Η χρονιά έφτασε στο τέλος της και ήρθε η ώρα να προτείνω τις ταινίες που αξίζουν να ειδωθούν από τους λάτρεις του κινηματογράφου. Τα μικρά διαμάντια που πρέπει να παρακολουθήσει ο κάθε σινεφίλ που σέβεται αυτό το τίτλο προέρχονται από διαφορετικά είδη, ιδωμένα από διαφορετικές σκηνοθετικές προσεγγίσεις και αφοσιωμένα σε διαφορετικά θέματα. Η φετινή χρονιά ήταν ιδιαιτέρως παραγωγική και μάλιστα προσφέροντας στο κοινό ποιοτικές ταινίες αν ξεχάσουμε το σχετικά blockbuster καλοκαιρινό κινηματογραφικό σκηνικό. Βέβαια, το φθινόπωρο που μόλις έφυγε μας αντάμειψε πλουσιοπάροχα με πολλές αξιοπρόσεκτες παραγωγές. Λοιπόν, ας ξεκινήσουμε το ταξίδι στις ιστορίες που μας συγκίνησαν, μας διασκέδασαν, μας προβλημάτισαν και πάνω απ’όλα μας έκαναν να νιώσουμε…
“The Hunger Games: Catching Fire”
Αντίθετα στις πιθανότητες, στη βάση του top 10 της χρονιάς το “The Hunger Games: Catching Fire” του Francis Lawrence σκαρφάλωσε με φλογερή δυναμική και το τρίτο μέρος του να αναμένεται με απίστευτη ανυπομονησία. Το δεύτερο μέρος της τριλογίας των Hunger Games όχι μόνο κράτησε το ενδιαφέρον των θεατών ανά την υφήλιο αλλά προκάλεσε θετικότερες κριτικές ακόμη και από την πρώτη ταινία. Το σενάριο βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο της Suzanne Collins, καταφέρνει να γίνει ακόμα πιο αμφιλεγόμενα ενδιαφέρον δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην πολιτική αλληγορία που προϋπήρχε στο πρώτο μέρος. Ο χαρακτήρας της Katniss Everdeen με σύμβολο της την κοτσυφόκυσσα εξελίσσεται με ταχεία βήματα , αναδεικνύοντας μια γυναίκα που στέκεται αντίθετα στο ρεύμα παρέχοντας την μπροστάρισσα μιας ολόκληρης επανάστασης. Η Jennifer Lawrence έδωσε άλλη μια εμπνευσμένη ερμηνεία συνδυάζοντας στο βλέμμα της το φόβο της θνησιμότητας αλλά και το άσβεστο μίσος προς την γελοία και αριστοκρατική Capitol. Ο Woody Harrelson , ο Phillip Seymour Hoffman και ο Jeffrey Wright είναι οι αντάξιοι εκπρόσωποι της υποκινούμενης επανάστασης ενώ ο Donald Sutherland είναι ο απόλυτος Οργουελικός ηγέτης που δεσπόζει σε ένα ασταμάτητο πολύχρωμο κουκλοθέατρο εντυπώσεων και υποκρισίας.
“Stoker”
Στην αμέσως επομένη θέση,ακολουθεί μια ταινία που δίχασε κοινό και κριτικούς με το ιδιαίτερο (ολίγον τι αρρωστημένο) θέμα της , την απόκοσμη αρτιστικά άρτια σκηνοθεσία του και τις ψαγμένες ερμηνείες από το τρίο των πρωταγωνιστών της. Το “Stoker” όντας ένα από τα πιο πολυαναμενόμενα χιτσκοκικά σενάρια στο χώρο της show business προερχόμενο από το χαρισματικό (σε τελική ανάλυση) Wentworth Miller. H επιλογή των ηθοποιών δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη, αφού η εκρηκτική χημεία μεταξύ του ασύμφορου ζευγαριού Mia Wasikowska- Matthew Goode ξεχειλίζει από την μεγάλη οθόνη. Πάντως, η σκηνή που ξεχωρίζει είναι η κοινή τους εμφάνιση στο πιάνο η οποία θα αγγίξει και τους πιο απαιτητικούς θεατές. Ο τίτλος της είναι τόσο ευρηματικός παραπέμποντας σε αιμοδιψή πλάσματα της νύχτας γι’αυτό σε όλη τη διάρκεια της ταινίας ο σκηνοθέτης Park Chan-wook διαχειρίζεται τη σκοτεινή πλευρά των ηρώων με απίστευτη μαεστρία. Τέλος, η Nicole Kidman κατέχει ήδη από φύσης της , την παγωμένη και απομακρυσμένη στάση θυμίζοντας την ικανότητα της να δεσπόζει σε ένα ρόλο χωρίς να γίνεται υπερβολική η ανιαρή.
