Το κλασικό έργο του Ξενόπουλου Στέλλα Βιολάντη σκηνοθέτησε ο Γιώργος Λύρας στο ανανεωμένο Θέατρο Χώρα. Ο πλήρης τίτλος της παράστασης είναι Στέλλα Βιολάντη – Έρως Εσταυρωμένος, τίτλος-αναφορά στο ομώνυμο και προγενέστερο από το θεατρικό, διήγημα του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Ο Γιώργος Λύρας και η θεατρική ομάδα «Μπουλούκι» παρουσιάζουν ύστερα από 40 χρόνια την Στέλλα Βιολάντη, με την Ευγενία Δημητροπούλου στον ομώνυμο ρόλο. Πάνε μόλις δύο χρόνια από τον Βουρκόλακα του Αργύρη Εφταλιώτη, που σημείωσε κριτική επιτυχία.
Η Στέλλα Βιολάντη, κόρη του Ζακυνθινού μεγαλέμπορου Παναγή Βιολάντη, ενδίδει στην ερωτική πολιορκία ενός ξεπεσμένου ευγενούς, του Χρηστάκη Ζαμάνου, ζώντας μέσα στη γλυκιά πλάνη των αισθημάτων της και χωρίς να υπολογίσει την αδυσώπητη αντίδραση του ασφυκτικού αστικού περίγυρου των αρχών του 20ου αιώνα. Σε μια χρωμαστιστή κόλλα χαρτί του απαντά «εΕμαι δική σου. Αγάπα με». Αυτό είναι το έγκλημά της για το οποίο θα πληρώσει πολύ ακριβά. Ο έρωτάς της θα είναι μαρτυρικός. Έρως Εσταυρωμένος.
Ο Ξενόπουλος έγραψε το διήγημα Έρως Εσταυρωμένος το 1901 και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό «Παναθήναια». 8 χρόνια αργότερα, το 1909, ο ίδιος ο συγγραφέας διασκεύασε το διήγημα σε θεατρικό, που μετονομάστηκε πια σε Στέλλα Βιολάντη, με πρωταγωνίστρια την Μαρίκα Κοτοπούλη. Το 1931, ο Ξενόπουλος καταπιάστηκε για τρίτη φορά με το έργο, αυτή τη φορά για τον κινηματογράφο. Την ταινία σκηνοθέτησε ο Ιωάννης Λούμος, ενώ πρωταγωνίστρια ήταν η Ελένη Παπαδάκη.
Ο Γιώργος Λύρας λοιπόν καταπιάνεται με το κλασικό αυτό έργο της ελληνικής δραματουργίας, για να δημιουργήσει μια παράσταση που αναδεικνύει τον ποιητικό χαρακτήρα του έργου. Να μιλήσουμε πρώτα για το σκηνικό περιβάλλον της παράστασης Στέλλα Βιολάντη. Τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει ο Απόλλων Παπαθεοχάρης, γνωστός τα τελευταία χρόνια από τις υπερπαραγωγές του Pantheon. Σκηνικό της παράστασης ένα υπερμέγεθες τραπέζι με 5 καρέκλες με ανάλογα ψηλή πλάτη. Πίσω δεσπόζουν οι κουρτίνες που δημιουργούν έναν «τοίχο» πίσω από τον οποίο διαφαίνονται τα πρόσωπα του δράματος, όταν δεν είναι παρόντα στην σκηνή, ενώ εκεί βρίσκεται και η «φυλακή» της Στέλλας. Η μουσική του Αντώνη Παπακωνσταντίνου φέρει στοιχεία όπερας, δίνοντας την κλασική διάσταση του έργου. Σε ορισμένα σημεία ο συγχρονισμός μουσικής και κίνησης, γίνεται ωστόσο ελαφρώς φλύαρος, δίνοντας την αίσθηση ενός μουσικού χαλιού.
Τα κοστούμια της παράστασης εξαιρετικής κατασκευής και ποιότητας, ίσως υπερβολικά καλολογικά, δημιουργούν τον χαρακτήρα της παράστασης, κάνοντας ένα σαφές σχόλιο για την αριστοκρατία της κοινωνίας του δράματος, που ζει μέσα σε σχήματα και status quo, θυσιάζοντας τη φυσική διάσταση των πολιτών της. Το φόρεμα με το οποίο είναι ενδεδυμένη η Ευγενία Δημητροπούλου διακρίνεται από τα φορέματα των άλλων δύο γυναικών της οικογενείας. Αέρινο με μακριά ουρά, δίνει στην ηθοποιό τη δυνατότητα μιας κίνησης που διακρίνεται –κι άρα προκαλεί- από αυτόν την οικογενείας της.
Αυτή η μακριά ουρά του φορέματος που της δίνει ένα φως που «σκεπάζει» ολόκληρο τον σκηνικό χώρο, είναι η ίδια ουρά, που θα πατήσουν με μένος ο πατέρας και ο αδερφός της, κρατώντας την πίσω από όλα όσα ονειρεύεται κι αγαπά.Το φόρεμα της θείας Νιόνια, με τ’ ανάγλυφα κεντήματα, αναπαριστά την παρθενία της και την επαφή της μ’ έναν κόσμο ιδεατό και ρομαντικό. Η Νιόνια, που κυκλοφορεί με μια στοίβα βιβλία στα χέρια, θα είναι ο μόνος σύμμαχος της Στέλλας ως το τέλος του έργου γιατί ενδεχομένως βλέπει να παίρνουν σάρκα κι οστά τα όσα ονειρευόταν η ίδια για τη δική της ζωή.
