Η μουσική παράσταση « Όταν σφίγγουν το χέρι », που πραγματοποιήθηκε στην μουσική σκηνή Κρεμλίνο, ήταν ένα από τα πιο συγκινητικά αφιερώματα στον Μίκη Θεοδωράκη. Κάθε αφιέρωμα αλλά και κάθε αναφορά στον Μίκη Θεοδωράκη δεν μπορεί παρά να γεννήσει συναισθήματα. Αν μη τι άλλο, είναι ένα όνομα συνδεδεμένο με την χώρα και την ιστορία της, ένα συνώνυμο της ελευθερίας και του αγώνα για αυτήν. Η σπουδαιότητα, δεν είναι όμως μόνο λόγω της πολιτικής ιστορικής σημασίας του ονόματος του, αλλά και λόγω των μουσικών που μας έχει χαρίσει. Μουσικές που θυμίζουν, νοσταλγούν, επαναστατούν και ερωτεύονται. Ήταν αυτός, που έβαλε στα σπίτια την μελοποιημένη ποίηση και που έντυσε μουσικά τις ιστορικές στιγμές της νεότερης Ελλάδος.
Η παράσταση όταν σφίγγουν το χέρι
Η μουσική σκηνή του Κρεμλίνο, αποτελεί ένα πρόσφατο στέκι του Πειραιά. Ένας πολυχώρος πολιτισμού, που έχει φιλοξενήσει πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες του μουσικού στερεώματος. Η επιλογή της συγκεκριμένης μουσικής σκηνής για την παράσταση δεν ήταν τυχαία. Ο χώρος άνετος, ατμοσφαιρικός, με λυτή διακόσμηση , και πολύ εξυπηρετικό προσωπικό.
Η ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης, η Ζωή Παπαδοπούλου και τα Κίτρινα Ποδήλατα συνεργάστηκαν , παράγοντας ένα συγκινητικό και αξιόλογο μουσικό αποτέλεσμα. Η παράσταση, κάνοντας μια αναδρομή στην ζωή του μεγάλου συνθέτη και στην μουσική του καριέρα, ξεκινά με το ορχηστικό κομμάτι «οι χαρταετοί από την γειτονιά των αγγέλων». Ένα κομμάτι ιδιαίτερα γνωστό και ίσως το πλέον κατάλληλο για την απόδοση μιας ρετρό ατμόσφαιρας στην παράσταση. Στην σκηνή αρχικά, εμφανίστηκαν και οι δυο ερμηνευτές όπου τραγούδησαν κομμάτια πιο νοσταλγικά όπως το «σου είπα ψέματα πολλά». Η μικρή αυτή εισαγωγή έκλεισε με το «είμαστε δυο», προκαλώντας μέσα σε μόλις δεκαπέντε λεπτά μια ευρεία γκάμα συναισθημάτων στο κοινό.
Οι μουσικοί
Η παράσταση συνεχίστηκε με τους ερμηνευτές να εναλλάσσονται πάνω στην σκηνή, ενώ πάντα σταθερή έμενε η ορχήστρα, προσφέροντας έναν καταπληκτικό ήχο. Ήταν μια παράσταση άρτια, όπου η δουλειά των συντελεστών δικαιώθηκε με το αποτέλεσμα. Λάθη δεν υπήρξαν, ο ήχος εξαιρετικός και το δέσιμο αρμονικό. Η συνεργασία των ερμηνευτών στα τραγούδια που είπαν από κοινού, ήταν εκπληκτικά συγχρονισμένη, ικανή να μεταφέρει σε άλλες εποχές. Εποχές ίσως όχι ζηλευτές για τις καταστάσεις, άλλα σίγουρα για το πάθος των ανθρώπων. Εξάλλου το « όταν σφίγγουν το χέρι » πρεσβεύει όλα τα παραπάνω. Η ισχύς εν τη ενώσει. Και αυτό είναι κάτι που φαίνεται πως οι συντελεστές της παράστασης το έκαναν κτήμα τους.
Η παράσταση διήρκεσε σχεδόν ένα τρίωρο με αμείωτο ενδιαφέρον. Το πρόγραμμα των τραγουδιών εναλλάσσονταν ανάμεσα σε δημιουργίες του Μίκη Θεοδωράκη για το σινεμά ως και την μελοποιημένη ποίηση και τους «Λιποτάκτες» του 1962. Η Ζωή Παπαδοπούλου αποδεικνύεται μέσα από τις ερμηνείες της μια σημαντική λαϊκή φωνή. Ερμηνεύει με τον δικό της τρόπο τις πιο λαϊκές δημιουργίες του Μίκη, χωρίς αυτές να χάσουν ούτε λίγο από την μεγαλοπρέπεια τους. Τα κίτρινα ποδήλατα εκτελούν με επαναστατική νότα τραγούδια όπως το «ποιος την ζωή μου» και το «γελαστό παιδί». Είναι αξιοσημείωτη, όμως, από την πλευρά τους και η ερμηνεία τραγουδιών όπως «της ξενιτιάς» και του «φτωχογειτονιά», με μια δυναμική μη αναμενόμενη από ένα ροκ συγκρότημα.
Το κοινό
Ένας ακόμα θετικός παράγοντας του συνόλου της παράστασης ήταν το κοινό. Η ενέργεια του δεν σε έκανε να νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε ένα stage του Πειραιά. Αντιθέτως, η συμμετοχή τους, και η θέρμη με την οποία αγκάλιαζαν τα τραγούδια αντιστοιχούσε σε δυναμική χιλίων ατόμων. Ως προς της ηλικίες ήταν χαρμόσυνη έκπληξη το ότι δεν ήταν παρούσα μόνο η γενιά του πολυτεχνείου. Παρέες νέων, ζευγάρια και οικογένειες, άλλα και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας συμπλήρωναν το παζλ εκείνης της βραδιάς.
Προς το τέλος της μουσικής παράστασης, οι δυο τραγουδιστές έκαναν μια συγκινητική ερμηνεία του άξιον εστί. Και πώς αλλιώς, αφού πλέον το τραγούδι αυτό μπορεί να θεωρηθεί ένας δεύτερος εθνικός ύμνος. Το φινάλε έγινε από την ορχήστρα με τον γνωστό «Ζορμπά», κατευνάζοντας λίγο τα φορτισμένα συναισθήματα και δημιουργώντας μια πιο εύθυμη ατμόσφαιρα.
Επίλογος
Η παράσταση « όταν σφίγγουν το χέρι », παρά την αρτιότητα του περιεχομένου της, δεν ήταν ένα μουσικό δρώμενο από την οποίο έφευγες χαρούμενος. Και ίσως δεν ήταν αυτός ο σκοπός. Η μουσική είναι τέχνη και η τέχνη δεν έχει αυτοσκοπό την διασκέδαση. Είναι συγκίνηση, αφύπνιση, και ξεβόλεμα από την πνευματική νωθρότητα. Ίσως οι καιροί δεν έχουν αλλάξει τόσο, ίσως το έλλειμμα ελευθερίας να παίρνει άλλες μορφές αλλά να παραμένει. Για αυτό και τα τραγούδια του Μίκη διακρίνονται από διαχρονικότητα και καθολικότητα. Ελπίδα, πίστη, και επαγρύπνηση . Το βράδυ θα ‘ρθουνε ξανά. . .
