Η Ώρα των Φούρνων – Το επαναστατικό αριστούργημα του Octavio Getino

Η Ώρα των Φούρνων – «Σημειώσεις και μαρτυρίες για τη νεοαποικιοκρατία, τη βία και την απελευθέρωση» (The Hour of the Furnaces / Spanish: La hora de los hornos) είναι ταινία – ντοκιμαντέρ του 1968 σε σκηνοθεσία Οκτάβιο Χετίνο (Octavio Getino) και Φερνάντο Σολάνας (Fernando Solanas). Χαρακτηρίστηκε ως «Το πρότυπο του επαναστατικού ακτιβιστικού κινηματογράφου» και ασχολείται με τις πολιτικές του «τριτοκοσμικού στυλ» κινηματογράφου και Λατινο-αμερικανικά μανιφέστα της δεκαετίας του 1960. Ο τίτλος είναι ένας υπαινιγμός για τις φωτιές που άναψαν οι Αμερικανοί ιθαγενείς στις ακτές της Αργεντινής για να καλοσορίσουν τους κονκισταδόρες (ακολούθησαν οι γνωστές τραγικές συνέπειες για τους ιθαγενείς), όπως και για το απόφθεγμα του Χοσέ Μαρτί που επανέλαβε ο Τσε Γκεβάρα «είναι η ώρα για τους φούρνους, και δεν θα φανεί παρά μόνο φως» (“Es la hora de los hornos y no se ha de ver más que la luz”.

Η ταινία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του «Τρίτου κινηματογράφου», ενός κινηματογραφικού κινήματος το οποίο αναπτύχθηκε στην Λατινική Αμερική την ύστερη δεκαετία του ’60 και χαρακτηρίζεται από το έντονα πολιτικοποιημένο και μαχητικό του ύφος. «Η Ώρα των Φούρνων» για πολλούς αποτελεί την κορωνίδα του εν λόγω κινήματος, καθώς αποτελεί ένα χαρακτηριστικό αντικομφορμιστικό και αντιφορμαλιστικό δοκίμιο ακτιβισμού. Η ταινία τοποθετείται πρωτίστως στην υπηρεσία της ίδια της ζωής και διαλύει την αισθητική της κοινωνίας «τσαλακώνοντας» το ιλουστρασιόν περιτύλιγμα του σύγχρονου τρόπου ζωής που ως σκοπό του έχει την απομάκρυνση της λαϊκής αντίληψης από την πραγματικότητα.

Αναλυτικότερα

Το 1965, ο Fernando Solanas και ο Octavio Getino άρχισαν να συνεργάζονται σε μια ταινία ντοκιμαντέρ που θα λειτουργούσε ως μάρτυρας της Αργεντίνικης πραγματικότητας. Άρχισαν να συλλέγουν αρχειακό υλικό – ειδήσεις – και μαρτυρίες από αγωνιστές της Περονιστικής Αντίστασης, διανοούμενους και πανεπιστημιακούς ηγέτες. Η αναζήτηση των κινηματογραφιστών τους ταξίδεψε σε όλη τη χώρα, όπως αποδεικνύεται από τον υπότιτλο της ταινίας: «Σημειώσεις και μαρτυρίες για τη νεοαποικιοκρατία, τη βία και την απελευθέρωση».

Οι κινηματογραφιστές τροποποίησαν σταδιακά την αρχική τους ιδέα και μέρος των σκέψεών τους κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας (η οποία διήρκεσε από τα τέλη του 1965 έως τα μέσα του 1968). Περιλάμβαναν μια ρεβιζιονιστική προοπτική της ιστορίας καθώς και εστίαση στην Περονιστική εργατική τάξη ως το κεντρικό πρόσωπο στην επαναστατική αλλαγή της Αργεντινής. Αυτοί, όπως πολλοί άλλοι διανοούμενοι εκείνα τα χρόνια, υπέστησαν μεταμόρφωση από την παλιά αριστερά σε εθνική αριστερά. Λόγω της προσκόλλησης της ταινίας στον απαγορευμένο Περονισμό, ιδιαίτερα την πιο ακραία πτέρυγά της, τις επαναστατικές της απαιτήσεις και την επιθυμία να την εγγράψουν στους αγώνες για κοινωνική αλλαγή, έπρεπε να καταφύγουν σε ένα εναλλακτικό κύκλωμα προβολής όταν μια νέα στρατιωτική δικτατορία ήρθε στην εξουσία το 1966.

