kreuzwegΣκηνοθεσία: Dietrich Bruggemann

Πρωταγωνιστούν: Lea Van Acke, Franziska Weisz, κ.α

Υπόθεση: Σε ένα ψυχρά φωτισμένο δωμάτιο, γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι, ο πάτερ Βέμπερ (Florian Stetter) κάνει την τελευταία κατήχηση στους δεκατετράχρονους ακροατές του πριν την Πρώτη τους Κοινωνία, λίγο πριν λάβουν την Θεία Χάρη. Η διάταξη γύρω από το τραπέζι θυμίζει το Θειο Δείπνο. Ο πάτερ τους υπενθυμίζει ότι αυτοί είναι οι νέοι μαχητές του Ιησού, και ως τέτοιοι οφείλουν όχι μόνο να καταπολεμήσουν το ύπουλο κάλεσμα του Διαβόλου μέσα τους, αλλά και γύρω τους. Οι πειρασμοί των αμαρτιών πολλοί στον σύγχρονο κόσμο, και ο Διάβολος ως γνωστόν έχει πολλά ποδάρια. Είναι ένας δύσκολος καθημερινός αγώνας και αυτοί πρέπει να σταθούν δυνατοί. Η κατήχηση τελειώνει και τα παιδιά αποχωρούν. Η Μαρία (Lea Van Acke) όμως μένει πίσω. Θέλει να μάθει γιατί ο Θεός αφήνει τα μικρά παιδιά να αρρωσταίνουν, όπως ο μικρός της αδελφός. Για τον πάτερ Βέμπερ αυτά τα παιδιά είναι σημάδι της Αγιοσύνης του. Η Μαρία τότε αναρωτιέται αν θα μπορούσε να γίνει η ίδια θυσία, για να σωθεί ο αδερφός της. Από αυτήν την στιγμή η Μαρία με έναν τρόπο μέσα της έχει πάρει μια απόφαση. Δεκατέσσερις σταθμοί του σταυρού προς την αγιοσύνη πρόκειται εξελιχθούν μπροστά μας. 

 

 Κριτική


 

Οι δεκατέσσερις σταθμοί του Σταυρού, μια σειρά αναπαραστάσεων στις καθολικές εκκλησίες από την καταδίκη του Ιησού μέχρι την άνοδο του στον Γολγοθά, γνωστή και ως Via Dolorosa, αποτέλεσε το κίνητρο για την πραγματοποίηση της τέταρτης μεγάλου μήκους ταινίας του γερμανού Dietrich Bruggemann. Οι δεκατέσσερις σταθμοί του σταυρού ως μέσο εξέλιξης μιας ταινίας με δεκατέσσερα μονοπλάνα. Ηρωίδα μια δεκατετράχρονη πιστή. Η Μαρία καθώς και όλη της η οικογένεια, ανήκει σε μια αυστηρά καθολική ενορία και όλοι τους είναι φανατικά πιστοί. Η αγιοσύνη και ο δύσκολος γεμάτος θυσίες βίος των αγίων, αποτελεί το υπέρτατο πρότυπο για την έφηβη κοπέλα. Η ανεξήγητη σιωπή του αδερφού της, που αν και τεσσάρων δεν έχει μιλήσει ακόμα, σε συνδυασμό με τις εφηβικές ανησυχίες που το αυστηρό δογματικό πλαίσιο της οικογένειας ενοχοποιεί και διαστρεβλώνει, οδηγούν την Μαρία σε μια σταδιακή απομάκρυνση από τα εγκόσμια που για την μπερδεμένη έφηβη φαντάζει ως μοναδική διέξοδος και σωτηρία. Πόσο μπορεί να διαταράξει τον ψυχισμό ενός παιδιού η δογματική πίστη στην θρησκεία, και τι σχέση έχει αυτό με την έννοια της πίστης γενικότερα; Σε μια εποχή που η κοινωνία φαίνεται να συντηρητικοποιείται μέρα με την ημέρα, που η στροφή σε παραδοσιακά αξιακά συστήματα καθώς και η θρησκοληψία και ο φονταμενταλισμός φαίνεται να αυξάνονται διαρκώς, ο Bruggemann με την ταινία του φωτίζει ερωτήματα σχετικά με την θρησκευτικότητα, την δογματισμό, την πίστη και την ανάγκη της. Και ευτυχώς όχι διδακτικά, αλλά πραγματιστικά με μια διφορούμενη ειρωνεία, πράγμα που δίνει βάθος στην ταινία, ανοίγοντας χώρο στον καθένα να την ερμηνεύσει σύμφωνα με την δική του κοσμοθεωρία. Όπου υπάρχει θέση υπάρχει και αντίθεση.

 Χωρίζοντας την σε δεκατέσσερις σκηνές μονοπλάνα, διηγείται την ιστορία της Μαρίας, δίνοντας σε κάθε σκηνή τον τίτλο ενός σταθμού. Τα πλάνα είναι στατικά, αρκετά μουντά, και το καδράρισμα κάθε σκηνής παρουσιάζει το δικό του ενδιαφέρον σε σχέση με το θέμα της σκηνής που εκτυλίσσεται κάθε φορά. Η επιλογή της συγκεκριμένης φόρμας, δείχνει να υπογραμμίζει τον δογματισμό του θέματος που διαπραγματεύεται, αλλά συγχρόνως να ενισχύει και την αίσθηση της απόστασης, την οποία ο σκηνοθέτης κρατά από την ιστορία. Οι ηθοποιοί μόνο κινούνται κάποιες φορές σε σχέση με τον φακό, τονίζοντας δραματουργικά κάποιες στιγμές. Η κάμερα στα δυο τρίτα της ταινίας θα κινηθεί για πρώτη φορά, στην σκηνή της Πρώτης Κοινωνίας και αυτό την στιγμή που το δράμα κορυφώνεται. Η φόρμα θα σπάσει για δραματουργικούς λόγους αφήγησης. Άλλη μια κίνηση δυο σκηνές πριν απ’ το τέλος οπού ο σκηνοθέτης υπονομεύει, ξεκάθαρα αυτήν την φορά, την μέχρι τώρα αφήγηση, τονίζοντας το διφορούμενο του δράματος που εκτυλίσσεται, και μια τελική κίνηση στο φινάλε. Η ερμηνεία της μικρής Lea Van Acke δίνει στην ιστορία την πραγματική της υπόσταση και αυτή συμπληρώνεται από την ερμηνεία αντίβαρο της Franziska Weisz, στον ρόλο της θρησκόληπτα άτεγκτης μητέρας. Μια ιστορία που το σενάριο της, το οποίο ο  Bruggemann συνυπογράφει με την αδερφή του Anna, βραβεύτηκε στο φετινό Βερολίνο. Μια ιστορία που θέτει ερωτήματα που δύσκολα τίθενται  και μάλιστα με τέτοιο τρόπο. Λιτό, αφαιρετικό, στεγνά δυνατό και εντελώς διφορούμενο. Ο καθένας βλέπει την πραγματικότητα που επιλέγει. Σε ποια πραγματικότητα όμως ανήκει μια συνείδηση που τώρα διαμορφώνεται; Και ποιος φέρει την ευθύνη;   

 

 

Trailer


 

 

 

Προηγούμενο άρθροΟι Sgt. Pepper’s Beatles Tribute Band live στο Chocolate Duck
Επόμενο άρθρο«Το σκυλί του Ωρίωνα» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου