Το θεατρικό έργο Τα Ψηλά Βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου σε σκηνοθεσία του Βασίλη Μαυρογεωργίου ήταν μια από τις πιο πετυχημένες παιδικές παραστάσεις της φετινής θεατρικής σεζόν στο Θέατρο Ακροπόλ και συνέχισε με επιτυχία την καλοκαιρινή περιοδεία. Την παράσταση υποδέχτηκε με ενθουσιασμό τόσο το κοινό των μικρών θεατρόφιλων όσο και των ενηλίκων, καθώς το έργο ξυπνά αναμνήσεις νοσταλγικές από τα μαθητικά και εφηβικά τους χρόνια.

Το 1918 το Υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του Ελυθέριου Βενιζέλου, ζητά από τον Ζαχαρία Παπαντωνίου να συγγράψει το πρώτο αναγνωστικό στην δημοτική γλώσσα. «Το αναγνωστικό αυτό διαφέρει από κάθε άλλο που μπήκε ως τώρα στο δημοτικό σχολείο, όσο η αυγή από την νύχτα». Αυτά είναι τα λόγια με τα οποία υποδέχθηκε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος στη «Διάπλαση των Παίδων» το συγκεκριμένο νεοελληνικό ανάγνωσμα. Με αυτήν την νουβέλα ο Παπαντωνίου κατορθώνει να δώσει μια νέα εκδοχή της νεοελληνικής συνείδησης και να εμφυσήσει στους εκκολαπτόμενους πολίτες τις αρχές της ανεξαρτησίας, του κοινοτισμού, της δημιουργικότητας και της αυτάρκειας. Η πειθαρχία, η αλληλεγγύη, η εργατικότητα, το πνεύμα της ομαδικότητας και της αυτοθυσίας είναι μονάχα ορισμένοι από τους ιδεολογικούς άξονες της νουβέλας.

Τα Ψηλά Βουνά είναι μια νουβέλα που αφηγείται τις καλοκαιρινές περιπέτειες μιας ομάδας παιδιών στα βουνά της Ρούμελης. Με την παρότρυνση του δασκάλου τους ανεβαίνουν στο βουνό, για να περάσουν εκεί το καλοκαίρι τους μακριά από τις ανέσεις και την ασφάλεια του πατρικού σπιτιού. Τα παιδιά μένουν σε καλύβες και οργανώνουν μια μικρή κοινότητα στην οποία ο καθένας έχει τις δικές του αρμοδιότητες και αυτός ακριβώς ο καταμερισμός της εργασίας είναι για αυτούς ένα πρώτο είδος ανάθεσης κοινωνικών ρόλων. Χτίζουν, μπαλώνουν, μαγειρεύουν και ανοίγουν δρόμους.

Τα Ψηλά Βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου
Ένα ταξίδι αυτογνωσίας στα Ψηλά Βουνά.

Το ταξίδι και η παραμονή των παιδιών στα Ψηλά Βουνά δεν είναι παρά μια διαδικασία μύησης στην ενήλικη ζωή. Περνώντας μέσα από δοκιμασίες απεκδύονται την παιδική αφέλεια και πορεύονται μέσα από ένα ταξίδι αυτογνωσίας προς την ενηλικίωση. Ωστόσο, αυτό το έργο δεν είναι δομημένο μονάχα με αυτά τα σταθερά μοτίβα, τις λειτουργίες, που σύμφωνα με τον Προπ συνιστούν τα δομικά συστατικά κάθε παραμυθιού. Στα Ψηλά Βουνά γίνεται μια προσπάθεια μύησης στην βουκολική ζωή, στην ουτοπία των απλών συναισθημάτων, που βρίσκονται μακριά από τις πολύπλοκες σχέσεις, που αναπτύσσονται στα αστικά κέντρα των νευρώσεων και της αλλοτρίωσης. Μέσα από λαϊκές δοξασίες, από την γνωριμία με απλούς ανθρώπους, μέσα από την βίωση τελετουργιών και εθίμων τα παιδιά αποκτούν μια βιωματική σχέση με την φύση. Ο ανιμισμός έρχεται να λειτουργήσει συμπληρωματικά στην έντονη ελληνικότητα των νεοσχημάτιστων συνειδήσεων των παιδιών.

Τα Ψηλά Βουνά είναι μια σημειολογία με ανθρωπογεωγραφικό ενδιαφέρον, όπου σμιλεύεται τόσο μια οικολογική συνείδηση, όσο και ένα κοινωνιολογικό πείραμα αυτοοργάνωσης και κοινοτισμού. Και αυτό το πείραμα δεν μπορεί παρά να εφαρμοστεί στον αγνό και αλώβητο ακόμη από τα δεσμά της κοινωνικής ευπρέπειας και σύμβασης πληθυσμό των παιδιών. Η πορεία προς τα Ψηλά Βουνά δεν είναι μονάχα ένας συναισθηματικός απογαλακτισμός από το οικογενειακό οικοδόμημα, αλλά και μια διαφυγή από το παγιωμένο κοινωνικό οικοδόμημα. Τα Ψηλά Βουνά με την μυστηριώδη ομορφιά τους, και τον ίλιγγο του ύψους τους αποτελούν μια ουτοπία, στην οποία ο άνθρωπος κατορθώνει να αισθανθεί τον εαυτό του ως μέρος και προέκταση της φύσης.

