Ο Θανάσης Σάλτας και η Πηγή Λυκούδη μας μιλούν για «Τα Πάθη της Αγάπης», το έργο του συγγραφέα Θανάση Σάλτα που παρουσιάζεται στην Galerie Δημιουργών στη Νέα Κηφισιά. Πρόκειται για έντεκα θεατροποιημένα τραγούδια, σε μουσική της συνθέτιδος Πηγής Λυκούδη, η οποία συναντήθηκε για πρώτη φορά με τον συγγραφέα και μαζί δημιούργησαν μια παράσταση στην οποία η ποίηση, η μουσική, το θέατρο και το τραγούδι συνυπάρχουν. Ο Θανάσης Σάλτας και η Πηγή Λυκούδη μας μιλούν για την αισθητική συγκίνηση που βίωσαν από αυτήν την καλλιτεχνική συνεργασία, ενώ αποκωδικοποιούν τα σύμβολα του αλληγορικού και ποιητικού έργου. Τα διαφορετικά είδη συνδιαλέγονται επί σκηνής, ενώ το έργο αποτελεί έναν ύμνο για την δύναμη της Αγάπης να αναγεννά ευγενή αισθήματα και υψιπετή οράματα.
Στέλλα:- Ποιος είναι για εσάς ο ρόλος της ποίησης σε μια εποχή απομυθοποίησης, όπου επικρατεί αξιακή και πολιτισμική κρίση και ποιος ο ρόλος του λογοτέχνη;
Θανάσης:- Ποίηση σημαίνει να βουτάς μέσα σου, να εκτιμάς το ελάχιστο, να μπορείς από το τίποτα να φτιάχνεις έναν ολάκερο κόσμο, να νιώθεις την πληρότητα του σύμπαντος μέσα από ένα λουλούδι. Η ποίηση είναι καθαρή έννοια, δεν μπορεί να έχει προκαθορισμένο ρόλο σε καμιά εποχή, γιατί απλά υπάρχει a priori μέσα μας, καταγεγραμμένη ως ανάσα, ως εσωτερικός ρυθμός της ψυχής μας. Είναι η αλήθεια μας. Ο κάθε άνθρωπος οφείλει να ακούει τον χτύπο της καρδιάς του και αντίστοιχα να πορεύεται, κι ο κάθε λογοτέχνης οφείλει να γράφει απλά την αλήθεια του. Η κρίση δεν είναι τίποτα άλλο παρά τεχνητές επεμβάσεις στην ανάσα μας που οδηγούν στην απώλεια της αλήθειας μας… Η ποίηση, είναι η επιστροφή στην πρώτη ανάσα μας, στο μεγαλείο της απλότητας.
Στέλλα:- Ποια αισθητική συγκίνηση ήταν ανώτερη για εσάς, η συγγραφική ή η υποκριτική;
Θανάσης:- Η συγγραφή είναι η πρώτη μου αγάπη, από πολύ μικρός φανταζόμουν ιστορίες και άρχισα να γράφω στίχους, διηγήματα, θεατρικά και ποιήματα, οπότε αναμφιβόλως στη συγγραφή χρωστάω τα πάντα, και είναι η μεγάλη μου αγάπη, αλλά για να σας πω και το αμάρτημά μου στο έργο αυτό «Τα Πάθη της Αγάπης» η υποκριτική είχε μια άλλη γλυκάδα, και λειτούργησε μέσα μου ως ερωμένη.
