“…….ooh see the fire is sweepin’
our very street today
Burns like a red coal carpet
Mad bull lost it’s way
War children is just a shot away……”
Gimme Shelter (1969), The Rolling Stones

To 1971 στους πρώτους στίχους του θρυλικού τραγουδιού American Pie, ο Don McLean, αναφερόταν στη μέρα που η μουσική πέθανε. Aυτή η μέρα ήταν η 3 Φεβρουαρίου του 1959 όταν το μονοκινητήριο αεροπλάνο στο οποίο επέβαιναν ο Buddy Holly, ο Ritchie Valence και ο Βig Bopper, πιονιέροι του Rock n’Roll, θα συντρίβονταν κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας στο Clear Lake της Iowa. Στο ίδιο τραγούδι ο McLean, τρεις τέσσερις στροφές παρακάτω θα αναφέρει ένα άλλο εξίσου θλιβερό περιστατικό, καταλήγοντας εκ νέου ότι εκείνη τη μέρα η μουσική πέθανε.

Το περιστατικό αυτό, όπως και το παρόν κείμενο, αφορά στα γεγονότα μιας συναυλίας που έγινε στις 6 Δεκέμβρη του 1969: Η συναυλία στο Altamont Speedway Drive της California. Το 1969 στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν μια ακόμα χρονιά με συνταρακτικά γεγονότα που επηρέασαν βαθύτατα τον κόσμο, όπως σχεδόν όλη η δεκαετία του ’60. Επιγραμματικά κάποια από αυτά: Στις 13 Ιανουαρίου, ο Εlvis Presley επιστρέφει στο Memphis για να ηχογραφήσει το τελευταίο #1 της καριέρας του: το Suspicious Minds. Στις 20 Ιανουαρίου, ο Ρεπουμπλικανός Richard Nixon ορκίζεται ως ο 37ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών μετά τη παρένθεση των Δημοκρατικών John Kennedy και Lyndon Johnson και παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες η εμπλοκή της Χώρας στο Βιετνάμ θα φτάσει στη κορύφωση της.
Στις 10 Μαρτίου, ο James Earl Ray καταδικάζεται σε φυλάκιση 99 ετών για τη δολοφονία του Μartin Luther King. Στις 28 Ιουνίου, στο Stonewall της Νέας Υόρκης σημειώνονται εκτεταμένες ταραχές μεταξύ της ομοφυλοφιλικής κοινότητας και της αστυνομίας Στις 20 Ιουλίου οι αστροναύτες Νeil Armstrong και Edwin “Buzz” Aldrin, μέλη της αποστολής του Apollo 11 κάνουν το πρώτο περίπατο στη Σελήνη. Στις 9 Αυγούστου, στην έπαυλη του Roman Polanski στο Cielo Drive του Los Angeles τα μέλη της «Οικογένειας» του Charles Manson δολοφονούν τέσσερα άτομα μεταξύ αυτών και την έγκυο σύζυγο του, Sharon Tate. Στις 15 Αυγούστου, ξεκινάει στο Bethel της Νέας Υόρκης το τριήμερο φεστιβάλ του Woodstock. Στις 4 Δεκεμβρίου, οι ηγέτες των Μαύρων Πανθήρων, Fred Hampton και Mark Clark σκοτώνονται σε συμπλοκή με την αστυνομία του Chicago.

 

Οι Ταραχες στην Κολούμπια
Οι Ταραχες στην Κολούμπια

H αμερικανική κοινωνία βρίσκεται σε διαρκή αναβρασμό. Οι φυλετικές ταραχές που γιγαντώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια με τις δολοφονίες του Μartin Luther King και του ριζοσπάστη αφροαμερικανού ηγέτη Μalcolm Χ, όχι μόνο δεν έχουν κοπάσει αλλά αντανακλούν τις μεγάλες κοινωνικές και φυλετικές αντιθέσεις που η κυρίαρχη λευκή αστική τάξη αδυνατεί να καμουφλάρει και να αντιμετωπίσει. Ακραίοι πολιτικοί σχηματισμοί όπως το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων συγκεντρώνουν στους κόλπους τους μεγάλο αριθμό εξεγερμένων νεαρών στα μητροπολιτικά ghettos Παράλληλα τα Αμερικανικά Πανεπιστήμια βράζουν (ταραχές στο Columbia University) ενώ στην άλλη άκρη του Ατλαντικού οι Γάλλοι φοιτητές πυρπολούν τους Παρισινούς δρόμους. Οι νέοι ζητάνε αλλαγή και τη ζητάνε με κάθε τρόπο. Ένας από τους κυριότερους τρόπους έκφρασης εκείνης της επιθυμίας ήταν τα μαζικά, μεγάλα ροκ φεστιβάλ, πράγμα αληθινά πρωτόγνωρο εκείνη την εποχή.

Ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο ακριβώς σε ποιον άνηκε αρχικά η ιδέα για την πραγματοποίηση της συναυλίας. Κατά μια εκδοχή οι εμπνευστές ήταν οι Jefferson Airplane οι οποίοι ήθελαν να μεταλαμπαδεύσουν στη Δυτική Ακτή το πνεύμα του Woodstock, ενώ κατά τη δεύτερη και επικρατέστερη η ιδέα άνηκε στους Stones οι οποίοι ήθελαν με ένα δωρεάν κονσέρτο, να μετριάσουν τη δυσφορία κοινού και Τύπου για τις υπέρογκες τιμές των εισιτηρίων της “Let it Bleed” American Tour. Σε κάθε περίπτωση το Altamont Speedway ως τοποθεσία δεν αποτελούσε τη πρώτη επιλογή. Κατέληξαν σε αυτό μερικές μέρες πριν τη συναυλία, ύστερα από τις διαδοχικές αρνήσεις των αρχών για λόγους ασφαλείας, ως προς το Πανεπιστήμιο του San Jose και του Golden Gate Park στο San Francisco καθώς και την υψηλή αμοιβή που ζητήθηκε για το Sears Point Raceway, μια άλλη πίστα αγώνων στην California.

Ο χώρος της συναυλιας
Ο χώρος της συναυλιας

Τo Altamont Speedway είναι μια πίστα αγώνων μηχανοκίνητου αθλητισμού που βρίσκεται στη βόρεια Καλιφόρνια μεταξύ των πόλεων Tracey και Livermore. Μια αχανής, άνυδρη, άγονη ερημιά, που εγκαινιάστηκε το 1966 και ήταν γνωστή για την διοργάνωση μέρους των πολύ διάσημων στην Αμερική Αγώνων NASCAR και 24 Hours of Le Mans. Το ότι δεν ήταν ελκυστική στο μάτι δεν ήταν το πρόβλημα. Το πρόβλημα ήταν μια σειρά από επιλογές των διοργανωτών, οι οποίοι παρόλο που επιστράτευσαν και τον ιθύνοντα νου του Woodstock, Michael Lang, υπέπεσαν σε σωρεία σφαλμάτων και τραγικών oργανωτικών παραλείψεων. Το τεράστιο πλήθος, απόρροια της δωρεάν εισόδου, της εύκολης πρόσβασης και της εμπορικότητας των συγκροτημάτων, ανέδειξε πλήρως την οργανωτική αστοχία. Οι ελλείψεις σε τουαλέτες, σε ιατροφαρμακευτικές σκηνές και προσωπικό, το μέγεθος και η τοποθεσία της σκηνής ήταν τα πιο σημαντικά. Το σημαντικότερο όμως ήταν η αφελής ανάθεση της ασφάλειας τέτοιου είδους event, στους διαβόητους Hell’s Angels.

Οι Αγγελοι της Κολάσεως
Οι Αγγελοι της Κολάσεως

Δεν ήταν η πρώτη φορά που μέλη των Αngels θα εκτελούσαν χρέη ασφάλειας σε συναυλία των Stones. Είχε ήδη προηγηθεί η εμφάνιση τους στο Hyde Park του Λονδίνου τον Ιούλιο του ίδιου έτους που δεν είχε συμβεί το παραμικρό ίσως γιατί όπως ισχυρίστηκε αργότερα και ο Mick Taylor, οι original Καλιφορνέζοι Angels ήταν πολύ πιο βίαιοι και ανεξέλεγκτοι από τους Άγγλους συγγενείς τους. Επίσης η σχέση των Αngels με τη ψυχεδελική σκηνή της Δυτικής Ακτής ήταν πολύ στενή εκείνη τη περίοδο αφού είχαν διατελέσει security σε αρκετές συναυλίες των Jefferson Airplane και Grateful Dead χωρίς να έχει συμβεί το παραμικρό. Για την ακρίβεια η κοινότητα των hippies η οποία είχε έρθει σε επαφή με τους μηχανόβιους στα περίφημα “acid test parties” του συγγραφέα Ken Kesey στην Καλιφόρνια στα μέσα των 60’s, τους θεωρούσε ως μια άκακη συγγενής υποκουλτούρα.