Αυτά τα παιδαγωγικά και κοινωνικά γυμνάσματα δεν θα μπορούσε παρά να τα σκηνοθετήσει ευρηματικά ο νεαρός, ταλαντούχος σκηνοθέτης Βασίλης Μαυρογεωργίου. Σκηνοθετικό κλειδί της παράστασης είναι η έντονη κινησιολογία και οι πολλαπλές αφηγηματικές φωνές, καθώς και η πολλαπλή ανάθεση ρόλων. Τα στοιχεία μίμησης, παντομίμας, τα παραδοσιακά τραγούδια, η χρήση ντοπιολαλιάς ταιριάζουν με την ειδολογική μείξη που υπάρχει στο αφήγημα: δημοτικό τραγούδι, λαϊκές ιστορίες, ποιήματα, επιστολές και αφήγηση. Οι ψηφιακές προβολές κινουμένων σχεδίων  (3D Animation)  βασίζονται στις αυθεντικές εικόνες του βιβλίου όπως ακριβώς τις σχεδίασε ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου. Οι παιδικές ζωγραφιές, ο φανταστικός κόσμος που πλάθουν τα παιδιά πραγματοποιείται και γίνεται το ρεαλιστικό σκηνικό του έργου. Αυτή η πραγμοποίηση των παιδικών ονείρων είναι το βασικό ερμηνευτικό κλειδί του έργου και μια υπόσχεση βίωσης της ουτοπίας.

“Στα Ψηλά Βουνά γίνεται μια προσπάθεια μύησης στην βουκολική ζωή, στην ουτοπία των απλών συναισθημάτων”

Ο Αλεξανδρος Μπουρδούμης κινείται αριστοτεχνικά ανάμεσα στις πέντε αφηγηματικές φωνές που ενσαρκώνει, μια εκ των οποίων είναι η απαιτητική φωνή του αφηγητή. Ο αφηγητής, η ενήλικη φωνή της ωριμότητας, συχνά μέσα στην διάρκεια της παράστασης απεκδύεται τα χρόνια της ενηλικίωσης και αποκτά την δραματική φωνή του παιδιού που εξερευνά τα Ψηλά Βουνά. Ο Χανιωτάκης Νικορέστης είχε κυριαρχική παρουσία στην σκηνή, ιδίως στον ρόλο του φτωχού και αγράμματου βοσκού, που λαχταράει να μάθει γράμματα. Ιδιαίτερη ήταν η εκφραστική του δυναμική ανάμεσα στο κωμικό και στο δραματικό, ενώ και οι μιμήσεις του και κινησιολογία του στην παράσταση ήταν εξαιρετικές. Ξεχωριστή ήταν η παρουσία της Κλεοπάτρας Μάρκου, η οποία επιβλήθηκε στην σκηνή με τα παραδοσιακά τραγούδια και την φωνητική της επιδεξιότητα. Και όλοι οι υπόλοιποι ηθοποιοί, ο καθένας με τον τρόπο του ήταν συνδετικοί κρίκοι για την δημιουργία της συνολικής παραστασιακής ατμόσφαιρας.

Μια παράσταση νοσταλγίας και κοινωνιολογικού προβληματισμού με βαθιά παιδαγωγική αξία άφησε το στίγμα της μέσα από την φρέσκια και πολλά υποσχόμενη υπογραφή του Μαυρογεωργίου και την πρωτότυπη μουσική του Θωμά Καραχάλιου. «Κάθε βουνό και η υπογραφή του» γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης. Η υπογραφή των Ψηλών Βουνών είναι η υπογραφή ενός ελληνισμού που αντιστέκεται σε μια παρακμάζουσα Δύση, που απομακρύνεται όλο και ορμητικότερα από τον ανθρωπισμό και την φύση.

Τα Ψηλά Βουνά | Video

Πληροφορίες παράστασης Τα Ψηλά Βουνά

Συντελεστές

  • Σκηνοθεσία: Μαυρογεωργίου Βασίλης
  • Πρωτότυπη Μουσική: Θωμάς Καραχάλιος
  • Σκηνικά & Κοστούµια: Ζαµάνης Κωνσταντίνος
  • Χορογραφία: Μαργαρίτης Δηµήτρης
  • Ψηφιακά Video: Τσιµούρης Νίκος
  • Κινούµενα Σχέδια: Σιγάλας Βαγγέλης
  • Βοηθοί Σκηνοθέτη: Σιωπίδου Αναστασία, Μαραθάς Νίκος
  • Βοηθός Σκηνογράφου: Αγαθού Αναστασία
  • Εκπαιδευτική Σύµβουλος: Ιακώβου Ειρήνη – Δασκάλα 30ου Δ.Σχ.Περιστερίου
  • Παίζουν:Αλέξανδρος Μπουρδούμης (Αφηγητής, Πατέρας, κυρ-Στέφανος, Δάσκαλος, Προεστός, γριά – Χάρµαινα)
    Μάνος Στεφανάκης (Φάνης)
    Δόβρης Θανάσης (Αντρέας)
    Ποιµενίδης Γρηγόρης (Φουντούλης, Χωρικός)
    Μάρκου Κλεοπάτρα (Μάνα, Δήµος, Αφρόδω)
    Μεντζέλος Σωτήρης (Καλογιάννης)
    Φλατσούσης Παντελής (Δηµητράκης)
    Χανιωτάκης Νικορέστης (Κωστάκης, Λάµπρος)

Πληροφορίες Θεάτρου

  • 05/9/2016, Κατράκειο Θέατρο, 21:15, 10,00
Προηγούμενο άρθροΗ Ορέστεια ρίχνει αυλαία στο Θέατρο Ηρώδου Αττικού
Επόμενο άρθροΘάνος Ανεστόπουλος, το τελευταίο ταξίδι ενός Διάφανου Κρίνου