“Side Effects”
Ανεβαίνοντας στη δεκάδα, το στίγμα της άφησε στις κινηματογραφικές αίθουσες , το αριστοτεχνικό “Side Effects” του Steven Soderbergh το οποίο δημιουργεί ένα μεταμοντέρνο χιτσκοκικό story αφού οι χαρακτήρες περιπλέκονται , κατηγορούνται, αλληλοαπειλούνται όπως στα κλασικά “Vertigo” και “The Wrong Man”. Η σκηνοθεσία του Soderbergh είναι άψογη ακολουθώντας τους κανόνες του παιχνιδιού και προκαλώντας την περίεργα και την αγωνία του κοινού. Οι ανατροπές της ταινίας είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες και το τέλος της αφήνει ένα παράξενο μειδίασμα στο πρόσωπο των θεατών.Ο βασικός ήρωας είναι ο Jude Law ο οποίος ενσαρκώνει με τον καλύτερο τρόπο τον παγιδευμένο ψυχίατρο που τρέπεται από θύμα σε θύτη. Η γυναίκα που προκαλεί την αναστάτωση όλων των χαρακτήρων είναι η Rooney Mara η οποία είναι μαέστρος στην απάτη, το φόνο και τις ασταμάτητες δολοπλοκίες. Όλα αυτά για να επιτύχει τους σκοπούς της και να ζήσει τη ζωή που θεωρεί ότι της αναλογεί. Βέβαια, όμως ούτε αυτή, πλέκοντας στον ιστό της τον Channing Tatum και την Catherine Zeta-Jones , δεν περιμένει τις παρενέργειες των πράξεων της.
“Cloud Atlas”
Το “Cloud Atlas” πηγαίνοντας κόντρα στο ρεύμα κάποιων κοντόφθαλμων κριτικών, κέρδισε επάξια μια θέση στη λίστα των καλύτερων ταινιών της χρονιάς. Η φιλόδοξη και υπέρτατα εμπνευσμένη παραγωγή των αδερφών Wachowski και του Tom Tykwer ακολουθώντας την πεπατημένη του ομότιτλου μυθιστορήματος του David Mitchell κρίθηκε ως ένα από τα πιο μεγαλεπήβολα κινηματογραφικά στοιχήματα. Οι Tom Hanks και Halle Berry ενσαρκώνουν τους περισσότερους βασικούς χαρακτήρες με αριστοτεχνικό τρόπο. Η μεγάλη έκπληξη της ταινίας είναι οι ρόλοι των Jim Sturgess και Ben Whishaw οι οποίοι επιδεικνύουν ιδιαίτερο ταλέντο και ικανότητα όντας εκπρόσωποι της νεότερης γενιάς. Το βασικότερο στοιχείο του έργου είναι η διαχρονικότητα των μηνυμάτων του αφού οι χαρακτήρες ταξιδεύουν χωροχρονικά αποδεικνύοντας ότι οι πράξεις μας καθορίζουν το δικό μας μέλλον αλλά και των επόμενων γενεών. Η καλοσύνη δεν είναι μόνο μια απομονωμένη απόφαση αλλά μια αφορμή για μια πνευματική και κοινωνική επανάσταση. Η μοίρα δεν είναι κάτι το αέρινο και άπιαστο αλλα διαμορφώνεται ευοιώνα ή δυσόιωνα βάσει των πράξεων των ηρώων.
“Django Unchained”
Στην μέση της πυραμίδας, βρίσκουμε τον τιμωρό της χρονιάς που δεν είναι άλλος από τον Django. Το πιο πρόσφατο εγχείρημα του Quentin Tarantino το “Django Unchained” είναι ένα αμερικανικό γουέστερν εμπνευσμένο από τα κλασικά σπαγγέτι western εποχής πασπαλισμένο με το γνωστό χιούμορ και την ανάλογη δράση που είναι φημισμένος ο ταλαντούχος δημιουργός. Η ταινία επαναφέρει το θέμα της σκλαβιάς κατά το 19 αιώνα και καταδικάζει κάθε μορφή αδικίας με τιμωρούς ποιους άλλους από το πρωταγωνιστικό δίδυμο (Foxx-Waltz). O Jamie Foxx ως Django είναι ένας ικανοποιητικός Οδυσσέας αλλά οι δυο γίγαντες που τον πλαισιώνουν σκεπάζουν την κυριότητα του ρόλου του. Οι Christoph Waltz και Leonardo Di Caprio δίνουν ρεσιτάλ ερμηνείας ο ένας με την ψυχραιμία και την σαρδόνια απλότητα του πολύπλοκου λόγου του ενώ ο άλλος με την φλογερή και δεσποτική παρουσία του ημίτρελου μεγαλοκτηματία που ενσαρκώνει. Βέβαια, απολαυστικός στο ρόλο του ως υπηρέτης του Di Caprio είναι ο Samuel Jackson που ενσαρκώνει έναν ρατσιστή της ίδιας του της φυλής αφου θεωρεί τον Django κατώτερο ον. Φυσικά απο την ταινία δεν λείπουν οι ανάλογες splatter σκηνες (ειδικά στο τέλος της ταινίας ) που χαρακτηρίζουν τον Quentin Tarantino.
