Ο Στέλιος Τυριακίδης είναι ένας νέος ηθοποιός που ασχολείται πολλαπλά και ένθερμα με τη θεατρική πράξη. Αφότου αποφοίτησε από την Ανωτέρα Δραματική Σχολή «Σύγχρονο Θέατρο-Βασίλης Διαμαντόπουλος», έχει συνεργαστεί με σημαντικούς σκηνοθέτες, όπως τους Αντώνη Καλογρίδη, Ελένη Πέγκα, Δημοσθένη Παπαδόπουλο, κ.ά. Στη συνέχεια «απορροφήθηκε» από την ομάδα Cartel με την οποία συνεργάζεται από το 2013 και στεγάζεται θεατρικά στον ομώνυμο χώρο.
Φέτος, συνεργάζεται για δεύτερη φορά με τον Ένκε Φεζολάρι, στην παράσταση Το Τελευταίο Ψέμα του Μιχάλη Κακογιάννη που παρουσιάζεται για πρώτη φορά επί σκηνής. Η παράσταση βασίστηκε εξ ολοκλήρου στην ταινία που προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1958, με πρωταγωνίστρια την Έλλη Λαμπέτη και με μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του σπουδαίου σεναριογράφου και σκηνοθέτη ανέβηκε στις 24 Φεβρουαρίου στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης». Ο Στέλιος Τυριακίδης μιλά αποκλειστικά στο Artic.gr για το συγκεκριμένο εγχείρημα, τη δραματοποίηση της ταινίας, τον επικαιρικό της χαρακτήρα, καθώς και για την πολύτιμη συνεργασία του με την ομάδα Cartel.
Λυδία: – Συμμετέχεις στο Τελευταίο Ψέμα, μία ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη (1958) που παρουσιάζεται επί σκηνής στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Τι πραγματεύεται το έργο;
Στέλιος Τυριακίδης: – Το ’58 ο Κακογιάννης έκανε αυτή την ταινία θέλοντας να σχολιάσει το πόσο νοσηρή είναι η κοινωνία μας. Δυστυχώς είναι πολύ επίκαιρο το θέμα αυτό, δηλαδή παραμένει ίδια η κοινωνία. Βλέπουμε μία οικογένεια που μόλις χάνει τα χρήματά της και φτάνει στο σημείο να γίνει κατάσχεση του σπιτιού της, αποφασίζει να παντρέψει την κόρη σε έναν γάμο σκοπιμότητας, προκειμένου να σωθεί το όνομα της οικογένειας. Ουσιαστικά σχολιάζει το πόσο «μικροί» είναι οι άνθρωποι και πόσο ψηλά έχουν το χρήμα και πού είναι διατεθειμένοι να φτάσουν για να μην το χάσουν.
Λυδία: – Συνεργάζεσαι με τον Ένκε Φεζολάρι για δεύτερη φορά. Πες μας λίγα λόγια για τη συνεργασία σας.
Στέλιος Τυριακίδης: – Η πρώτη φορά που συνεργάστηκα και γνώρισα τον Ένκε ήταν στον Τεχνοχώρο Cartel όπου τον είχαν καλέσει από την ομάδα για να σκηνοθετήσει τον Πλατόνωφ. Είναι νέος σε ηλικία, πράγμα που καθιστά εύκολη την επικοινωνία μαζί του. Νιώθεις άνετα δηλαδή και μπορείς να αναπτύξεις μία πιο προσωπική σχέση κι αυτό σε βοηθάει στο να μην έχεις ανασφάλειες και να λυθείς πιο εύκολα στη διαδικασία της πρόβας. Ο πρώτος μήνας των προβών είναι πάντα σε τραπέζι, κάνουμε ανάλυση του έργου και βοηθάει η Ναταλί Μηνιώτη που κάνει την δραματουργική επεξεργασία. Όταν μπαίνουμε στη σκηνή, το ωραίο είναι ότι ο Ένκε μας ζητά αρκετούς αυτοσχεδιασμούς σε σχέση με τον ρόλο κι εκεί προκύπτουν πολύ ωραία πράγματα, που συνήθως τα κρατάμε και αργότερα στην παράσταση.
