Ο πρόσφατος χαμός του θρυλικού Mr. Spock, κατά κόσμον Leonard Nimoy ,καθώς και του παραγωγού της τηλεοπτικής σειράς Harve Bennett είναι η αφορμή για ένα αφιέρωμα σε ένα αγαπημένο franchise που περιλαμβάνει τηλεοπτικές σειρές και κινηματογραφικές ταινίες και αγαπήθηκε από πλήθος ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Star Trek Η αρχή

Δημιουργός της τηλεοπτικής σειράς ήταν ο σεναριογράφος Gene Roddenberry, ο οποίος είχε στο μυαλό του την ιδέα από το 1964 και ήταν μεγάλος υποστηρικτής του είδους της επιστημονικής φαντασίας. H πρώτη τηλεοπτική σειρά, το StarTrek: Τhe Original Series τοποθετείται χρονικά στο ειρηνικό μέλλον, συγκεκριμένα στον 23^ο αιώνα, όπου υπάρχει μια διαπλανητική συμμαχία, η «Ομοσπονδία» και περιγράφει τις περιπέτειες του διαστημοπλοίου Enterprise. Σκοπός της πενταετούς διαστημικής αποστολής του σκάφους ήταν να ανακαλύψει καινούριους πολιτισμούς, να διαλευκάνει μυστήρια, αλλά κυρίως να φτάσει εκεί όπου δεν έχει πάει κανείς άνθρωπος ξανά. Έτσι, σε κάθε καινούριο επεισόδιο το πλήρωμα είχε να αντιμετωπίσει είτε τις εξωγήινες φυλές είτε τα ακατανόητα μυστήρια του διαστήματος. Όταν δεν παρουσιάζονταν τέτοια θέματα, είχε να αντιμετωπίσει τις δυο μεγαλύτερες απειλές που στρέφονταν εναντίον του εκδημοκρατισμού του διαστήματος, τα εξωγήινα είδη των Klingons και των Romulans.

Η σειρά προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι NBC, την περίοδο 1966-1969. Το πλήρωμα του σκάφους αποτελούνταν από ανθρώπους που ταξίδευαν με απώτερο σκοπό να μεγαλώσουν τους ορίζοντες της ανθρωπότητας και αυτοί ήταν ο πλοίαρχος James T.Kirk, τον οποίο υποδυόταν ο William Shatner, ο πρώτος αξιωματικός και επιστημονικός σύμβουλος Mr. Spock και ο γιατρός Leonard Μc Coy, κατά κόσμον DeForest Kelly. Ο πλοίαρχος συμμετείχε τόσο στην δράση όσο και σε προσωπικές περιπέτειες ενώ ο ατσάλινος χαρακτήρας του ήταν ένα χαρακτηριστικό που τον βοηθούσε να ξεπερνά τους κινδύνους και τις δυσκολίες της αποστολής. Μισός άνθρωπος (από την πλευρά της μητέρας του) και μισός Βουλκάνιος ο Mr. Spock αγωνιζόταν να διατηρήσει την ψυχραιμία που του επέβαλε η μη-ανθρώπινη καταγωγή του, ωστόσο, δεν ήταν λίγες οι φορές που φανέρωνε τις ανθρώπινες αδυναμίες του. Ο γιατρός, έμπιστος και αγαπημένος φίλος του Capten Kerk αλλά και του Mr.Spock (αν και σε διαρκή κόντρα με τον τελευταίο) έδινε τόσο ιατρικές όσο και πιο προσωπικές συμβουλές στους δύο φίλους του. Αν και οι τρεις ήρωες που προαναφέρθηκαν αποτελούν τους πλέων αναγνωρίσιμους χαρακτήρες της σειράς, εξίσου σημαντικό ρόλο παίζουν και οι δεύτεροι ρόλοι που συμπληρώνουν το πλήρωμα της γέφυρας, με τον Ρώσο πλοηγό Pavel Chekov, τον πηδαλιούχο Hikaru Sulu, την όμορφη αξιωματικό επικοινωνιών Uhura  και φυσικά τον αρχιμηχανικό Montgomery Scott ή Scottie.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η σειρά ήταν λιγότερη βίαιη από οποιαδήποτε άλλη στην τηλεόραση εκείνη τη χρονική περίοδο. Οι χαρακτήρες δε, δεν «υπέφεραν» από απληστία, επιθυμία ή ανάγκη για εξουσία, ενώ δεν υπήρχε ποτέ ανταγωνισμός μεταξύ τους.

Το κανάλι είχε σκοπό να σταματήσει την προβολή της σειράς με το τέλος του δεύτερου χρόνου, μιας και η τηλεθέαση ήταν μειωμένη, ωστόσο, η μεγάλη αγάπη των θαυμαστών της σειράς και τα χιλιάδες γράμματα που έστειλαν στο κανάλι, ήταν η αιτία να συνεχιστεί για έναν ακόμη χρόνο. Μετά το πέρας της τρίτης περιόδου, η σειρά συνέχιζε να προβάλλεται σε επανάληψη με αποτέλεσμα να αποκτήσει ακόμα περισσότερους οπαδούς.

