Το έργο Πόθοι κάτω από τις λεύκες εκδόθηκε και παρουσιάστηκε στο κοινό το 1924, σε μια προσπάθεια του Ευγένιου Ο΄Νηλ να αναδιαμορφώσει το αμερικάνικο θέατρο. Βαθιά επηρεασμένος τόσο από τον Άουγκουστ Στρίντμπεργκ (August Strindberg) όσο και από την αρχαία ελληνική τραγωδία, ο συγγραφέας συνθέτει ένα σύγχρονο ποιητικό δράμα, μια διασκευή του Ιππολύτου του Ευριπίδη όπου η Φαίδρα ερωτεύεται τον γιο του συζύγου της Θησέα.

Ο πόθος, η αφορμή για έναν ζωτικό επαναπροσδιορισμό

Πόθοι κάτω από τις λεύκες. Η έννοια του πόθου, του έρωτα έχει την ικανότητα όχι μόνο να γεννήσει ζωή  αλλά και να την αφαιρέσει. Και ύστερα να την ξαναγεννήσει. Στους Πόθους κάτω από τις λεύκες ο έρωτας αποτελεί ένα «συμβάν» με τον ορισμό που προσδίδει σε αυτό ο φιλόσοφος Gilles Deleuze, ως κάτι απρόσμενο και απρόβλεπτο, που ανατρέπει την μέχρι στιγμής διαμορφωθείσα πορεία των γεγονότων. Μια ανάφλεξη συμβάντος επιτελείται έξαφνα στην ζωή των πρωταγωνιστών, της Άμπυ και του Ήμπεν, που υπονομεύει τις έως τώρα ζωτικές τους αποφάσεις και επιφέρει την ρήξη με αυτές. Η ερωτική έλξη, η επιθυμία λειτουργεί σαν αφορμή για έναν ζωτικό επαναπροσδιορισμό, ο οποίος όμως θα είναι επίπονος. Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η ανα-γέννηση θα χρειαστεί πρώτα η πραγματοποίηση ενός θανάτου, ενός φόνου. Το αμερικάνικο όνειρο νοσεί. Καθώς τα θεμέλιά του είναι σαθρά. Και η ίασή του είναι αβέβαιου αποτελέσματος.

Πόθοι κάτω από τις λεύκες σε σηνοθεσία Αντώνη Αντύπα στο Εθνικό Θέατρο
Πόθοι κάτω από τις λεύκες σε σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα στο Εθνικό Θέατρο
Η ιδιοκτησία ως προέκταση του «εγώ»

Η έμμονη προσκόλληση στην ιδιοκτησία, αποκτά διαστάσεις τρομακτικές. Όχι μόνο η αποθέωση του υλισμού, αλλά ο συνδυασμός της με μια μακάβρια κτητικότητα γεννά μια παραμορφωμένη εκδοχή ανθρώπου: η έννοια του «δικού μου» φορτίζεται με την μέγιστη αξία, οχυρώνεται και φυλάσσεται. Οτιδήποτε «ξένο» είναι μιαρό και απορριπτέο. Βρίσκεται έξω από τα όρια της εαυτότητας, συνεπώς καθίσταται όχι μόνο άνευ σημασίας, αλλά και επικίνδυνο για την ακεραιότητα του «εγώ». Και γι’ αυτό η ιδιοκτησία αντιμετωπίζεται με ιερή ευλάβεια, καθώς θεωρείται ουσιαστικά μια προέκταση του «εγώ».

Άρα, πρέπει να διαφυλαχθεί και να προφυλαχθεί από οποιονδήποτε ξένο, ο οποίος φαντάζει σαν μια εισβολή και απειλή στην εαυτότητα. Το κτήμα του Εφραίμ -η ιδιοκτησία του- λειτουργεί σαν ένα άρτιο σύμβολο αυτής της εμμονής, καθώς η λέξη «κτήμα» αποτελεί την πλέον άμεση αποτύπωση της «κτητικότητας». Και κατά συνέπεια το κτήμα βρίσκεται στο επίκεντρο, αποτελεί τον στόχο του Εφραίμ, της Άμπυ, του Ήμπεν και των άλλων δύο γιων, δηλαδή του συνόλου των ηρώων.

Η μετατόπιση του βλέμματος

Όμως ύστερα από το συμβάν που δημιουργήθηκε ανάμεσα στην Άμπυ και τον Ήμπεν, παρατηρούμε μια σταδιακή μετατόπιση από την προσήλωση εντός των ορίων του εαυτού σε μια διάνοιξη έξω από αυτόν, σε μια μετακίνηση του βλέμματος προς τον άλλον, τον απέναντι, το βλέμμα του οποίου επίσης με καθορίζει. Έτσι, μέσω της σχέσης της Άμπυ και του Ήμπεν δημιουργείται ένα νέο πεδίο, το κέντρο του οποίου δε βρίσκεται ούτε στον εαυτό, ούτε στον άλλον, αλλά στο ανάμεσα, σε μια ενδιάμεση χωρικότητα, δημιουργώντας κάτι που δεν μπορεί να δημιουργήσει κανένας από τους δύο μόνος του. Η δημιουργία του νέου αυτού πεδίου σημαδεύει και αλλάζει τον χαρακτήρα των δύο πρωταγωνιστών, ο οποίος διαφοροποιείται πλέον από αυτόν του Εφραίμ.