“Prisoners”
Στο πάνθεον των ταινιών του 2013 ,το “Prisoners” του Denis Villeneuve κατέκτησε επάξια μια υψηλή θέση λόγω της αγωνιώδους αλά “Mystic River” (2003) σπαρακτικής ιστορίας του. Οι ερμηνείες των δυο βασικών ηθοποιών είναι καθηλωτικές με κορυφαία όλων την περσόνα του απελπισμένου πατέρα (Hugh Jackman) που χάνει την ανθρωπιά του για να κυνηγήσει ένα απάνθρωπο ον. Σε επίπεδο ερμηνειών, ο αστυνομικός που αναλαμβάνει την υπόθεση εξαφάνισης (Jake Gyllenhaal) σιγοντάρει αφού εκφράζει έναν βαθύ προβληματισμό και μια ασταμάτητη πείνα για την απόδοση της δικαιοσύνης. Η ταινία χωρίς να καταφεύγει σε υπερβολές και κλισέ σπαραξικάρδιες σκηνές προσδίδει το βάθος του πόνου και της αμφιβολίας που φωλιάζει στις ψυχές σε τέτοιες ακραίες και τραγικές περιπτώσεις . Οι απανωτές ανατροπές στο τέλος της ταινίας είναι τόσο καλογραμμένες και σωστά γυρισμένες ώστε οι θεατές κρατούν την ανάσα τους και μετά το τέλος της ταινίας. H σκηνοθετική ματιά του Villeneuve παραμορφώνει μια ολόκληρη γειτονιά προσδίδοντας της μια αίσθηση μουντής αποσύνθεσης και αιχμηρής αποξένωσης.
“Fruitvale Station”
Τέσσερεις θέσεις από την κορυφή, το “Fruitvale Station” του Ryan Coogler είναι ένα δράμα βασισμένο σε αληθινή ιστορία. Η πικρή και άδικη δολοφονία του Oscar Grant ,από δυο αστυνομικούς στον σταθμό Fruitvale στην California, θέτει τις βάσεις μιας κριτικής κατά της ασύδοτης βίας. Η τραγική ειρωνεία της ιστορίας είναι οτι ο θάνατος χτύπησε την πόρτα του Oscar την βραδία της πρωτοχρονίας αφαιρώντας του την ευκαιρία να κάνει την καινούργια αρχή που ονειρευόταν στη σχέση με τη κόρη του και γενικότερα με τη ζωή του. Η ταινία έκανε το ντεμπούτο της στο φεστιβάλ του Sundance οπού κέρδισε το μεγάλο βραβείο της κριτικής επιτροπής και το βραβείο κοινού για την καλύτερη δραματική ταινία της χρονιάς. Επιπλέον, η ταινία έχει κερδίσει ήδη το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη στο φεστιβάλ των Καννών. Ο Michael B. Jordan δίνει μια εκ βαθέων ερμηνεία και αναδεικνύεται ως ένα από τα σημαντικότερα νέα ταλέντα του κινηματογραφικού κόσμου. Οι δυο αστυνομικοί που προβαίνουν στην θανάσιμη πράξη ενσαρκώνονται απο τους Kevin Durand και Chad Michael Murray. Το “Fruitvale Station” κερδίζει τους πάντες με την απλότητα του σε αυτή τη παραγωγή που είναι αφιερωμένη στην αξία της ανθρώπινης ζωής και στη καταδίκη του θανάτου.
