Το «Σούμαν» είναι το δεύτερο θεατρικό έργο της ηθοποιού και συγγραφέως, Σοφίας Καψούρου, το οποίο κυκλοφόρησε τις αρχές Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Σοκόλη και παρουσιάστηκε από το Εθνικό Θέατρο στο πλαίσιο της δράσης «Ο συγγραφέας του μήνα», σε σκηνοθεσία του Λευτέρη Γιοβανίδη.

Το έργο πηγάζει από τη ζωή του μεγάλου Γερμανού συνθέτη, Ρόμπερτ Σούμαν· ανασταίνοντας τις ρομαντικές του μελωδίες, και με συνοδοιπόρους τους ρομαντικούς της ήρωες. Η Σοφία Καψούρου μας ταξιδεύει, ισορροπώντας ανάμεσα σε δύο χώρους και δύο εποχές: την Ευρώπη του 19ου αιώνα και την Αθήνα του 21ου.

robert-schumann
Ο Ρόμπερτ Σούμαν (Robert Schumann), γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου 1810 και πέθανε στις 29 Ιουλίου 1856. Ήταν Γερμανός ρομαντικός συνθέτης.
Η υπόθεση του έργου

Στο έργο ξεδιπλώνεται, η ζωή και τα όνειρα του Σούμαν. Ο φλογερός έρωτας του για την Κλάρα, την ταλαντούχα κόρη του δασκάλου του. Οι αντιρρήσεις του πατέρα της για τον γάμο τους. Η δύσκολη και ίσως ανταγωνιστική συζυγική ζωή. Οι επιτυχίες, οι αποτυχίες. Η παράνοια… και ο 19ος αιώνας «επεμβαίνει» όμορφα μέσα από τη δύσκολη ζωή ενός Ρώσου μετανάστη στην Αθήνα του 21ου αιώνα, όπου το όνειρό του ήταν να γίνει διάσημος σολίστ· όμως οι συνθήκες δεν τον άφησαν.

Ένα έργο για τη μεγαλοφυΐα και τον έρωτα. Ένα έργο για τη μουσική και τη σιωπή. Ο ρομαντικός ήρωας δεν έχει εποχή. Τι σχέση έχει ο ηρωισμός με την τέχνη; Πώς θες να σε θυμούνται; Ήρωα ή Σούμαν;

Η Ευρώπη του 19ου αιώνα γλυκά «μπλεγμένη» με την Αθήνα του 21ου αιώνα. Ίδια όνειρα, ίδιοι έρωτες, ίδια αδιέξοδα, ίδιες οι επιθυμίες των ανθρώπων. Μόνο τα χρόνια αλλάζουν και οι αιώνες.

 

parastasi-souman-ethniko-theatro
Το έργο «Σούμαν» ανέβηκε το Φεβρουάριο του 2017, από το Εθνικό Θέατρο στη Σκηνή-«Νίκος Κούρκουλος», σε σκηνοθεσία του Λευτέρη Γιοβανίδη, με τους: Λευτέρη Βασιλάκη, Δημήτρη Γεωργιάδς, Εύη Δόβελου, Ελεάνα Καυκαλά,Ταμίλα Κουλίεβα, Φώτη Λαζάρου, Δήμητρα Μητροπούλου, Ηλία Παρασκευόπουλο, ΚώσταΤριανταφυλλόπουλο
Η Σοφία Καψούρου μας μίλησε για το βιβλίο της

  • Πώς σου γεννήθηκε η ιδέα, να γράψεις ένα έργο για τον Σούμαν;