Από την προηγούμενη ημέρα ο κόσμος αρχίζει να συρρέει μαζικά στο Altamont. Το μεσημέρι της 6ης Δεκεμβρίου 300.000 άνθρωποι έχουν κατακλύσει κάθε σπιθαμή της αφιλόξενης, απογυμνωμένης από κάθε ίχνος βλάστησης, αρένας. Τα χνώτα μυρίζουν μπύρα και καλιφορνέζικο κρασί. Η μυρωδιά της μαριχουάνας βρίσκεται παντού, LSD και μεθαμφεταμίνες περνούν από χέρι σε χέρι σαν καραμέλες. Τα σκουπίδια σχηματίζουν λόφους στους οποίους κάποιοι ανάβουν φωτιές για να ζεσταθούν. Η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική, η ομίχλη ρίχνει σιγά-σιγά το πέπλο της και στην τεράστια, πακτωμένη ανθρώπινη μάζα δεν αργούν να εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα του περιορισμού του περιβάλλοντος. Το σκηνικό της αποκάλυψης έχει στηθεί και όλοι περιμένουν την εμφάνιση του Lucifer μόλις πέσει το βράδυ.

Προσελευση κοσμου
Προσελευση κοσμου

      Το line-up αποτελούσαν κατά σειρά εμφάνισης οι: Santana, Jefferson Airplane, The Flying Burrito Brothers, Crosby, Stills, Nash & Young, Grateful Dead, με τους Rolling Stones ως headliners να κλείνουν το φεστιβάλ. Από την αρχή τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά. Με το που προσγειώνεται ο Mick Jagger με ελικόπτερο στο χώρο της συναυλίας δέχεται επίθεση από ένα μεθυσμένο νεαρό. Ο Marty Bolin, τραγουδιστής των Jefferson Airplane γρονθοκοπείται από ένα Hell Angel και πέφτει αναίσθητος στη μέση της σκηνής. Ο Jerry Garcia ηγέτης των Grateful Dead που σύμφωνα με το πρόγραμμα ήταν να εμφανιστούν πριν τους Stones τρομοκρατημένος από τις ταραχές που έχουν ξεσπάσει ακυρώνει την εμφάνιση του γκρουπ. Όλοι περιμένουν τους Rolling Stones αλλά η κατάσταση όσο πάει και χειροτερεύει. Πλέον oι περισσότεροι αρχίζουν και σπρώχνουν για να βρεθούν κοντά στη μικροσκοπική σκηνή. Φασαρίες, φωνές, μπουκάλια, κάποιοι ρίχνουν κάτω τις παρκαρισμένες Harley μελών της ομάδας περιφρούρησης. Τα αίματα ανάβουν επικίνδυνα, η κακή αύρα έχει παρασύρει τους πάντες. Οι θεατές είτε χτυπιούνται μεταξύ τους είτε δέρνονται ανελέητα από τους Hells Angels. Πολλοί από τους μουσικούς όπως η Grace Slick (Jefferson Airplane) ισχυρίστηκαν αργότερα ότι ήταν απόκοσμα βέβαιοι ότι κάτι πολύ κακό θα συνέβαινε.

Οι Rolling Stones επί σκηνής
Οι Rolling Stones επί σκηνής

Λίγο μετά το σούρουπο, βγαίνουν στη σκηνή οι Stones με τον Mick Jagger ενδεδυμένο με ένα πορφυρό μανδύα. “Jumpin Jack Flash”. Ακολουθεί το “Caroll”, ενώ το “Sympathy For The Devil”, διακόπτεται συνεχώς με τον Jagger να προσπαθεί απελπισμένα με παραινέσεις να κατευνάσει το αγριεμένο πλήθος αλλά και τους ανεξέλεγκτους “Έκπτωτους Αγγέλους”. To set list συνεχίζεται με τα “Τhe Sun Is Shining”, “Stray Cat Blues” και “Love in Vain” στα οποία οι Rolling Stones παίζουν χάλια. Τα μέλη του γκρουπ λες και είχαν παρασυρθεί από το γενικότερο κλίμα αλλά και την κακή ποιότητα του ήχου, ακούγονται λες και έπαιζαν πρώτη φορά μαζί.

Φόνος Χάντερ
Φόνος Χάντερ

Αυτό γίνεται πιο αντιληπτό στο επόμενο, σημαδιακό κομμάτι, το “Under My Thumb”. Το παίζουν τόσο άθλια που νομίζεις ότι ακούς το “Gimme Shelter”. Παράλληλα οι ταραχές ολοένα και κλιμακώνονται ιδίως κοντά στη σκηνή. Κόσμος προσπαθεί να ανέβει επάνω. Απωθούνται βίαια από τους Hells Angels, οι οποίοι τους επιτίθενται με ρόπαλα του Baseball, στέκες από μπιλιάρδο και αλυσίδες από μηχανές. Ένας δεκαοχτάχρονος μαύρος φοιτητής Καλών Τεχνών από το Berkeley, ο Meredith Hunter (ο άνδρας με το πράσινο κοστούμι στη παραπάνω φωτογρ), o oποίος στην αρχή της εμφάνισης των Stones είχε απωθηθεί βίαια στην προσπάθεια του να ανέβει στη σκηνή, επιστρέφει αποφασισμένος κρατώντας ένα ρεβόλβερ. Μάταια η φίλη του Patty Bredahoft προσπαθεί να τον ηρεμήσει. O εικοσιεννιάχρονος Αllan Passaro, μέλος των Hells Angels βλέπει το περίστροφο και ορμάει πάνω του κρατώντας στο δεξί του χέρι ένα μαχαίρι…

