Τερέζα Ρακέν

Πρωταγωνιστούν: Πέγκυ Σταθακοπούλου, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Αλίκη Αλεξανδράκη
Σκηνοθεσία: Αθανασία Καραγιαννοπούλου
Υπόθεση: Το σκοτεινό μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά, μια ιστορία για έναν παράνομο έρωτα με εγκληματικές συνέπειες, πρωτοπαρουσιάστηκε το 1867 και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων  καθώς θεωρήθηκε τολμηρό, ακραίο και από άλλους «χυδαίο» ή απλώς πορνογράφημα.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Οι ήρωες του Ζολά ζωντανεύουν στο Θέατρο Τέχνης

Ο  19^ος αιώνας υπήρξε ο κατεξοχήν αιώνας των επαναστάσεων στην Ευρώπη, τόσο σε πολιτικό και κοινωνικό όσο και σε πολιτιστικό και επιστημονικό επίπεδο. Αναπτύχθηκαν ποικίλα ρεύματα, όπως ο Ρεαλισμός, ο Νατουραλισμός και πολλά άλλα, τα οποία επέφεραν τομές στο ύφος, το στυλ και τη θεματολογία των Τεχνών εν γένει.  Ο αιώνας αυτός αποτέλεσε τον αιώνα του Θετικισμού, όπου δεν υπήρχε άλλη ελπίδα εκτός του ορθολογισμού. Ένα από τα σημαντικότερα ρεύματα που αναπτύχθηκε ως συνέχεια-κορύφωμα του Ρεαλισμού ήταν ο Νατουραλισμός. Πατέρας του Νατουραλισμού, που εμφανίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες του 19^ου αιώνα στη Γαλλία ήταν ο πεζογράφος Εμίλ Ζολά. Πιστός στη θέση του πως η λογοτεχνία και το θέατρο πρέπει να είναι μία «φέτα ζωής», ένα κομμάτι αληθινής ζωής, έγραψε έργα βασισμένα στις αρχές του Νατουραλισμού, στην φωτογραφική, δηλαδή, αποτύπωση της πραγματικότητας. Μέσα από την κριτική του κοινωνικού γίγνεσθαι της εποχής, τονίζεται η καίρια  θέση πως το κακό είναι εγγενές στο DNA των ανθρώπων, συνεπώς δεν υπάρχουν αρκετά περιθώρια επιλογής και δρουν κάτω από συνεχείς πιέσεις και καταναγκασμούς.

Τέτοια ζητήματα τίθενται και στο περίφημο μυθιστόρημα του Ζολά ‘‘Τερέζα Ρακέν’’, με ήρωες εμπνευσμένους από τα νατουραλιστικά πρότυπα των απόκληρων, των καταπιεσμένων και των σωματικά και ηθικά άρρωστων. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε το 1867 και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, καθώς θεωρήθηκε άκρως τολμηρό, έως και πορνογράφημα για τα δεδομένα της εποχής. Η Τερέζα Ρακέν είναι μία γυναίκα με ζοφερή όψη και μελαγχολική διάθεση, καθώς περνά τη ζωή της δίπλα στον ασθενικό άντρα της, Καμίγ, και την υπερπροστατευτική μητέρα του, κυρία Ρακέν. Βουλιάζοντας στη ρουτίνα και την μονοτονία της καθημερινότητας, θαμπώνεται και ενθουσιάζεται όταν, σε μία από τις καθιερωμένες συγκεντρώσεις για ντόμινο στο σπίτι τους, εμφανίζεται ένας παλιός φίλος του Καμίγ, ο ζωγράφος Λωράν. Ένα ανεξέλεγκτο πάθος θα δημιουργηθεί αμέσως ανάμεσα τους με δραματικές συνέπειες. Το αχώριστο ζευγάρι δε θα αργήσει να καταστρώσει την δολοφονία του Καμίγ ως έσχατο τρόπο για να ευτυχήσουν ήρεμοι. Ο γάμος τους όμως, που θα συντελεστεί με τις ευλογίες της κυρίας Ρακέν και φίλων, θα τους διαλύσει ηθικά και ψυχικά. Μπορεί να κατάφεραν να ξεφύγουν από τη δικαιοσύνη, παρέβλεψαν όμως τον υπέρτατο δικαστή, την ίδια τη συνείδηση τους. Γεμάτοι Ερινύες πια περιφέρονται δίχως σκοπό, δίχως ελπίδα και τελικά, δίχως έρωτα, αφού το «φάντασμα» του Καμίγ θα τους στοιχειώνει αενάως.