Το παιδί της Άμπυ και του Ήμπεν αποτελεί ένα σύμβολο αυτής της έννοιας του «ανάμεσα» που έχει δημιουργηθεί. Πόσο ευάλωτη ή πόσο ανθεκτική ενδέχεται να είναι μια τέτοια μετατόπιση από μια παγιωμένη κανονικότητα σε μια νέα; Πόσο εύκολο είναι να φονευθεί από αυτήν την ήδη υπάρχουσα, βαθιά ριζωμένη κανονικότητα; Η οποία και θα εκφέρει αντιστάσεις προκειμένου να διατηρήσει την κυριαρχία της;

Πόθοι κάτω από τις λεύκες: Μαρία Κίτσου και Γιώργος Χριστοδούλου
Πόθοι κάτω από τις λεύκες: Μαρία Κίτσου και Γιώργος Χριστοδούλου
Η παράσταση

Στην παράσταση θα ξεχώριζα τα σκηνικά του Γ. Πάτσα, τα οποία μεταφέρουν την υφέρπουσα ζοφερή ατμόσφαιρα. Η σκηνοθεσία του Αντώνη Αντύπα αποτελεί ένα κλασικό ανέβασμα του έργου, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την υποκριτική των ηθοποιών. Ξεχωρίζω την ερμηνεία της Μαρίας Κίτσου, η οποία κατάφερε να ανταπεξέλθει με επιτυχία σε έναν ιδιαίτερα απαιτητικό ρόλο με έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις.

Συντελεστές παράστασης Πόθοι κάτω από τις λεύκες

  • Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας
  • Σκηνοθεσία: Αντώνης Αντύπας
  • Σκηνικά-Κοστούμια: Γιώργος Πάτσας
  • Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου
  • Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
  • Κίνηση: Σταυρούλα Σιάμου
  • Βοηθός σκηνοθέτη: Ορέστης Τάτσης
  • Συνεργάτης δραματολόγος: Άννα Αγγέλου
  • Διανομή: Πίτερ – Νίκος Γιαλελής, Εφραίμ Κάμποτ – Γιώργος Κέντρος, Αμπι Πάτναμ – Μαρία Κίτσου, Σιμεόν – Παναγιώτης Παναγόπουλος, Ημπεν – Γιώργος Χριστοδούλου, Σερίφης – Σταύρος Μερμήγκης, Βοηθοί Σερίφη – Γιώργος Ζυγούρης, Ανδρέας Παπανικόλας, Αγρότες – Μαργαρίτα Ανθίδου, Γιώργος Βερτσώνης, Ιουλιέτα Ουλιθύμη, Χριστίνα Ντέμου, Μάρθα Λαμπίρη-Φεντόρουφ, Αλκης Μαγγόνας, Μάγδα Λέκκα, Δημήτρης Τσεσμελής, Ανθή Χαιροπούλου. Μουσικός επί σκηνής – Κώστας Λώλος , βιολί
  • Φωτογράφος παράστασης: Ελίνα Γιουνανλή
Πληροφορίες

  • Τοποθεσία: Εθνικό Θέατρο – Κεντρική Σκηνή
  • Διεύθυνση: Αγίου Κωνσταντίνου 22-24
  • Tηλέφωνα: 210 5288170-171, 210 7234567 (μέσω πιστωτικής κάρτας) και στο www.n-t.gr.
  • Ημέρες παραστάσεων: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 20:00 Κυριακή στις 19:00
  • Τιμές εισιτηρίων: 25 ευρώ, 20 ευρώ, 15 ευρω, 10 ευρώ (φοιτητικό,νεανικό,άνω των 65), κάτοχοι κάρτας ΟΑΕΔ 5 ευρώ, κάθε Τετάρτη και Πέμπτη ενιαία τιμή 13 ευρώ
  • Διάρκεια: 120 λεπτά
  • Βία: καθόλου
  • Γυμνό: καθόλου
  • Site Εθνικού Θεάτρου | Facebook 

 

Προηγούμενο άρθροΗ Απειλή της Άρτεμης Μουστακλίδου στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης
Επόμενο άρθρο«Ω γλυκύ μου έαρ» από τη Γλυκερία στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης τη Μ.Τρίτη 11 Απριλίου