Όταν γράφω για κάποιον, ζω μαζί του. Όπως ζουν μαζί οι εραστές και μετά χωρίζουν. Γνώρισα τον Σούμαν τυχαία σε ένα μπαρ, πιάσαμε την κουβέντα, εκείνος δεν μίλαγε πολύ, σώπαινε και ξαφνικά ξέσπασε σε παραλήρημα. Το παραλήρημα είναι ένδειξη κατάθλιψης, μου είπε μια φίλη ψυχολόγος, όταν της μίλησα για τον άντρα που με κέρασε κονιάκ και ήπιαμε στην υγειά του Ρήνου. Και κάπως έτσι η μια νύχτα έφερε την άλλη και η άλλη την επόμενη. Κι ό,τι έμεινε είναι ένα βιβλίο με τίτλο «Σούμαν» κι εξώφυλλο τη φωτογραφία του γόη. Μου είπε ότι ήταν μουσικός. «Τι γράφεις;» τον ρώτησα. «Όχι τι γράφω αλλά για ποιον γράφω», με διόρθωσε. Κι είχε δίκιο. Πάντα για κάποιον γράφουμε. Ζώντα ή τεθνεώτα. Εραστή ή μισητό. Μάνα ή πατέρα. Ήρωα ή λιποτάκτη. Εαυτόν ή πλησίον. Η ρίμα του «Σούμαν» είναι η ανάγκη κάθε ανθρώπου για ζευγάρωμα. Ακόμα κι αν αυτή η ανάγκη ικανοποιηθεί, μερικώς ή πλήρως, πάντα στο τέλος ένα μέλος του ζευγαριού μένει μόνο. Το ζευγάρωμα θα κορυφωθεί, θα γεννήσει κι άλλες ρίμες και θα ξεφτίσει στο τέλος .Είναι η vita poetica κάθε ανθρώπου, δοξασμένου ή αδόξαστου.

  • Πώς έφτασε το έργο «Σούμαν» στο Εθνικό Θέατρο;

Το έργο «Σούμαν» κατατέθηκε ανωνύμως στο Εθνικό Θέατρο μήνα Απρίλιο. Έχουν περάσει τρία χρόνια από τότε. Πέρασα κάποιες μέρες περιμένοντας, με έναν κόμπο στο στομάχι. Το μεσημέρι που μου ανακοινώθηκε ότι υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για το έργο, ήταν ακόμα Απρίλης, ο κόμπος λύθηκε και μύρισα για πρώτη φόρα τις νεραντζιές. Περιμένοντας είχα ξεχάσει ότι είναι Απρίλης. Αν με ρωτήσετε τι θυμάμαι όλα αυτά τα χρόνια που κάνω θέατρο, γράφω θέατρο, παίζω θέατρο είναι αυτός ο κόμπος στο στομάχι, πότε δένεται, πότε λύνεται, αλλά ποτέ δεν κόβεται.Το έργο «Σούμαν» είναι μια τοιχογραφία του γερμανικού ρομαντισμού και της Ευρώπης των μέσων του 19ου αιώνα σε αντιπαραβολή αλλά και σύζευξη με την Ελλάδα του 21ου αιώνα. Ο πρώτος άνθρωπος που πίστεψε στο έργο είναι ο Σάββας Κυριακίδης. Σε αυτόν και τον Στάθη Λιβαθινό χρωστάω ότι ανέβηκε ο «Σούμαν». Ο «Σούμαν» είναι έργο δικό τους. Τον αγάπησαν όσο εγώ. Ίσως και παραπάνω.

 

Clara_Schumann
Η Κλάρα Σούμαν (Clara Josephine Schumann), ήταν Γερμανίδα πιανίστρια και συνθέτρια. Σύζυγος του συνθέτη Ρόμπερτ Σούμαν.
  • Εκτός από την παράσταση, ο «Σούμαν» κυκλοφορεί και σε βιβλίο. Μίλησέ μας για το βιβλίο.

Στο Εθνικό Θέατρο παρουσιάστηκε ένα μέρος του έργου. Ολόκληρο το έργο θα το βρει κανείς από τις Εκδόσεις Σοκόλη σε μια γενναία έκδοση δουλεμένη από την ίδια την Αθηνά Σοκόλη με γενναιοδωρία, με αρετή και τόλμη.Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης θα απολαύσει δυο εξαιρετικά εισαγωγικά κείμενα των Σάββα Κυριακίδη και Ανδρέα Στάικου. Το Εθνικό Θέατρο από φέτος συνεργάζεται με τις Εκδόσεις Σοκόλη και η συνεργασία αυτή έχει αποφέρει πολύ όμορφους και ξεχωριστούς καρπούς. Φαντασία, καλαισθησία, παρρησία χαρακτηρίζουν τα βιβλία αυτής της σύμπραξης. Οι Εκδόσεις Σοκόλη υπηρετούν και αναδεικνύουν δεκαετίες ολόκληρες το θεατρικό έργο, το θεατρικό βιβλίο. Είναι το θησαυροφυλάκιο του θεάτρου μας, ελληνικού και μεταφρασμένου. Η Αθηνά Σοκόλη δεν επαναπαύεται στις τιμές και τα βραβεία που κερδίζουν τα βιβλία των Εκδόσεων Σοκόλη, που κερδίζει η ίδια με τους συνεργάτες της, αλλά μάχεται νύχτα μέρα για το ελληνικό θεατρικό κείμενο, εντός και εκτός συνόρων. Είναι η πρέσβειρα της ελληνικής θεατρικής γραφής, της ελληνικής θεατρικής πρότασης. Τι προτάσσει ο έλληνας συγγραφέας αλλά και τι προτείνει.