Το ζοφερό αυτό μυθιστόρημα του Ζολά, μεταφέρθηκε στο θέατρο και τον κινηματογράφο διασκευασμένο ποικιλοτρόπως, αποτελώντας δημοφιλές λογοτεχνικό αντικείμενο ως προς το θέμα του. Άλλοτε διατηρήθηκε ακριβές το θέμα του μυθιστορήματος, κι άλλοτε σε ταινίες όπως «Ο ταχυδρόμος χτυπά δύο φορές» του Τζέημς Κέη παραμένει ίδιος ο πυρήνας της ιστορίας του Ζολά. Στο Θέατρο Τέχνης, η διασκευή της Αθανασίας Καραγιαννοπούλου απαρτίζεται από δέκα σκηνές με αυτόνομο τίτλο, αντιπροσωπευτικό του κεντρικού νοήματος της κάθε σκηνής. Το κλίμα, τα ήθη και η ατμόσφαιρα της εποχής έχουν διατηρηθεί στην παράσταση αυτή, προκαλώντας μία αίσθηση σκοτεινού κοινωνικού δράματος που αγγίζει τα όρια του ψυχολογικού θρίλερ. Η σκηνοθετική αυτή σύλληψη όμως, ήταν κάτι παραπάνω από παρωχημένη. Διατηρώντας την ατμόσφαιρα, τα κοστούμια, και το μελοδραματικό στοιχείο του 19ου αιώνα, η Αθανασία Καραγιαννοπούλου, πιστή μεν στις αρχές του Νατουραλισμού, στήνει μία παράσταση αρκετά ξεπερασμένη για τα σημερινά θεατρικά δεδομένα. Η ιστορία και το θέμα του μυθιστορήματος παρουσιάζουν ενδιαφέρον ως προς την καίρια παρουσίαση κοινωνικών και ηθικών ζητημάτων της εποχής, που όμως θα μπορούσαν κάλλιστα να μεταφερθούν στη σημερινή εποχή, με έναν πιο σύγχρονο και εναλλακτικό σκηνοθετικό φωτισμό. Από όλα τα πρόσωπα της ιστορίας του Ζολά, στη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης εμφανίζονται μονάχα τα τέσσερα κεντρικότερα ( Τερέζα, Καμίγ, κυρία Ρακέν και Λωράν), ενώ με ανεπιτυχή τρόπο παρουσιάζονται τα δευτερεύοντα πρόσωπα του Επιθεωρητή Μισώ και του Γιατρού Γκριβέ, μέσα από τους διαλόγους και τα λεγόμενα των πρωταγωνιστών. Αυτός ο ιδιότυπος τρόπος παρουσίασης τους προκαλεί σύγχυση στον θεατή, αποσυντονίζοντας τον από την κυρίως δράση. Παράλληλα, ενώ ο λόγος του κειμένου ήταν σε γενικές γραμμές μεστός, σε αρκετά σημεία έμοιαζε να πλατειάζει άσκοπα.

Η Πέγκυ Σταθακοπούλου ως μοναχική, μελαγχολική και παθιασμένη στη συνέχεια Τερέζα, διαθέτει έντονα το μελοδραματικό στοιχείο, που συχνά την οδηγεί σε υπερβολικές εξάρσεις. Αν και προβάλλει ικανοποιητικές προσπάθειες να «μεταμορφωθεί» σε καταπιεσμένη συναισθηματικά και παθιασμένη γυναίκα που αναζητά τον αληθινό έρωτα, δεν κατορθώνει να μεταδώσει στο κοινό αυτή την εντύπωση. Περισσότερο πειστικός παρουσιάζεται ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος ως παθιασμένος, οπορτουνιστής και ενοχικός Λωράν, με σημαντικές στιγμές κορύφωσης που επιδεικνύουν τους επιτυχείς ερμηνευτικούς ελιγμούς του. Μετρημένος, αρκετά ικανοποιητικός και επιβλητικός ως φάντασμα-Καμίγ ο Θανάσης Κουρλαμπάς. Η υπερπροστατευτική μητέρα του Καμίγ, που χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια της όταν χάνει τον μοναχογιό της, ερμηνεύεται με αρτιότητα και αμεσότητα από την Αλίκη Αλεξανδράκη. Ενδεικτικά της εν λόγω εποχής τα σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη, αλλά και της ηθικής παρακμής της οικογένειας, με ακαλαίσθητο κομμάτι αυτό των ξεραμένων χόρτων πάνω στη σκηνή. Τα εντυπωσιακά κοστούμια της Δανάης Κουρέτα και της Ντόρας Λελούδα υπογραμμίζουν το πνεύμα και το κλίμα της εποχής του 19^ου αιώνα, ενώ η μουσική επιμέλεια της Αθανασίας Καραγιαννοπούλου είναι ενδιαφέρουσα, αλλά αρκετά σύγχρονη για τη γενικότερη ατμόσφαιρα ενός έργου του 19^ου αιώνα. 

TRAILER

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Παίζουν: Πέγκυ Σταθακοπούλου, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Θανάσης Κουρλαμπάς, Αλίκη Αλεξανδράκη

Μετάφραση-Διασκευή- Σκηνοθεσία: Αθανασία Καραγιαννοπούλου 

Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης

Κοστούμια: Ντόρα Λελούδα, Δανάη Κουρέτα

Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος

Μουσική Επιμέλεια: Αθανασία Καραγιαννοπούλου

Βοηθός Σκηνοθέτη: Έφη Κόντα

INFO

Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν

Υπόγειο- Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα

τηλ. ταμείου: 210-3228706

Ώρες ταμείου: Δευτέρα- Κυριακή 10.00- 13.00 και  17.00-22.00

Βραδινές:   ΠΕΜΠΤΗ-ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ- ΣΑΒΒΑΤΟ   21.15

ΤΕΤΑΡΤΗ & ΚΥΡΙΑΚΗ    20.00

Απογευματινή: ΣΑΒΒΑΤΟ 18.15

Τιμές Εισιτηρίων

Σαβ- Κυρ.: 20€.  Τετ- Πέμπ- Παρ- Σαβ. απογευμ. γενική είσοδος 15 €. Φοιτητικό-ομάδες-Σύλλογοι: 15 €. Νεανικό κάτω των 25 ετών: 10 €.

Διάρκεια: 130 λεπτά (με διάλειμμα)

                                  Οι παραστάσεις ξεκίνησαν από Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2012