Αφού έχουμε δώσει τον καμβά της παράστασης Στέλλα Βιολάντη, ας περάσουμε στο θίασο της παράστασης, έναν θίασο όπου οι ηθοποιοί του δίνουν το καλύτερο του ρόλου τους. Η Ευγενία Δημητροπούλου υποδύεται τον κεντρικό χαρακτήρα του δράματος, δηλαδή την Στέλλα Βιολάντη, την μεγαλύτερη κόρη της οικογενείας, που μένοντας πιστή στην αγάπη της για τον πατέρα της, προσπαθεί να διαφοροποιηθεί από τις ταγές του και να εκφραστεί μέσα από τον έρωτα της για τον Χρηστάκη. Η Δημητροπούλου δίνει ίσως την πιο ώριμη ερμηνεία της καριέρας της, εκφράζοντας την ποιητικότητα του χαρακτήρα, το επαναστατικό πνεύμα, το πείσμα και τον αυθορμητισμό της ηλικίας της και μέσα από τις συναισθηματικές διακυμάνσεις και ματαιώσεις καταλήγει σε συγκινητικές κορυφώσεις.
Δεσπόζουσα φυσιογνωμία αυτή του Δημήτρη Παπανικολάου στον ρόλο του πατέρ-φαμίλια Παναγή Βιολάντη. Ο Παπανικολάου δίνει μια γλαφυρή εικόνα του θυελλώδους ταπεραμέντου του οικογενειάργη που ταπεινώνει και ματαιώνει με κάθε τρόπο τα θέλω της οικογενείας του, προκειμένου να επιβάλει την πρωτοκαθεδρία του στην λήψη αποφάσεων. Οι αναμνήσεις μου από αντίστοιχες ερμηνείες είναι η επιλογή αυξημένων φωνών, αλλά εδώ ο Παπανικολάου έχει βρει μια δική του ισορροπία, που προκαλεί τον τρόμο και το φόβο των συμβίων του, μ’ ένα μόνο άγγιγμα. Το άγγιγμα της παλάμης του, σχεδόν ασφυκτικό, συμπυκνώνει την οργή του ενάντια στην ανυπακοή και την απειθαρχία στη δική του γνώμη.
Δίπλα στον Παπανικολάου, η Νεκταρία Γιαννουδάκη ως Μαρία Βιολάντη φέρει το κύρος αλλά και την αδιόρατη γεμάτη φόβο θέση της γυναίκας που είναι υπό του συζύγου της. Η Μαρία Βιολάντη δεν μπορεί να έχει διαφορετική γνώμη από αυτή του Παναγή Βιολάντη. Η συμπεριφορά της πρέπει να εξυπηρετεί τα δικά του συμφέροντα. Το θίασο συμπληρώνουν η Ηλιάνα Γαϊτάνη ως Νιόνια, ο Ηλίας Λατσής ως Νταντής, ο Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης ως Χρηστάκης και η Αθηνά Σακαλή ως Ασημίνα.
Συμπερασματικά, η επιλογή του Γιώργου Λύρα ν’ ανεβάσει την Στέλλα Βιολάντη κρίνεται επιτυχής και σημαντική, καθώς το συνολικό αποτέλεσμα της παράστασης, φωτίζει το έργο του Ξενόπουλου και δίνει μια όμορφη θεατρική στιγμή. Το Θέατρο Χώρα επανασυστήνεται φέτος με την επιλογή δυο μεγάλων παραγωγών ελληνικών έργων (αυτού και την Αστροφεγγιά) σε μια θεατρική πρωτεύουσα που δεν συνηθίζει να δίνει τόσο χώρο στα δικά της έργα.
Trailer
Συντελεστές της παράστασης Στέλλα Βιολάντη
- Σκηνοθεσία: Γιώργος Λύρας
- Σκηνικά-κοστούμια: Απόλλων Παπαθεοχάρης
- Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
- Μουσική: Αντώνης Παπακωνσταντίνου
- Βοηθός σκηνοθέτη : Γεωργία Πιερρουτσάκου
- Πρωταγωνιστούν: Ηλιάνα Γαϊτάνη (Νιόνια), Νεκταρία Γιαννουδάκη (Μαρία Βιολάντη), Ευγενία Δημητροπούλου (Στέλλα Βιολάντη), Ηλίας Λατσής (Νταντής), Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης (Χρηστάκης Ζαμάνος). Δημήτρης Παπανικολάου (Παναγής Βιολάντης), Αθηνά Σακαλή (Ασημίνα)
Πληροφορίες
- Τοποθεσία: Θέατρο Χώρα, Αμοργού 20 (τηλ.: 210.8673945)
- Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00
- Από την Δευτέρα 9 Οκτωβρίου η παράσταση επιστρέφει για 2η χρονιά – σε νέα θεατρική στέγη
- Τοποθεσία: Θέατρο Δημήτρης Χορν
- Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα 20:00 και Τρίτη στις 21:00
- Διεύθυνση: Αμερικής 10, Αθήνα
- Διάρκεια: 90 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
- Παραγωγή : Αθηναϊκά Θέατρα – σε συμπαραγωγή με την αστική μη κερδοσκοπική εταιρία «Μπουλούκι»
- Site Αθηναϊκά θέατρα