  • Το θεατρικό βιβλίο όμως, είναι μία «ιδιαίτερη κατηγορία» βιβλίου. Τα αγοράζει εύκολα ο κόσμος;

Γιατί κανείς να αγοράζει θεατρικό βιβλίο; Για να μην εξαρτάται, από τη συνθήκη, την παράσταση, τον παραγωγό, τον σκηνοθέτη, τον ηθοποιό. Για να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με τον συγγραφέα, αφή με γραφή, για να γνωρίσει τον θεατρικό συγγραφέα ιδίοις όμμασι χωρίς μεσάζοντες, χωρίς προξενήτρες. Η αγορά ενός θεατρικού βιβλίου. είναι ραντεβού με τον συγγραφέα. Ο αναγνώστης -που είτε υπήρξε θεατής του έργου του συγγραφέα είτε θα υπάρξει σε μελλοντικό χρόνο- έχει το δικαίωμα να αναμετρηθεί μόνος με τον συγγραφέα, να τον δει γυμνό, να πει «μ’ αρέσει ή δεν μ’ αρέσει». Την ώρα που θέλει, στον τόπο που θέλει, με το φως που θέλει. Πορτατίφ, κερί ή το φως του απορροφητήρα της κουζίνας. Αγοράστε θεατρικό βιβλίο, για να είστε ελεύθεροι. Το παραστασιακό ανέβασμα ενός έργου είναι μια άλλη υπόθεση. Είναι η ευκταία εξέλιξη ενός θεατρικού έργου που μπορεί να συμβεί, μπορεί και όχι. Μπορεί να αναδείξει ένα θεατρικό έργο, μπορεί να το ρίξει στα βράχια. Συνήθως, αν όχι πάντα, καλός θεατής είναι ο καλός αναγνώστης. Και καλός αναγνώστης είναι ο καλός σκηνοθέτης. Και αντίστροφα. Ένα θεατρικό έργο γράφεται για να παιχτεί, για να μιληθεί και να ακουστεί, αλλά ένα καλό θεατρικό έργο είναι πάνω απ’ όλα λογοτεχνία, δηλαδή τέχνη του λόγου. Γράφεται για να παρηγορήσει, να θεραπεύσει, να ανακουφίσει, να σώσει μια βασανισμένη ψυχή, να σαγηνεύσει ένα αθώο κύτταρο, να πετάξει τα χαλινάρια από τη φαντασία, να πετάξει ψηλά, στα σύννεφα, τον αναγνώστη. Οι ερωτευμένοι του Σαγκάλ πετούν, γιατί μόλις διάβασαν ένα θεατρικό έργο. Πιστέψτε με.

 

  • Πες μας λίγα πράγματα για σένα, πώς ξεκίνησες να γράφεις.