       Το καλοκαίρι του 1967 στο Haight Asburry, συνοικία του San Francisco, οριοθετήθηκε και επισήμως ως οντότητα με τις ευλογίες και τις παραινέσεις της Beat Generation το κίνημα των hippies. H μουσική έκφραση του, με αρχικό σταθμό το Monterey Pop Festival κορυφώθηκε στο Woodstock. Η τραγωδία στο Altamont αποτέλεσε όχι μόνο το ρέκβιεμ ενός κοινωνικού πειράματος, αλλά αποτέλεσε και όπλο στους φορείς της συντήρησης να προάγουν τα μέτρα καταστολής των διαφόρων κοινωνικών κινημάτων κατά τη γκρίζα δεκαετία του ’70. Η Αμερικανική κοινωνία η οποία ξεπερνώντας τα αρχικά συντηρητικά αντανακλαστικά, εμφάνιζε μια συμπάθεια προς το κίνημα των Hippies και τον ρομαντικό ιδεαλισμό τους, άρχισε να ξανακλείνεται στο καβούκι της. Θα περιμένει αρκετά χρόνια μέχρι την έλευση του Jimmy Carter για να φυσήξει ένας σχετικός άνεμο προοδευτισμού μέχρι να ξανακυλήσει στα σκοτεινά χρόνια της διακυβέρνησης Reagan. Τα νεανικά κινήματα που στα τέλη της δεκαετίας του ’60 ταρακούνησαν τον Κόσμο έπρεπε να επαναπροσδιοριστούν από τη στιγμή που έτσι η αλλιώς έχαναν τη μάχη από το σύστημα. Όσον αφορά τους Hippieς, οι περισσότεροι αποστασιοποιήθηκαν, πολλοί χάθηκαν στα σκληρά ναρκωτικά ενώ άλλοι συνειδητοποιώντας τη ματαιότητα του κινήματος έγιναν από τους σκληρότερους υπερασπιστές του κατεστημένου.

ΥΓ 1. Οι συνολικοί θάνατοι στο Altamont ήταν τέσσερις. Εκτός της δολοφονίας του Meredith Hunter δυο άνθρωποι σκοτώθηκαν σε τροχαίο στο χώρο της συναυλίας ενώ ένας ακόμα πνίγηκε σε αρδευτικό κανάλι. Κατά τη διάρκεια της συναυλίας συνέβησαν και τέσσερις γεννήσεις.

ΥΓ2.O Alan Passaro στη δίκη που ακολούθησε αθωώθηκε αφού το δικαστήριο απεφάνθη ότι τελούσε εν αμύνη.

ΥΓ3. Η συναυλία στο Altamont αποτέλεσε το υλικό για το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ των Albert Maysles, David Maysles και Charlotte Zwerin, Gimme Shelter (1970). Μέρη από το ντοκιμαντέρ χρησιμοποιήθηκαν ως τεκμήρια των δικηγόρων υπεράσπισης του Alan Passaro.

YΓ4. Το Altamont Speedway Park έκλεισε τις πύλες του τον Οκτώβριο του 2008. O Αlan Passaro βρέθηκε νεκρός στη λίμνη Anderson το 1985. Οι αρχές μολονότι θεώρησαν το συμβάν ύποπτο δεν μπόρεσαν να αποδείξουν εάν επρόκειτο για δολοφονία.

ΥΓ5. Τον Απρίλιο του 2015 ο Don McLean έχει υποσχεθεί να μας αποκαλύψει την πραγματική ερμηνεία και το νόημα των στίχων του American Pie. Εκεί ίσως μάθουμε και πότε πέθανε τελικά η μουσική.

Gimme Shelter (1970) Documentary Trailer

 

 

Πηγές:


en.wikipedia.org
www.setlist.org
www.esquire.com
wzlx.cbslocal.com

 

 

Προηγούμενο άρθροΣτους «Επτά Υπέροχους» ο Ίθαν Χοκ;
Επόμενο άρθροDaphne and the Fuzz & Duoyu Live @ Ρομάντσο