Το Μετς είναι συνοικία στο ανατολικό τμήμα του δήμου Αθηναίων και αναπτύσσεται επί του λόφου Λογγίνου, νοτίως του Αρδηττού. Εκτείνεται από το Α’ νεκροταφείο και τη λεωφόρο Αρδηττού ως την πλατεία Βαρνάβα και τις γειτονιές όπισθεν του Παναθηναϊκού Σταδίου, κατά πολλούς δε αποτελεί τμήμα του γειτονικού Παγκρατίου. Γύρω στα 1870, ο Γερμανός Κάρολος Φιξ εγκαινιάζει στην περιοχή μπυραρία, με το όνομα “Μετς”, σε ανάμνηση της ομώνυμης μάχης του γαλλογερμανικού πολέμου, στη μικρή πόλη του Μetz στη γερμανική τότε Αλσατία. H συνοικία πλησίον της μπυραρίας άρχισε δειλά δειλά να αναπτύσσεται με αποίκους από την Κέα και σύντομα γέμισε με καφωδεία, κέντρα διασκεδάσεως και μικρά θεατράκια, στις όχθες του ποταμού Ιλυσσού που κυλούσε ακόμα.
Η θέα εξαιτίας της προνομιακής θέσης του Μετς ήταν και εξακολουθεί να είναι εντυπωσιακή, με το βλέμμα να αγκαλιάζει άοκνα από την Ακρόπολη, το Ζάππειο και το ναό του Δία, ως το Λυκαβηττό, ακόμα και το Φάληρο. Τα “παντρεμενάδικα”, όπως ήταν γνωστή η περιοχή ως και τις αρχές του 20ου αιώνα, αναδεικνύονται με τις παρεμβάσεις του τότε δημάρχου Αθηναίων Σπύρου Μερκούρη, ενώ παράλληλα χτίζεται και καινούρια γέφυρα στον Ιλυσσό. Το Μετς βέβαια αποτελεί οριακό, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της Αθήνας, ήδη από την Αρχαιότητα, το ειδυλλιακό περιβάλλον του οποίου προσφερόταν για περιπάτους, αλλά και την ανέγερση ναών, μιας και στην περιοχή υπήρχε έντονη λατρευτική δραστηριότητα. Γνωστότερος είναι ο μικρός ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδος – όμοιος με αυτόν της Απτέρου Νίκης στην Ακρόπολη – ο οποίος χρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Τι είναι όμως αυτό που κάνει τελικά το Μετς τόσο ελκυστικό σε μας σήμερα;
Αστική υπεροχή
Το Μετς αποτελεί τρανή απόδειξη του πόσο καλύτερη θα μπορούσε να είναι η Αθήνα, εάν περισσότερες γειτονιές της δεν παραδίδονταν στην άναρχη δόμηση, τα αυτοκίνητα και την αδιαφορία, καθώς έχει επανειλημμένως αποτελέσει αντικείμενο αναλύσεων και παράδειγμα προς μίμηση από αρχιτέκτονες και πολεοδόμους. Το κλειδί για την κατανόηση της έλξης που ασκεί η όμορφη συνοικία βρίσκεται στην τοποθεσία της, πολύ κοντά στο κέντρο της Αθήνας, αλλά με μια διάχυτη αίσθηση κέντρου-απόκεντρου, καθώς το Μετς παραμένει ανέλπιστα ήσυχο για Αθηναϊκή γειτονιά. Άλλο βασικό πλεονέκτημα που κάνει το Μετς να ξεχωρίζει είναι η ιδιαίτερη ταυτότητά του. Πρόκειται για τη μοναδική ίσως συνοικία της Αθήνας πέραν της ιστορικής Πλάκας, που έχει διατηρήσει το χρώμα της, χωρίς παράλληλα να φράζει το δρόμο στο καινούριο, αλλά αντίθετα να το αφομοιώνει και να το εγκολπώνεται επιλεκτικά.
Δεν προκαλεί συνεπώς εντύπωση το γεγονός ότι ήδη από το μεσοπόλεμο, η συνοικία του Μετς αποτελεί πόλο έλξης για καλλιτέχνες και ανθρώπους του πνεύματος. Και μπορεί μεν να πλησίασε την Αθήνα μεταπολεμικά, με την επικάλυψη του Ιλυσσού, συνέχιζε όμως να υστερεί οικοδομικά, σε αντίθεση με τις πέριξ αυτού περιοχές που βίωναν έντονο οικοδομικό οργασμό. Πέρα από τα γραφικά νεοκλασικά διώροφα και τις λιτές μονοκατοικίες του ΄30 και του ΄50, στο Μετς γοητεύεται κανείς από την ποικιλομορφία των αρχιτεκτονικών ρυθμών, που δένουν ωστόσο αρμονικά μεταξύ τους, αλλά και με το βραχώδες τοπίο. Από την κεντρική οδό Μάρκου Μουσούρου και τη γραφική Νικηφόρου Θεοτόκη ως τη “ζωντανή” πλατεία Βαρνάβα, το Μετς αποτελείται από ένα δίκτυο πεζοδρόμων, όμορφες πλατείες, αρκετό πράσινο, δρομόσκαλες και σπίτια με προσεγμένη αρχιτεκτονική ποιότητα. Το παλιό συναντά το καινούριο και παρά τις όποιες παραφωνίες ή υπερβολές, δίνει την αίσθηση του φροντισμένου και της ηρεμίας, χάρη στην γενικότερη τακτική της ήπιας ανάπτυξης. Ανακαινισμένες μονοκατοικίες εναλλάσσονται με ντιζαινάτες πολυκατοικίες και μοντέρνα σπίτια, όλα σε ανθρώπινη κλίμακα. Κτήρια που συνδυάζουν τη λαϊκή με την νεοκλασική αρχιτεκτονική, την απλότητα με την πολυτέλεια και τις νέες αισθητικές αναζητήσεις παρελαύνουν μπροστά στα μάτια και εκπλήσσουν ευχάριστα τον ανυποψίαστο επισκέπτη. Γι’ αυτό το Μετς παραμένει σταθερή αξία στο πέρασμα του χρόνου, προτείνοντας σε πείσμα των καιρών, μία διαχρονική ποιότητα ζωής. Αξίζει να το (επ)ανακαλύψετε.