Αγαπώ το θέατρο γιατί αγαπώ τον λόγο. Και τη σιωπή του. Πώς ξεστομίζονται οι ζωές. Το στόμα στο θέατρο μου θυμίζει βαλίτσα που ανοίγει ξαφνικά και χύνονται όλα όσα έχει μέσα, καλοσιδερωμένα πουκάμισα, ατμοί οργής κι επιθυμίας, εσώρουχα και μυστικά, προσωπικά είδη. Μεγάλωσα στο Άργος. Ήρθα σ’ επαφή με τη σκέψη και τον λόγο άλλων ανθρώπων, σκηνοθετών και συμπαικτών, έμαθα από όλους και ξέμαθα τον εαυτό μου, μετατοπίστηκα, αλλά δεν ξέχασα ποτέ ότι στο Άργος, στην παιδική μου ηλικία αγάπησα κάτι. Τον άνθρωπο και τον λόγο του. Τον λόγο που εκφέρει και τον λόγο που υπάρχει. Αγάπησα τον άνθρωπο με τα κουτσά και τα στραβά του, με τα ωραία και τα μεγάλα του. Αγάπησα τη λαϊκή του Άργους με τις επιδαύριες φωνές των μανάβηδων. Αγάπησα τα σουρεαλιστικά τραγουδάκια των παιδικών παιχνιδιών που έπαιζα στο σχολείο μου. Αγάπησα τα παραμύθια των Χριστουγέννων και τα ποιήματα της 25ης Μαρτίου. Αγάπησα τον λόγο των άλλων κι ήρθε η ώρα να γράψω κι εγώ. Πρώτα έγραψα τις «Ερωμένες στον καμβά», έτσι ξαφνικά,  όπως έρχεται η ώρα σε μια γυναίκα να κάνει παιδί. Και δεύτερο παιδί, το «Σούμαν». Θεατρικά βιβλία δεν είχαμε σπίτι μου, αλλά πάντα ο πατέρας μου ήθελε να παίρνουμε το πρόγραμμα των παραστάσεων που πηγαίναμε. Από πριν. Κι ό,τι μου έμενε μετά την παράσταση ήταν το πρόγραμμα, να το καταβροχθίζω τη νύχτα. Μου άρεσε να διαβάζω ξανά το έργο ή τα σημειώματα των δημιουργών, έβλεπα ό,τι είχα δει στη σκηνή μ’ άλλο μάτι. Μπορεί να διάβαζα το πρόγραμμα και είκοσι φορές την ίδια νύχτα και κάθε νύχτα μετά. Μέχρι να το μάθω απ’ έξω. Τώρα συνειδητοποιώ ότι το έκανα αυτό, γιατί ο θεατρικός λόγος είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, έχει σώμα και φωνή. Διαβάζεις μια ατάκα και την ξαναδιαβάζεις την επόμενη στιγμή και κάτι άλλο σου φωτίζεται. Η στιγμή του λόγου και η στιγμή του χρόνου. Καμιά στιγμή δεν είναι ίδια με την προηγούμενη και κανένας άνθρωπος δεν είναι ίδιος τη μια στιγμή και την επόμενή της. Η διαφορά του θεατρικού λόγου με τον άνθρωπο είναι ότι τα καλά κείμενα δεν γερνάνε. Ποτέ.

 

Sofia_Kapsourou
Η ηθοποιός και συγγραφέας, Σοφία Καψούρου
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα

Η Σοφία Καψούρου, μεγάλωσε στο Άργος. Σπούδασε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κι Επικοινωνίας στο Καποδιστριακό, Υποκριτική στη Σχολή του Ιάσμου και άρχισε να δουλεύει ως ηθοποιός.

Το θεατρικό έργο της Σοφίας Καψούρου «Σούμαν» κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις Εκδόσεις Σοκόλη και το θεατρικό της έργο «Ερωμένες στον καμβά» από τις Εκδόσεις Sestina.

Πληροφορίες

  • Τίτλος: Σούμαν
  • Συγγραφέας: Σοφία Καψούρου
  • Εκδόσεις: Σοκόλη
  • Κατηγορία: Ελληνικό Θέατρο
  • Αριθμός Σελίδων: 152
  • Επιμέλεια: Αθηνά Σοκόλη
  • Ημερομηνία έκδοσης: Ιανουάριος 2017
  • ISBN: 9786185159537
Προηγούμενο άρθροΕκείνος + Εκείνος- Επιστρέφουν στις 27 Μαΐου στο Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας
Επόμενο άρθροΟ δικός μου ο μπαμπάς του Μάκη Τσίτα από τις εκδόσεις Πατάκη
Εύη Κορώνη
Είμαι απόφοιτη της Ανώτερης Δραματικής Σχολής «Βασίλης Διαμαντόπουλος» και από το 2013 εργάζομαι στο θέατρο ως ηθοποιός και βοηθός σκηνοθέτη. Επίσης, ασχολούμαι με τη συγγραφή έργων και ποιημάτων.