Λυδία: – Το Τελευταίο Ψέμα ανεβαίνει για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή. Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε στη μεταφορά ενός κινηματογραφικού έργου στη σκηνή, στη δραματοποίησή του;
Στέλιος Τυριακίδης: – Το δύσκολο κομμάτι είναι ότι επειδή είναι ένα κινηματογραφικό σενάριο, κι επειδή δεν έχουμε κάνει κάποια διασκευή σε θεατρικό κείμενο -είναι αυτούσιο και μάλιστα έχουμε κάποιες σκηνές που κόπηκαν στην ταινία- η μεταφορά από εικόνα σε εικόνα στην ταινία, από σκηνή σε σκηνή στο θεατρικό. Σ’ αυτό βοήθησε το ότι επέλεξε ο Ένκε να υπάρχει ένας αφηγητής, ίσως σαν να είναι ο Κακογιάννης, σαν να είναι ο σχολιαστής της παράστασης, με τη βοήθεια του οποίου μεταπηδάμε από τη μία σκηνή στην άλλη και υπάρχει μία ροή στις σκηνές.
Λυδία: – Έχεις μπει σε διαδικασία σύγκρισης με την ομώνυμη ταινία του Κακογιάννη;
Στέλιος Τυριακίδης: – Την ταινία την είχα δει πολύ παλιά και δεν την θυμόμουν. Την ξαναείδα όταν ο Ένκε μου έκανε την πρόταση και έκτοτε δεν έχει ασχοληθεί κανένας μας με την ταινία. Έχουμε πάρει το κείμενο στα χέρια μας και γίνεται κάτι καινούργιο. Επειδή και ο χώρος στον οποίο παίζεται η παράσταση είναι το γκαράζ του Κακογιάννη, ένας πολύ ιδιόμορφος χώρος κι όχι η κλασική σκηνή θεάτρου, έχει κάτι το πειραματικό αυτή η παράσταση. Είναι λίγο «παιχνιδιάρικο» το στήσιμο και δεν υπάρχει καμία σύγκριση με την ταινία και πρακτικά δεν γίνεται σύγκριση γιατί είναι άλλο το μέσο.
Εγώ σαν ηθοποιός, βλέπω αυτό το ρόλο σαν ρόλο, δεν κοιτάω ποιος έπαιζε στην ταινία. Κοιτάω ότι όντως ένα παιδί σήμερα, ο Μάρκος που υποδύομαι, πώς αρχίζει να αισθάνεται το πόσο βρώμικος είναι αυτός ο κόσμος και πώς θέλει να τον αποτινάξει από πάνω του. Αυτό είναι κάτι που κι εγώ το νιώθω και το κοιτάω καθαρά σαν χαρακτήρα.
Λυδία: – Τι προσδοκείς να αποκομίσει το κοινό φεύγοντας από την παράσταση;
Στέλιος Τυριακίδης: – Σίγουρα θα συγκινηθεί, γιατί η παράσταση έχει πολύ δυνατές στιγμές, θα γελάσει σε πολλά σημεία και αυτό που βασικά είναι για μένα ο στόχος, είναι το να σκεφτεί. Να σκεφτεί το ποιοι είμαστε, ποιος είναι ο καθένας μας μέσα στην κοινωνία, τι βάρος φέρει στις πράξεις του σε σχέση με την κοινωνία και αν σκεφτεί έστω κι ένας, νομίζω είναι κέρδος.
