Η λήψη σε ένα μόνο πλάνο (Long take – one shot) τοποθετεί τον θεατή στη θέση των πρωταγωνιστών. Η κάμερα επικεντρώνεται με τόσο ρεαλιστικό τρόπο στις κινήσεις των ατόμων που βρίσκονται στο κάδρο του πλάνου, παρακολουθώντας τις κινήσεις τους όπως θα έκανε το ανθρώπινο μάτι αν τους ζούσε από κοντά. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το μοντάζ είναι περιορισμένο ή και ελάχιστο. Οι μεταβάσεις έχουν σχεδόν φυσιολογική ροή, κάτι που απαιτεί υψηλή τεχνικά λήψη από τον σκηνοθέτη, προκειμένου να εξασφαλίσει την ομαλότητα της κίνησης της κάμερας. Ο θεατής έχει έτσι την ευκαιρία να «ζήσει» οπτικά τα γεγονότα.

Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του Birdman
Η ατμόσφαιρα μοναχικότητας μιας τέτοιας λήψης, συνήθως, εξυπηρετεί την ανάδειξη μιας προσωπικότητας, γύρω από την οποία συντίθεται η ταινία. Δεν είναι τυχαίο ότι το μονοπλάνο εμφανίζεται, κυρίως, σε ταινίες που μελετούν τόσο τον εξωτερικό, όσο και τον εσωτερικό κόσμο της κινηματογραφούμενης προσωπικότητας. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί ο ρόλος του Ρίγκαν (Μάικλ Κίτον) στο Birdman του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου. Η τεχνική του ενός συνεχόμενου πλάνου που καταγράφει τα γεγονότα είναι ο μόνος δρόμος για έμφαση ακόμα και στις πιο ασήμαντες λεπτομέρειες, που όμως έχουν πολλά να πουν για την ενδοσκοπική σκιαγράφηση ενός ατόμου. Φυσικά στην περίπτωση του Birdman, η λήψη είναι συνεχής σχεδόν σε ολόκληρη την ταινία και όχι σε μεμονωμένες σκηνές.

 

 

Ο ρεαλισμός συνάγεται από την κίνηση της κάμερας, καθώς το πλάνο απομακρύνεται, ζουμάρει και περιστρέφεται, όπως θα έκανε το ανθρώπινο μάτι, παρακολουθώντας τα γεγονότα από κοντά. Αυτό το είδος κινηματογράφησης καταργεί την απόσταση που θέτει η ταινία στον θεατή από το οπτικό γεγονός που έχει μπροστά του, δίνοντας την εντύπωση ότι ανοίγει ένα παράθυρο στα γεγονότα. Ειδικά στις σκηνές δράσης, ο θεατής έχει την ευκαιρία να βιώσει πιο έντονα το συναίσθημα της αγωνίας, εφόσον παρακολουθεί την εξέλιξή τους όπως αν τις ζούσε ο ίδιος στην πραγματικότητα.

 

 

 

H συνεχόμενη λήψη προσδίδει μια ξεχωριστή χροιά στην κινηματογραφική πράξη, από τη στιγμή που «ζωντανεύει» τον ρεαλισμό, όχι όμως μέσα από την επεξεργασμένη οπτική παράθεση γεγονότων, αλλά μέσα από μια φυσική παρακολούθηση της σκέψης και της δράσης του ήρωα στο χώρο. Το μονοπλάνο χάνει σε εντυπωσιασμό, αλλά από την άλλη, κερδίζει σε ατμόσφαιρα. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η σκηνή της επίθεσης μέσα στο αυτοκίνητο, από την ταινία Children of Men του Αλφόνσο Κουαρόν.

 

 

Η τεχνική του μονοπλάνου έχει ως αποτέλεσμα το μοντάζ να είναι περιορισμένο σε μεγάλο βαθμό, κάτι που απαιτεί πολύ υψηλού επιπέδου τεχνική κατά τη διάρκεια της λήψης, εφόσον η κάμερα γράφει σχεδόν συνεχόμενα. Οι εκάστοτε μεταβάσεις πραγματοποιούνται μέσα από τη φυσική ροή του χρόνου, με την κάμερα να ακολουθεί από πίσω τον κεντρικό πρωταγωνιστή και να περιστρέφεται γύρω από αυτόν, προκειμένου να συμπεριλάβει στο πλάνο όσα αντικρίζει ο ίδιος ο ήρωας στον χρόνο της αφήγησης. Παράλληλα, με αυτό τον τρόπο, ο θεατής εισάγεται σταδιακά στο εσωτερικό της ταινίας, ανακαλύπτοντας προοδευτικά τόσο την προσωπικότητα των κεντρικών ηρώων, όσο και τη σχέση της με την πραγματικότητα του εξωτερικού χώρου. Δύο χαρακτηριστικές σκηνές αποτελούν οι σκηνές από το The Shining του Στάνλεϊ Κιούμπρικ και το Goodfellas του Μάρτιν Σκορτσέζε, που ακολουθούν αντίστοιχα.

 

 

 

Πέρα από το εσωτερικό της ταινίας, η συνεχόμενη λήψη έχει χρησιμοποιηθεί και για την έναρξη μιας ταινίας, όπως στην περίπτωση του Touch of Evil του Orson Welles και του Boogie Nights του Πολ Τόμας Άντερσον.

 

 

 

Τέλος, υπάρχουν και περιπτώσεις που η συνεχόμενη λήψη είναι μονόδρομος για την καλύτερη απόδοση μιας συγκεκριμένης ατμόσφαιρας, η οποία δεν γίνεται να αποδοθεί παραστατικότερα με άλλο τρόπο. Ένα τέτοιο περιβάλλον αποτελεί το σύμπαν, όπου η έλλειψη βαρύτητας προκαλεί ανατροπή των φυσιολογικών κινήσεων και κατ’ επέκταση, είναι δύσκολο να μεταφερθεί μέσα από το μοντάζ το πραγματικό συναίσθημα που προκαλεί. Εν τούτοις, σε αυτό μπορεί να συντελέσει η διαρκής αμοντάριστη λήψη, η οποία παρακολουθώντας τα υπό εξέλιξη γεγονότα, μπορεί να συμπεριλάβει στο τελικό οπτικό αποτέλεσμα τη ρεαλιστική δομή της κίνηση έξω από το γη. Ο Αλφόνσο Κουαρόν χρησιμοποίησε αυτή την τεχνική στο βραβευμένο με Όσκαρ, Gravity.

 

 

Προηγούμενο άρθρο“The Bluestrain” στο Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ
Επόμενο άρθροΟλοκληρώθηκε η συνέντευξη Τύπου της 65ης Berlinale