει στη γλώσσα μας απολύτως ικανοποιητικά η μεταφράστρια Λένα Φραγκοπούλου. Ένα απολαυστικό βιβλίο, σε κάθε περίπτωση – τοποθετήστε το στη βιβλιοθήκη σας ανάμεσα στην Ιστορία της ανάγνωσης του, επίσης Αργεντινού, Αλμπέρτο Μανγκέλ και στο 84, Charing Cross Road της Helene Hanff.

Μια ενδιαφέρουσα νουβέλα, όχι τόσο γιατί περιγράφει μια πρωτότυπη ιστορία αγάπης αλλά γιατί μας δίνει την αφορμή να σκεφτούμε το ρόλο που έχουν τα βιβλία στη ζωή μας πέρα από το περιεχόμενό τους.

  «Δεν είναι και μικρό πράγμα. Ελπίζω να με καταλαβαίνετε. Φανταστείτε για μα στιγμή ότι σε όλη σας τη ζωή καταφέρατε να κρατήσετε αναμνήσεις από την παιδική σας ηλικία: αισθήσεις, μυρωδιές, το φως που φώτιζε τα μαλλιά της μητέρας σας, τις πρώτες σας περιπέτειες στη γειτονιά. Εντυπώσεις λίγο πολύ χαοτικές από κάτι το απροσμέτρητο που όμως, σε τελική ανάλυση,σχηματίζει τις μνήμες της παιδικής σας ηλικίας, με τους φόβους,τις χαρές και τις συγκινήσεις της. Στη συνέχεια, η ανάπτυξη σας καταγράφεται λεπτομερώς. Το σχολείο ταξινομεί. Οι δάσκαλοι, οι φίλοι, τα πρώτα καρδιοχτύπια. Εξακολουθείτε να μαζεύετε αναμνήσεις από κάθε εμπειρία σας, μέχρι να φτάσετε στο σήμερα».

 Λίγα λόγια για τον συγγραφέα


 Ο Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες γεννήθηκε το 1955. Είναι συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας, και δημοσιογράφος από την Αργεντινή. Από το 1989, όμως, ζει στο Μοντεβιδέο της Ουρογουάης. Έχει δημοσιεύσει τα μυθιστορήματα: Pozo de Vargas, Bikiletas Negras, La mujer hablada (Βραβείο Bartolome Hildago) και Tres mueskas en mi carabina (Βραβείο Juan Carlos Onetti). Είναι ο συγγραφέας των βιογραφιών Construccion de la noche. La vida de Juan Carlos Onetti (σε συνεργασία με τη Μαρία Εστερ Χίλιο), El bastardo. La vida de Roberto de las Carreras y su madre Clara και Tolla Invernizzi. La ribelion de la ternura , καθώς και ποικίλων βιβλίων δημοσιογραφικής έρευνας, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν  τα Delitos de amores crueles, Una joya por cada rata. Memorias de un asaltante de bancos και Escritos en el Agua (Εθνικό βραβείο Υπουργείο παιδείας και πολιτισμού της Ουρογουάης.  Το χαρτινό σπίτι έχει τιμηθεί με το βραβείο Lolita Rubial και έχει μεταφραστεί ήδη στην αγγλική, ιταλική, γαλλική, γερμανική, ολλανδική και πορτογαλική γλώσσα.

Προηγούμενο άρθροTerra Cotta – Ψημένη Γη: Έκθεση εικαστικού κοσμήματος
Επόμενο άρθρο“Ιερή Πόρνη 3”- Μονόπρακτα