“Blue Jasmine”
Στο top 3 των ταινιών της χρονιάς, κέρδισε μια θέση η “Blue Jasmine” το οποίο είναι το πιο πρόσφατο έργο που θέτει στη κρίση του κοινού ο βιρτουόζος Woody Allen. Η ταινία του ταιριάζει χρονικά και θεματολογικά στην εποχή μας αφού διέπεται από την κρίση και περιγράφει τη κατάσταση μιας γυναίκας που βρίσκεται στα όρια της (ψυχολογικά και οικονομικά). Η Kate Blanchett, ως μια σύγχρονη Blanche Dubois από το «Λεωφορείο ο Πόθος» , έχει ένα αναχρονιστικό αριστοκρατικό αέρα αλλά κατά βάση είναι μια ξεπεσμένη socialite που δεν μπορεί να δεχτεί το γεγονός ότι βουλιάζει στην φτώχεια και οδηγείται στην κοινωνική αποσύνθεση. Καταρρέοντας η ίδια , καταφεύγει στην αδερφή της για να προσπαθήσει να ανασυνταχθεί και να θρηνήσει την χαμένη αξιοπρέπεια και θέση της. Η ερμηνεία της Blanchett ίσως της χαρίσει το Oscar φέτος. Ούτως ή άλλως, ήδη αυτή η ηρωίδα θεωρείται ένας απο τους καλύτερους ρόλους της αξιόλογης καριέρας της. O Woody Allen, πάντα επίκαιρος, ξεκινά μια συζήτηση με το κοινό δείχνοντας του αυτό που δεν θέλει να αποδεχθεί εννοώντας την κατάρρευση ηθών και συνειδήσεων.
“12 Χρόνια Σκλάβος”
Μια ανάσα από την κορυφή βρίσκεται μια ταινία που μάγεψε το κοινό προς το τέλος της χρονιάς. 12 χρόνια δεν είναι λίγα πόσο μάλλον για ένα σκλάβο. Γι’αυτό και οι χρυσές σφαίρες , τα Oscar και το κοινό θα ανταμείψει αναλόγως την ταινία “12 Χρόνια Σκλάβος” του ικανότατου Steve McQueen. Το επικό ιστορικό δράμα είναι βασισμένο στη βιογραφία του Solomon Northup ο οποίος , αν και ελεύθερος ,πουλήθηκε ως σκλάβος στις φυτείες της Λουϊζιάνας. O Chieti Ejiofor, ενσαρκώνοντας τον εν λόγω σκλάβο, περνά από διαφορετικούς ιδιοκτήτες από τον πιο ευγενή μέχρι τον πιο απάνθρωπο (Benedict Cumberbatch, Brad Pitt, Michael Fassbender). Η κριτική που ασκεί η ταινία στην Αμερικανική σκλαβιά , θέτει το κοινό σε μια άβολη θέση βλέποντας ένα θεσμό που βασανίζει το ανθρώπινο είδος και υποβαθμίζει την αξία του. Ο ρατσισμός δεν παρουσιάζεται αποστασιοποιημένα αλλά χτυπιέται στη ρίζα του αφού ο σκηνοθέτης δείχνει την απανθρωπιά του όπως και την μη χρησιμότητα του στην ανθρώπινη κοινωνία.
“Gravity”
Το κερασάκι στην τούρτα μιας πολύ γευστικής ποικιλόχρωμης χρονιάς είναι η διαστημική έκπληξη του Alfonso Cuaron. To “Gravity” όχι μόνο δεν μας προσγειώνει στη γη αλλά μας στέλνει πνευματικά και ψυχικά σε κόσμους που δεν είμαστε συνηθισμένοι σαν κοινό. Τέτοιες ταινίες είναι μοναδικές και δείχνουν το θνητό φόβο του ανθρώπινου είδους όπως και την ανάγκη του για ελπίδα. Η Sandra Bullock σε ένα one woman show εκφράζει συναισθήματα με τέτοιο βάθος και γνησιότητα που μάλλον ούτε η ίδια θα το πιστεύει βλέποντας τον εαυτό της. Η γαλαξιακή μοναξιά που περιτριγυρίζει και σταδιακά πνιγεί την ηρωίδα είναι η ίδια που κυριαρχεί σε κάθε ανθρωπινή ψυχή σε στιγμές φόβου, ανάγκης και απελπισίας. Άξιος συνοδοιπόρος της , ο George Clooney ο οποίος προσδίδει με την ξεχωριστή γοητεία και το έξυπνο χιούμορ του , μια αίσθηση οικεία και χαλαρή σε μια ταινία που εκτυλίσσεται σε ένα απέραντο τρομακτικό σύμπαν. O σκηνοθέτης και σεναριογράφος Cuaron μπαίνοντας προς το τέλος της χρονιάς στην κούρσα της νίκης, δημιουργεί μια ταινία που όχι μόνο θα αγαπηθεί αλλά μάλλον θα μνημονεύεται για πολλά χρόνια. Τουλάχιστον μέχρι μια καινούργια οδύσσεια του διαστήματος να κάνει στην εμφάνιση της στο κινηματογραφικό σκηνικό.