Λυδία: – Γιατί επιλέχθηκε η συγκεκριμένη ταινία του Κακογιάννη κι όχι κάποια άλλη;
Στέλιος Τυριακίδης: – Νομίζω ότι το θέμα της είναι σημερινό, δηλαδή πραγματικά είναι σαν να γυρίζεται στο σήμερα η ταινία. Όλη αυτή η ηθική πτώση που υπάρχει στους ανθρώπους, οι αξίες που δεν υπάρχουν, το ότι το χρήμα θεωρείται πρώτο και ότι μόνο εάν έχεις χρήμα φαίνεσαι «εντάξει» και στα μάτια των άλλων είναι κάτι που το βιώνουμε και σήμερα. Γι’ αυτό φτάσαμε και στην κατάσταση που βρισκόμαστε τώρα, γιατί οι αξίες είναι που χάθηκαν πρώτα και φτάσαμε στο να έχουμε την οικονομική κρίση που έχουμε.
Λυδία: – Ανήκεις στην ομάδα του Τεχνοχώρου Cartel. Μίλησέ μας γι’ αυτή την εμπειρία σου και τους καλλιτεχνικούς στόχους που έχει θέσει η ομάδα.
Στέλιος Τυριακίδης: – Το θέατρο Cartel είναι ένας χώρος που φτιάχτηκε το 2013 από τον Βασίλη Μπισπίκη, τον Παναγιώτη Σούλη και την Φαίη Τζήμα και στην πορεία προστέθηκαν άλλα τρία άτομα στην ομάδα: εγώ, η Ελεονώρα Αντωνιάδου και η Στεφανία Βλάχου. Όλοι μαζί σαν ομάδα έχουμε ως βασικό στόχο να δημιουργηθεί ένας κοινός υποκριτικός κώδικας, να μπορούμε να φτιάχνουμε ωραίες δουλειές όλοι μαζί. Έχοντας δουλέψει λίγο σε άλλους χώρους και με άλλους ηθοποιούς, βλέπω ότι ο καθένας παίζει μόνος του, ό,τι ξέρει και μπορεί, με αρνητικό αποτέλεσμα για την παράσταση. Αυτό που προσπαθούμε στο Cartel είναι να «μιλήσουμε την ίδια γλώσσα», να συνεννοηθούμε όλοι μαζί και να δημιουργούμε μια μορφή παρέας και να είναι η κάθε παράσταση αποτέλεσμα όλων των συντελεστών κι όχι ενός σκηνοθέτη που έχει αυτή την ιδέα.
Λυδία: – Τι καλλιτεχνικές προσδοκίες έχεις εσύ προσωπικά από την συνεργασία σου με την ομάδα Cartel;
Στέλιος Τυριακίδης: – Φέτος είναι η πρώτη φορά που δεν παίζω με την ομάδα Cartel, όμως είμαι στην παράσταση Δεσποινίς Τζούλια ως βοηθός σκηνοθέτη. Είμαι χαρούμενος που μου δίνεται η ευκαιρία να αναμετριέμαι με σπουδαία κείμενα, που για έναν νέο ηθοποιό είναι δύσκολο να του δοθούν τέτοιες ευκαιρίες με μεγάλα έργα. Πιστεύω ότι μέσα από τα μεγάλα έργα ένας ηθοποιός μπορεί να γίνει καλύτερος, δηλαδή και μόνο η τριβή και η επαφή με τα κείμενα αυτά σε πιέζει τόσο που σε κάνει να γίνεσαι καλύτερος. Αυτές είναι οι προσδοκίες μου, το ότι θα ήθελα να συνεχίσουμε έτσι, θα ήθελα να μπορώ να εκφράζομαι μέσα από την δουλειά μου και θεωρώ πολύ σημαντικό το ότι παίζουμε αυτά τα έργα. Έχουμε κάνει δηλαδή, σπουδαία κείμενα όπως του Τσέχωφ, Χόρβατ, Στρίντμπεργκ, Μπέκετ, κ.ά.