Στέλλα:- Στα «Πάθη της αγάπης» συνυπάρχουν δυναμικά η ποίηση, η μουσική, το θέατρο και το τραγούδι. Πόσο δύσκολο ήταν να συνδυαστούν τόσα διαφορετικά είδη τέχνης και αισθητικής;
Θανάσης:- Για μένα η τέχνη είναι ένας μεγάλος ποταμός, με μικρούς παραποτάμους που επικοινωνούν μεταξύ τους. Όλα τα νερά της έμπνευσης πηγάζουν από την ψυχή μας και απλά κυλούν προς τα έξω. Για να ενώσεις πολλά διαφορετικά είδη τέχνης δεν έχεις παρά να αφεθείς ενστικτωδώς στο ρυθμό της καρδιάς σου. Αυτός θα είναι και ο ρυθμός του έργου. Τότες μόνο η αλήθεια του θα φανεί. Βέβαια πρακτικά, χρειάζεται να κρατάς τις ισορροπίες ώστε να μην επισκιάσει κάποια τέχνη τις υπόλοιπες. Στα «Πάθη της Αγάπης» εναλλάσσονται αρμονικά η θεατρική πρόζα, η ποίηση, η μουσική και το τραγούδι, γιατί όλα υπόκεινται στο βαθύτερο ρυθμό του έργου. Υπήρχε ένας σεβασμός της τέχνης γενικότερα. Νομίζω ότι η αισθητική ήταν κοινή. Άλλωστε «Τα Πάθη της Αγάπης» πλαισιώνονται από εξαιρετικούς καλλιτέχνες που αγαπάνε και σέβονται την τέχνη ο ένας του άλλου. Η μουσική είναι γραμμένη από την έμπειρη και εξαιρετική συνθέτιδα Πηγή Λυκούδη, τα τραγούδια ερμηνεύουν δυο πολυτάλαντοι τραγουδιστές ο Νικός Καρακαλπάκης και ο Δημήτρης Ερατεινός, στη κιθάρα και στο μαντολίνο η Αρετή Κοκκίνου χρωματίζει μουσικά τη παράσταση, και στους κύριους θεατρικούς ρόλους παίζουν συγκλονιστικά η Μαρία Βουδούρη, ο Δημήτρης Ερατεινός. Επίσης θεατρικά συμπληρώνουμε ρόλους και η Πηγή Λυκούδη και ο Θανάσης Σάλτας και η Αρετή Κοκκίνου. Όπως καταλαβαίνετε, ο κάθε ένας μας στη παράσταση έχει πολλές ιδιότητες, αυτή η εναλλαγή ρόλων είναι που κάνει και διαφορετική τη παράστασή μας… Είναι ένα στοίχημα με τον εαυτό μας, που αν κρίνουμε από τις ενθουσιώδεις αντιδράσεις του κοινού, τολμώ να πω ότι ναι, το κερδίσαμε.
Στέλλα:- Τα προσωποποιημένα αισθήματα στο έργο λειτουργούν συγκρουσιακά στην σχέση τους με την Αγάπη ή μέσα από την αυτοθυσία της αναγεννώνται;
Θανάσης:- Σε μια πρώτη ανάγνωση του έργου, οι προσωποποιημένες έννοιες της Φιλίας, του Φόβου και του Ξένου, συγκρούονται με την Αγάπη και λειτουργούν στο έργο ως καταλύτες ανατροπών. Θα υπέθετε κανείς ότι είναι οι φυσικοί τύραννοι της αγάπης, στην πραγματικότητα όμως δεν είναι τίποτα άλλο παρά το ίδιο το παραστράτημα του εαυτού τους… Όταν η Φιλία προδίδει, προδίδει πάνω από όλα τον ίδιο της τον εαυτό… Όταν ο Φόβος φωλιάζει στη ψυχή μας ως δαίμονας και αμφισβητεί την ίδια την ύπαρξη μας, στην ουσία λειτουργεί ως μια θεία συνείδηση την ώρα της κρίσης. Όταν ο Ξένος (άνθρωπος) ως θνητός παραπλανάται από τον εξωτερικό κόσμο, κλονίζει τον εσωτερικό του κόσμου, χάνει την πίστη του, χάνει την αγάπη μέσα του, χάνει τον ίδιο του τον εαυτό. Κι όταν και η σκληρή Μοίρα, οδηγεί με την θεία σοφία της την Αγάπη στα πάθη, τότε και η ίδια η Μοίρα, στην πραγματικότητα πονά και αγωνία μπρος στο σταυρό, δακρύζει και αυτή και λυγάει όπως η μάνα του θεανθρώπου. Όμως η Αγάπη με την καρτερική στάση της και τη βαθιά ποιότητά της, υπομένει τα πάντα, αντέχει ως το τέλος κι ανασταίνεται, λυτρώνει τον εαυτό της και όλους γύρω της… Επαναφέρει τη Φιλία, εξαφανίζει τον Φόβο, σώζει τον Άνθρωπο, επιβεβαιώνει την Μοίρα… Το έργο σε βαθύτερες αναγνώσεις δείχνει ότι η Αγάπη είναι στην πραγματικότητα ο καταλύτης των βαθύτερων ανατροπών.. Ο πολυάχτιδος ήλιος.