Την δεκαετία του 1970, υπήρχε η φήμη ότι η σειρά θα επέστρεφε με νέα ή παλιά μορφή μιας και οι απανταχού θαυμαστές θεωρούσαν ότι είχε σταματήσει απότομα και άξιζε μια δεύτερη περίοδο. Η εταιρεία παραγωγής Paramount πίστευε ότι μια συνέχεια δεν θα ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη, αλλά ανακοίνωσε την δημιουργία μιας ταινίας με το καστ της σειράς.

Οι πρώτες ταινίες Star Trek

Το 1979, έκανε πρεμιέρα η ταινία StarTrek: The MotionPicture . Αν και θεωρήθηκε ως μια αδέξια προσπάθεια μεταφοράς της τηλεοπτικής σειράς στην μεγάλη οθόνη, η επιτυχία ήταν τόσο μεγάλη ώστε να ακολουθήσουν τρεις συνέχειες και συγκεκριμένα τα Star Trek II: The Wrath of Kahn (1982), Star Trek III: The Search ofS pock (1984) και StarTrek IV: The Voyage Home (1986). Ο Leonard Nimoy σκηνοθέτησε τις ταινίες του 1984 και 1986, ενώ πήρε μέρος και στο σενάριο της τελευταίας.

Η συνέχεια

Το 1974, προβλήθηκε η σειρά κινουμένων σχεδίων StarTrek: The Amimated Series.Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και παρά τις αρχικές ενστάσεις, η Paramount ανακοίνωσε την συνέχεια της σειράς με τίτλο StarTrek: The Next Generation. Η  συνέχεια αυτή ξεκίνησε το 1987, τοποθετείται χρονικά στο 24^ο αιώνα και παρακολουθεί τις περιπέτειες ενός νέου πληρώματος σε ένα νέο διαστημόπλοιο Enterprise. Η επιτυχία ήταν σίγουρη και το πιο σημαντικό ήταν ότι υπήρχε το πνεύμα της αρχικής σειράς. Πλοίαρχος ήταν ο Jean-Luc Picard (Patrick Stewart),  πρώτος αξιωματικός ο William Riker, ενώ υπήρχε ένας μεγάλος αριθμός δεύτερων χαρακτήρων. Ένα μέρος της επιτυχίας οφειλόταν στην πιο λεπτομερή εξέλιξη τόσο των χαρακτήρων όσο και της ιστορίας. Τα αυτοτελή επεισόδια της αρχικής σειράς έγιναν ιστορίες σε συνέχειες που διήρκησαν επτά συνεχόμενα έτη. Ο Rodenberry υπήρξε σύμβουλος της σειράς, μέχρι το θάνατό του, το 1991.

Πιο σκοτεινή και απαισιόδοξη η συνέχεια, το Star Trek: Deep Space Nine που ακολούθησε το 1993 και διήρκησε ως το 1999, διαδραματιζόταν σε έναν διαστημικό σταθμό. Ενδιάμεσα, το 1995 και για επτά χρόνια πάλι, προβλήθηκε το Star Trek: Voyager με το πλήρωμα του σκάφους να ακολουθεί πορεία προς τη γη. Τόσο το Deep Space Nine όσο και το Voyager τράβηξαν το ενδιαφέρον του κοινού, ωστόσο η προσήλωση δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο παλιότερα.Τέλος, από το 2001 μέχρι το 2005 προβλήθηκε το Star Trek: Enterprise που χρονικά προηγείται της αρχικής σειράς, καθώς λαμβάνει χώρα πριν την έναρξη της αποστολής του Enterprise.

Επόμενες ταινίες

To καστ της αρχικής σειράς επέστρεψε για να πρωταγωνιστήσει στην πέμπτη και έκτη συνέχεια της ταινίες, τα Star Trek V: The Final Frontier (1989) (o William Shatner σκηνοθέτησε και συμμετείχε στο σενάριο) και Star Trek VI:Τhe Undiscovered Country(1991) ενώ το 1994 στην ταινία StarTrek: Generations, οι «παλαίμαχοι» πρωταγωνιστές δίνουν τη σκυτάλη στην επόμενη γενιά. Οι επόμενες τρεις ταινίες, τα Star Trek: First Contact (1996), Star Trek:Insurrection(1998) και Star Trek: Nemesis (2002) έχουν το καστ της δεύτερης συνέχειας της σειράς. Ακολουθούν τα StarTrek (2009) και Star Trek into Darkness (2013) από τον J.J Abrams, o οποίος είναι μεγάλος θαυμαστής της σειράς ο ίδιος και προσπαθεί να ανανεώσει την ιστορία φέρνοντας φρέσκο αίμα μπροστά στις κάμερες ενώ κερδίζει και ένα Oscar, το πρώτο του franchise. Μια ακόμα ταινία Star Trek βρίσκεται στα σκαριά με κυκλοφορία το 2016. Η κυκλοφορία της θα συμπέσει με την 50^η επέτειο από το ξεκίνημα της αρχικής σειράς.

Trekkies

Ή αλλιώς, οι οπαδοί, οι θαυμαστές του franchise. Αρχικά, ήταν διασκορπισμένοι, μετά οργανώθηκαν και στις συναντήσεις τους, περισσότερο γνωστές ως Συνέδρια του Star Trek αντάλλαζαν υλικό ή έβλεπαν τα επεισόδια της σειράς. Η αγάπη τους και η αφοσίωση τους στο Star Trek, οι γνώσεις πάνω στο κάθε ένα ξεχωριστό επεισόδιο ήταν τόσο δεδομένες που πολλές φορές έπεφταν θύματα γελοιοποίησης. Ωστόσο, οι trekkies κατάφεραν να περάσουν την «λατρεία» τους στην ευρύτερη κουλτούρα ώστε να χρησιμοποιούνται ευρέως πολλές χαρακτηριστικές φράσεις των ηρώων όπως η εντολή για τηλεμεταφορά “Beam me up, Scotty” ή ο χαιρετισμός των Vulkan “Live long and prosper”. Όσο παράξενο και αν φαίνεται ακόμα και ο Δαλάι Λάμα ήταν θαυμαστής της σειράς.

Η δεκαετία του ’60….στο μέλλον

Για τα επεισόδια της αρχικής σειράς, οι συγγραφείς εμπνέονταν από το κοινωνικό και πολιτικό κλίμα που επικρατούσε στην Αμερική, στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, που μέσα στο σύμπαν της σειράς υπήρχαν αναφορές σε πολέμους που θύμιζαν τον πόλεμο στο Βιετνάμ, αναφορές στον ρατσισμό και στον σεξισμό, ακόμα και στους hippies.

Σεξισμός και φεμινισμός: Αρχικά, ο ρόλος των γυναικών στη σειρά συμβάδιζε με την υποβαθμισμένη αντιμετώπισή τους από την αμερικανική κοινωνία της δεκαετίας του ’60. Αν και θα μπορούσαν να υπάρχουν γυναίκες με ηγετική θέση στο πλήρωμα του σκάφους, ωστόσο, οι σεναριογράφοι διατηρήσαν τον στερεοτυπικό  ρόλο των γυναικών, που δεν είχαν ιδιαίτερες ικανότητες, ούτε βάθος σαν χαρακτήρες. Ακόμα και όταν δημιουργήθηκαν γυναικείοι χαρακτήρες με ικανότητες, δεν άρεσαν στους παραγωγούς της σειράς και έτσι έπρεπε να κοπούν. Εξαίρεση αποτελεί η Uhura, η οποία δεν παρουσιάζεται διόλου στερεοτυπικά προς μεγάλη έκπληξη του κοινού και της συντηρητικής κοινωνίας.

Ρατσισμός και φυλετικές διακρίσεις: To κίνημα των ίσων πολιτικών δικαιωμάτων για όλους βρισκόταν σε έξαρση στην Αμερική και στο Star Trek το πλήρωμα αποτελούταν από διαφορετικές εθνικότητες. Ο υπολοχαγός Sulu ήταν μισός Γιαπωνέζος και μισός Αμερικάνος και η λοχαγός Uhura ήταν έγχρωμη. Μάλιστα,  στη σειρά παρουσιάζεται και το πρώτο διαφυλετικό φιλί μεταξύ του πλοιάρχουν Kirk και της Uhura. Ο ρατσισμός, τώρα, υπήρχε και αυτός αλλά όχι προς τις μειονότητες που αναφέρθηκαν προηγουμένως, αλλά προς τον Mr. Spock λόγω της καταγωγής του και της ιδιαίτερης εξωτερικής του εμφάνισης.

Πόλεμος και ειρήνη: Η αρχική σειρά Star Trek προβαλλόταν κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ οπότε δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι αναφορές. Η ομοσπονδία των πλανητών συμβόλιζε  τη Δύση ενώ οι αυτοκρατορίες των Klingon και Romulan την Ανατολή. Υπάρχουν αναφορές στο χάος που δημιουργεί ο πόλεμος γενικότερα, αν και στη σειρά, ο πόλεμος γίνεται μεταξύ διαφορετικών πλανητών. Οι αναφορές αυτές, δεν έλαβαν μεγαλύτερη διάσταση μιας και η ίδια η Αμερική, εκείνη την εποχή, αμφισβητούσε την συμμετοχή της στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Ντοκιμαντέρ: Leonard Nimoy: Star Trek Memories

Παρακολουθήστε ένα ειδικό τηλεοπτικό πρόγραμμα που προβλήθηκε το 1984 το οποίο παρουσίασε ο Leonard Nimoy και περιλαμβάνει τις αναμνήσεις του ηθοποιού από τη δημιουργία της αρχικής σειράς και των δύο πρώτων ταινιών ενώ δίνει μια πρόγευση για την τρίτη ταινία.