Λυδία: – Ποια είναι τα άμεσα καλλιτεχνικά σου σχέδια;
Στέλιος Τυριακίδης: – Προς το παρόν το μυαλό μου είναι στο Τελευταίο Ψέμα. Έχει ήδη ανακοινωθεί ότι θα κάνουμε κάποια περιοδεία μέσα στην χρονιά, δηλαδή θα παίζουμε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης και κάποιες άλλες μέρες σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Ευελπιστούμε να πάει καλά και να συνεχίσουμε και του χρόνου, γιατί θέλουμε και πιστεύουμε πολύ στη δουλειά που έχουμε κάνει. Είμαστε και σε ψάξιμο και πολλές συζητήσεις με την ομάδα Cartel, καθώς ένα άλλο πράγμα που κάνουμε είναι το ότι διαβάζουμε όλοι έργα και όταν μας αρέσει κάτι το προτείνει ο ένας στον άλλον και είμαστε σε μία μόνιμη αναζήτηση που είναι επίσης κέρδος για έναν ηθοποιό.
Λυδία: – Τι πιστεύεις ότι πρεσβεύει ο Τεχνοχώρος Cartel και σε τι πιστεύεις ότι υπερτερεί ή υστερεί, σε σχέση με τις υπόλοιπες θεατρικές σκηνές της πρωτεύουσας;
Στέλιος Τυριακίδης: – Είναι ιδιόμορφος χώρος γιατί κυρίως, είναι χειροποίητος, Έχει φτιαχτεί από την ομάδα Cartel, είναι ένα παλιό μηχανουργείο που έγινε θέατρο και ό,τι υπάρχει μέσα σε αυτό, από σκηνικά έως κοστούμια είναι φτιαγμένα από εμάς, από ανακυκλώσιμα προϊόντα και για οικονομικούς λόγους αλλά και γιατί πιστεύουμε ότι πρέπει να δίνεις μία δεύτερη αξία στα πράγματα. Δεν ξέρω αν υπερτερεί ως προς τους άλλους χώρους, αλλά ξέρω ότι η δουλειά που γίνεται εδώ, γίνεται με πολλή αγάπη και εγώ νιώθω ευτυχισμένος που είμαι εδώ. Νιώθω ότι είμαι με την παρέα μου εδώ και ότι κάνουμε επαγγελματικού επιπέδου δουλειές, αλλά με μια φροντίδα που δύσκολα νομίζω τη βρίσκει κάποιος αλλού. Έχει όλους τους όρους της δουλειάς αλλά είναι κυρίως προσωπική ευχαρίστηση.
Λυδία: – Ποια προσωπική, εσωτερική σου ανάγκη καλύπτει η υποκριτική;
Στέλιος Τυριακίδης: – Καλύπτει την ανάγκη της έκφρασης. Όταν είμαι πάνω στη σκηνή, εγώ τουλάχιστον, νιώθω ότι ησυχάζουν οι παλμοί μου.
Λυδία: – Ποια πιστεύεις ότι είναι η σημασία και η λειτουργία του θεάτρου και της Τέχνης εν γένει στις μέρες μας;
Στέλιος Τυριακίδης: – Η αξία της Τέχνης υπάρχει ανά τους αιώνες και δεν σταματά ποτέ. Εγώ θα σου πω μόνο ένα περιστατικό που νομίζω απαντά από μόνο του στην ερώτηση. Πριν από δύο χρόνια ανεβάσαμε στο Cartel το Περιμένοντας τον Γκοντό κι εγώ έκανα τον Λάκυ, έναν ρόλο που βασανίζεται πολύ επί σκηνής και σωματικά και ψυχικά. Πριν από λιγότερο από έναν μήνα, πήγα σε ένα φωτοτυπικό κέντρο, όπου με γνώρισε μία κοπέλα και με ρώτησε αν είμαι αυτός που έπαιζε τον Λάκυ. Όταν της απάντησα θετικά, μου είπε ότι από τότε που είδε την παράσταση, σκέφτεται πώς να λειτουργεί απέναντι στους άλλους ανθρώπους, πώς να μη συμπεριφέρεται βίαια σε αυτούς. Το ότι εγώ κατάφερα, μέσα από το ρόλο μου, να κάνω έναν έστω άνθρωπο να σκέφτεται πώς θα αντιμετωπίζει τους άλλους ανθρώπους, δεν ξέρω αν ήμουν καλός ή κακός στον ρόλο, αλλά σίγουρα ο ρόλος πέτυχε τον στόχο του.