Στέλλα:- Αυτή η ενστικτώδης και πρωτογενής άφεσή σας στον λόγο και την μουσική τι καλλιτεχνικές συγκινήσεις σας προσέφερε;
Θανάσης:- Κάποιες φορές δάκρυσα από χαρά, έχει τόση δύναμη ο λόγος με τη μουσική, όταν συνδυάζονται αρμονικά μεταξύ τους που σε παρασέρνει σε μυστικά ταξίδια βαθιά μέσα στη ψυχή σου… Είναι τόσο όμορφο να μοιράζεσαι αυτή τη συγκίνηση με ανθρώπους γύρω σου. Είναι στιγμές ευτυχίες… Θεωρώ τυχερό τον εαυτό μου που βίωσα τόσο έντονα συναισθήματα μαζί με όλους τους συνεργάτες μου. Ο κάθε ένας τους έδωσε κάτι από την ψυχή του. Γι’ αυτό το μοίρασμα ψυχής άξιζε όλο αυτό το έργο, ευχαριστώ πάρα πολύ, και τη Μαίρη Βουδούρη και το Δημήτρη Ερατεινό, και την Αρετή Κοκκίνου, και το Νίκο Καρακάλπακη και φυσικά τη Πηγή Λυκούδη. Δώσανε και τη ψυχή τους όλοι.. Τι άλλο να πω, συγκινούμαι τώρα…
Στέλλα:- Πώς ήταν η καλλιτεχνική συνεργασία σας με την Πηγή Λυκούδη;
Θανάσης:- Η Πηγή Λυκούδη είναι μια εξαιρετική συνθέτης με σημαντική πορεία στο χώρο της μουσικής και με ένα πλούσιο έργο πάνω σε μελοποίηση Ελλήνων ποιητών που αξίζει να μελετήσετε. Η κοινή αγάπη μας για την ποίηση και την τέχνη εν γένει, λειτούργησε ως μια γλυκιά συναισθηματική γέφυρα μεταξύ μας. Μελοποίησε τους στίχους των ποιημάτων μου, με πολύ σεβασμό και με μια τρυφερή και σπάνια ευαισθησία. Την ευχαριστώ πολύ για αυτό. Οι μελωδίες της αποτέλεσαν για μένα μια νέα πηγή έμπνευσης, και με οδήγησαν στη δημιουργία των θεατρικών κειμένων. Υπήρχε μια βαθιά συνομιλία μεταξύ μας, ακόμα και στις σιωπές μας. Όλα κύλησαν απλά και αβίαστα, σαν να αντάμωσαν δυο ρυάκια από κάπου μακριά τα νερά τους… Συμπλεύσαμε… Περάσαμε όμορφα, απλά και αγαπημένα, συνοδοιπόροι σε ταξίδι, κι ακόμη συνεχίζουμε, την εναγώνια αναζήτησή μας…
Στέλλα:- Όταν η μουσική συναντά την ποίηση τι χημεία δημιουργείται;
Πηγή:- Μου δίνετε την ευκαιρία με αυτήν την ερώτηση να επισημάνω πως η ποίηση δεν επιδέχεται πάντα την μουσική. Όταν όμως την επιζητά γίνεται επιτακτική ανάγκη για να μπεις μέσα στην ουσία της. Ο Μεγαλύτερος όγκος της συνθετικής μου δουλειάς είναι πάνω στην ποίηση. Η εμπειρία αυτή με πείθει πως η μέθοδος του να αφουγκραστείς την μουσική που αναζητά το ποίημα ή καλύτερα να πω η ψυχή του ποιητή που το έγραψε είναι η καλλίτερη μέθοδος έτσι ώστε το αποτέλεσμα που θα προκύψει να δίνει και στις 2 τέχνες την υπέρτατη χαρά της δημιουργικής συνύπαρξης. Στην πραγματικότητα καταργείται ο χρόνος και ανεξάρτητα με την χρονική στιγμή που έχει γραφτεί το ποίημα οι δύο δημιουργοί είναι σαν συνυπάρχουν στο τώρα. Αν είναι επιτύχεις ή όχι αυτή η νέα δημιουργία ζυγίζεται με την πληρότητα ή όχι που αισθάνεσαι όταν τελειώνεις την μελοποίηση. Αυτή η αίσθηση της πληρότητας δεν ξεγελιέται ποτέ.
Στέλλα:- Η τέχνη έχει για εσάς την δύναμη να έρθει σε ρήξη με κατεστημένα;
Πηγή:- Η φύση της αληθινής τέχνης είναι να κάνει ρωγμές και εν τέλει να ρίχνει κατεστημένα. Η τέχνη διεγείρει την αφύπνιση του ανθρώπου και αυτό δημιουργεί την δύναμη της ανατροπής. Όχι πάντα τόσο φανερά ή γρήγορα αλλά σίγουρα σε βάθος. Η τέχνη πιστεύω πως συμμετέχει ουσιαστικά στις διαδικασίες αλλαγών στην ψυχή του ανθρώπου στα διάφορα στάδια εξέλιξης του. Δεν υπόκειται χρονικά σε αυτό που κατανοούμε ως χθες, σήμερα, αύριο. Η αληθινή τέχνη δρα στο συλλογικό ασυνείδητο έως ότου υπάρξουν εκείνες οι ζυμώσεις που θα το επηρεάσουν τόσο που θα αλλάξει πραγματικά και θα φανερωθεί η αληθινή φύση του.