Η οπτικοακουστική αντίστιξη, η σχέση ήχου και εικόνας είναι αναπόσπαστο στοιχείο της καθιέρωσης της ταινίας των θεμάτων της. Για παράδειγμα, στο πρώτο μέρος της ταινίας, μια σειρά από πλούσιους παρακολουθούν μια δημοπρασία βοοειδών. Η ταινία διασχίζει τους πλούσιους ανθρώπους και τα βοοειδή σε γρήγορη διαδοχή, ενώ ο εκφωνητής περιγράφει τις αγελάδες. Αυτή η μορφή μοντάζ έχει ως αποτέλεσμα ο θεατής να βλέπει το γεγονός ως ένα είδος παράστασης από τους πλούσιους, που εκφράζουν τις καλύτερες ιδιότητές τους για να αποκτήσουν κοινωνική θέση.

Η ανάλυση

Η ώρα των φούρνων καταγράφει πολλούς αγώνες και ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι Αργεντινοί. Ο ταξικισμός παρατηρείται σε μεγάλο βαθμό όπως στην ταινία καθώς οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι, και όσοι μπορούν να αποκτήσουν εκπαίδευση, ευκαιρίες, γεννήθηκαν σε πλουσιότερες οικογένειες κ.λπ. Μπορούν να αναπτυχθούν περισσότερο και να γίνουν η μεσαία/ανώτερη τάξη της κοινωνίας. Όσοι δεν μπορούν να τους δοθούν οι ίδιες ευκαιρίες συνεχίζουν να αγωνίζονται και βρίσκονται σε ακραία φτώχεια στις αγροτικές περιοχές της Αργεντινής. Το ντοκιμαντέρ εμφανίζει επίσης μερικά από τα μειονεκτήματα που συνοδεύουν τα καπιταλιστικά κράτη που δεν είναι σε θέση να δώσουν σε όλους τις ίδιες ευκαιρίες λόγω έλλειψης πόρων, ταξικότητας ή επιθυμίας για περισσότερο πλούτο, ενώ άλλα αγωνίζονται.Η ταινία απεικονίζει επίσης πώς οι μαζικές επικοινωνίες είναι το μέρος για τον πόλεμο. Η μαζική επικοινωνία είναι πολύ αποτελεσματική είτε στη φίμωση των πληθυσμών είτε στην ενεργοποίησή τους. Στην ταινία η κινητοποίηση των μαζών αποσιωπάται. Οι πληροφορίες λογοκρίνονται για να κάνουν τους ανθρώπους να ξεχάσουν την κατάστασή τους. Αν οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν τίποτα άλλο, η κατάστασή τους γίνεται φυσιολογική.

Βραβεία

---

• Mostra Internazionale del Cinema Nuovo (Πέζαρο, Ιταλία, 1968): Gran Premio de la Crítica
• Festival Internacional de Manheim (Δυτική Γερμανία, 1968): Premio del Publico; Premio FIPRESCI, Cines de Arte y Ensayo; Premio Ecuménico.
• Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου: Καλύτερη Ξένη Ταινία (1974)
• Crítica de Los Angeles: Μία από τις δέκα καλύτερες ταινίες της δεκαετίας του 1970
• Festival de Mérida (Βενεζουέλα, 1968): Βραβείο καλύτερης ταινίας
• Semana de la crítica del Festival de Cannes (1969)

 

Πληροφορίες Η Ώρα των Φούρνων

---

Τίτλος και υπότιτλος ταινίας: Η Ώρα των Φούρνων – «Σημειώσεις και μαρτυρίες για τη νεοαποικιοκρατία, τη βία και την απελευθέρωση» (Eng: The Hour of the Furnaces / Spanish: La hora de los hornos)
Σκηνοθεσία: Octavio Getino
Φερνάντο Σολάνας
Σε σενάριο: Octavio Getino
Φερνάντο Σολάνας
Παραγωγή: Edgardo Pallero
Φερνάντο Σολάνας
Αφήγηση: από τη María de la Paz
Φερνάντο Σολάνας
Εντγκάρντο Σουάρες
Φωτογραφία: Juan Carlos Desanzo
Φερνάντο Σολάνας
Μουσική: Roberto Lar
Φερνάντο Σολάνας
Παραγωγή: Ομάδα Κινηματογράφου Liberation
Solanas Productions
Είδος/κατηγορία: Ντοκιματέρ /επαναστατικός – ακτιβιστικός πολιτικός κινηματογράφος
Έτος κυκλοφορίας: 1968
Διάρκεια: 260 λεπτά
Χώρα: Αργεντινή
Γλώσσα: Ισπανικά

Η ταινία έρχεται στην Ελλάδα από την New Star και θα προβληθεί ξανά στον ιστορικό κινηματογράφο τέχνης Studio Newstar Art cinema, 50 χρόνια μετά από την πρώτη του προβολή στην Ελλάδα και πάλι στον ίδιο κινηματογράφο. Η Πρεμιέρα της θα γίνει στις 14 Απριλίου. Για τις ώρες προβολής επικοινωνήστε με το ταμείο του κινηματογράφου στα τηλέφωνα 2108640054 – 2108220008 – 2108640017.

 

Διαβάστε περισσότερα για τον κινηματογράφο εδώ