Τέλη του μήνα και 30 χρόνια περίπου μετά το κλείσιμό του εργοστασίου φωταερίου, ο χώρος που στεγάζει την “Τεχνόπολη” του Δήμου Αθηναίων ανοίγει ως το πρώτο βιομηχανικό μουσείο της πόλης και μας διηγείται την ιστορία του.
Το εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας από το 1857 κάλυπτε την ανάγκη της πόλης για δημόσιο φωτισμό και μαζί με το Μεταξουργείο Δουρούτη, καθόρισε σε σημαντικό βαθμό την πολεοδομική και οικονομική της ανάπτυξη. Καταλαβαίνουμε τη σημασία του εργοστασίου καθώς από αυτό πήρε το όνομά της το πυκνοκατοικημένο Γκαζοχώρι και το εργοστάσιο υπήρξε η πρώτη μονάδα παραγωγής ενέργειας στην Αθήνα αλλά και σε όλη τη χώρα. Επίσης, η θέση του στον χάρτη, στην αρχή της οδού Πειραιώς, συνέβαλε σημαντικά στη μετατροπή της οδού σε άξονα βιομηχανίας.
Το εργοστάσιο “βοήθησε” σε μεγάλο βαθμό και την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της ίδιας της πόλης, αλλάζοντας το χαρακτήρα της οικιακής ζωής των κατοίκων και κάνοντας την Αθήνα να μοιάζει με τα πρότυπα μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεών της εποχής. Πρότυπα που αναφέρονταν σε πόλεις σύγχρονες, ανεξάρτητες και ικανές να επιδείξουν βιομηχανική δραστηριότητα.
Όταν ιδρύθηκε το εργοστάσιο φωταερίου, τα επιτεύγματα της βιομηχανικής επανάστασης είχαν μόλις αρχίσει να γίνονται αισθητά στο τότε νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Στα τέλη του 19ου αιώνα, επεκτάθηκε η χρήση του φωταερίου, με τη νέα αυτή μορφή ενέργειας να αρχίζει να χρησιμοποιείται, εκτός από το φωτισμό της πόλης, στα νοικοκυριά και στις βιομηχανίες. Το ίδιο το εργοστάσιο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα τεχνολογίας και βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της εποχής που χτίστηκε. Σήμερα, σώζεται το μεγαλύτερο μέρος των κτιριακών εγκαταστάσεων και σχεδόν ακέραιο ένα μεγάλο μέρος του μηχανολογικού του εξοπλισμού. Ο εξοπλισμός αυτός, μαζί με αντικείμενα από το εργοστάσιο και συσκευές φωταερίου, συνθέτουν τη συλλογή του Βιομηχανικού Μουσείου.
Για 130 χρόνια περίπου το εργοστάσιο “χάριζε” φως και ενέργεια σε όλη την πόλη, μέχρι που σφράγισε τις πόρτες του το 1984. Λίγα χρόνια μετά, άρχισαν οι πρώτες μελέτες για την αξιοποίηση και επανάχρηση των εγκαταστάσεων του εργοστασίου. Ο χώρος κηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο, με την προοπτική να γίνει μουσείο και χώρος πολλαπλών εκδηλώσεων. Τα έργα της επισκευής και αποκατάστασης των παλαιών κτιρίων, καθώς και η οργάνωση του ελεύθερου χώρου του συγκροτήματος ολοκληρώθηκαν το 2004. Από το 1999, όμως, η “Τεχνόπολις” του Δήμου Αθηναίων φιλοξενεί πολιτιστικές και άλλες εκδηλώσεις και το 2011 η νέα διοίκηση ανέθεσε σε μία ομάδα επιστημόνων την υλοποίηση του Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου. Ένα χρόνο μετά, το έργο ολοκληρώθηκε και ο επισκέπτης έχει πλεόν τη δυνατότητα να γνωρίσει μέσα από ένα μουσειολογικό περίπατο τη γραμμή παραγωγής του φωταερίου, παίρνοντας μία γεύση από ένα “ξεχασμένο” κομμάτι της ιστορίας της πόλης μας. Επίσης, θέματα όπως η βιομηχανική κληρονομιά και η βιομηχανική αρχαιολογία, η επιχειρηματικότητα, οι συνθήκες εργασίας, οι παλαιές και νέες μορφές ενέργειας ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια του επισκέπτη, μέσα από αυθεντικά αντικείμενα, μηχανήματα, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ηχητικά ντοκουμέντα και βιντεοπροβολές.
Οπότε, από εδώ και πέρα, η Τεχνόπολη δε θα έρχεται στο μυαλό μας μόνο ως χώρος πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, αλλά και ως το πρώτο Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου. Ένα τεχνολογικό μουσείο της πόλης που μας ταξιδεύει δύο αιώνες σχεδόν πίσω και μας διηγείται την ιστορία και την τεχνολογία μιας άλλης εποχής.
Info
Εγκαίνια: 27.01.2013
Ώρες : 10.00 – 18.00
Ελεύθερη είσοδος στα εγκαίνια του μουσείου
Εισιτήρια: από 28.01.2013: 1 €
Πειραιώς 100
Τηλέφωνο: 210 3475518, 210 3461589