Στέλλα:- Πώς ήταν η καλλιτεχνική συνεργασία σας με τον Θανάση Σάλτα;
Πηγή:- Η καλλιτεχνική συνεργασία μου με τον εξαιρετικό συγγραφέα Θανάση Σάλτα είχε όλα τα γνωρίσματα εκείνων των συνεργασιών που νιώθεις πως είσαι στην σωστή στιγμή και στον σωστό τόπο για να δημιουργηθεί κάτι που να έχει νόημα και ουσία. Είναι από τις συνεργασίες που όλα κύλησαν αβίαστα, αληθινά και γεμάτα σεβασμό του ενός προς τον άλλον. Ήρθε σε μία στιγμή που ήθελα πολύ να γράψω για μία ακόμη φορά μουσική για το θέατρο αλλά πάνω από όλα σε κείμενα και στίχους που να μιλούν για ουσιαστικές έννοιες της ζωής. Τι καλύτερο λοιπόν από ένα αλληγορικό έργο για την αγάπη. Ένα έργο που η βάση του ήταν τα 11 τραγούδια που ο Θανάσης μου έδωσε την πρώτη στιγμή που βρεθήκαμε. Μέσα σε 15 μέρες είχαν γραφτεί και μετά ολοκληρώθηκε το θεατρικό έργο «Τα πάθη της Αγάπης». Για να μπορέσουμε να μοιραστούμε αυτήν την παράσταση με τον κόσμο έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο οι εξαιρετικοί συνεργάτες μας: Η Μαρία Βουδούρη στον ρόλο της Aγάπης, ο Δημήτρης Ερατεινός στον ρόλο του Ξένου (αλλά και ερμηνεύοντας με εξαιρετικό τρόπο κάποια από τα τραγούδια), η Αρετή Κοκκίνου στον ρόλο της Φιλιώς (Φιλία) αλλά και συμμετέχοντας με το μαντολίνο και την κιθάρα της, ο Θανάσης Σάλτας (ο συγγραφέας του έργου) στον ρόλο του Φόβου, η Πηγή Λυκούδη (η συνθέτις του έργου και πιανίστα) στον ρόλο της Μοίρας, και τέλος ο Νίκος Καρακαλπάκης στην ερμηνεία των περισσότερων τραγουδιών με τον μοναδικό τρόπο που εκείνος γνωρίζει. Έτσι αυτή η συνεργασία μπόρεσε να φτάσει ως εσάς με έναν αβίαστο τρόπο αφήνοντας και σε εμάς την χαρά της δημιουργίας και της μοιρασιάς.
Στέλλα:- Η Αγάπη για εσάς μπορεί να αναστηθεί ύστερα από τα κοσμικά πάθη που υπέστη;
Πηγή:- Η αγάπη ως κατάσταση απλά υπάρχει. Εμείς την ανακαλύπτουμε ή όχι ανάλογα με το πόσο έτοιμοι είμαστε. Πιστεύω πως η αγάπη είναι πάντα αναστημένη, αρκεί εμείς να θελήσουμε να την δούμε και να την νιώσουμε. Ο βαθμός ελευθερίας μας κρίνει την σχέση μας μαζί της. Και η ερώτηση με την οποία θα ήθελα να κλείσω είναι όχι αν μπορεί να αναστηθεί η αγάπη αλλά αν εμείς μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι;
Σας ευχαριστώ από ψυχής για την συνέντευξη και την δυνατότητα που μου έδωσαν οι ερωτήσεις να σκεφτώ κάποια πράγματα.
Πληροφορίες παράστασης
Συντελεστές
- Κείμενα-Στίχοι-Σκηνοθεσία: Θανάσης Σάλτας
- Μουσική: Πηγή Λυκούδη
- Φωτισμός-Ηχοληψία: Τάσος Ιωάννου
Παίζουν οι
- Μαρία Βουδούρη (Αγάπη)
- Δημήτρης Ερατεινός (Ξένος)
- Αρετή Κοκκίνου (Φιλιώ)
- Πηγή Λυκούδη (Μοίρα)
- Θανάσης Σάλτας (Φόβος)
Τραγουδούν οι
- Νίκος Καρακαλπάκης
- Δημήτρης Ερατεινός
Μουσική
- Στο πιάνο η συνθέτις Πηγή Λυκούδη
- Στην κιθάρα και το μαντολίνο η Αρετή Κοκκίνου
Τιμές εισιτηρίων
- Γενική είσοδος: 10 Ευρώ
Ημέρες και ώρες παραστάσεων
- Όλες τις Κυριακές των Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2015 στις 19:30
Θέατρο
- Πολυχώρος Τέχνης “Galerie Δημιουργών”
Διεύθυνση
- Χελιδονούς 28, Νέα Κηφισιά
Τηλέφωνα κρατήσεων
- 210 6251732
Χορηγός επικοινωνίας
