Ο ‘Άνθρωπος των δύο αιώνων’ είναι μια ταινία επιστημονικής φαντασίας βασισμένη στο βιβλίο ‘The Positronic man’ των Isaac Asimov και Robert Silverberg. Γυρισμένη το 1999 από τον σκηνοθέτη Chris Columbus και με πρωταγωνιστές τους Robbin Williams, Embeth Davidtz, Sam Neil και Oliver Platt, θίγει ένα κοινωνικό θέμα που το βιώνουμε σε έντονο βαθμό στις μέρες μας. Άνθρωποι και μηχανές.
Στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, τα ρομπότ έχουν μπει σε κάθε σπίτι ως «οικιακοί βοηθοί». Το ρομπότ με σειριακό αριθμό NDR-114, είναι η νέα «υπηρεσία» της οικογενείας Martin. Σύντομα ανακαλύπτουν ότι η νέα αυτή «υπηρεσία» είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια απλή μηχανή κι έτσι τον αποδέχονται σαν μέλος της οικογένειας, δίνοντας του και το όνομα Andrew Martin. Ο Andrew είναι ένα ρομπότ αλλιώτικο από τα συνηθισμένα με προσωπικότητα και χαρακτήρα όπως ενός ανθρώπου.
Η ταινία περιγράφει έναν κόσμο όπου άνθρωποι και μηχανές έχουν γίνει ένα. Σ’αυτόν τον κόσμο ο Andrew θα ανακαλύψει ότι είναι μοναδικός. Θα ερωτευτεί, θα συγκινηθεί, θα πονέσει, θα γίνει άνθρωπος εσωτερικά κι εξωτερικά, και σε πολλά σημεία θα ξεπεράσει την ανθρώπινη φύση. Θα διεκδικήσει μέχρι τέλους την αναγνωρισιμότητά του ως άνθρωπο κι όχι σαν μηχανή. Εκείνος που θα τον μυήσει στα μυστικά της ζωής είναι το αφεντικό του Richard Martin. Θα τον διδάξει αλλά θα διδαχθεί και ο ίδιος. Υπηρετώντας την οικογένεια Martin για μερικές γενιές, ο Andrew θα ζητήσει την ελευθερία του προτείνοντας μάλιστα κι ένα ποσό για να την εξαγοράσει, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι θα παραιτηθεί από τα καθήκοντα του. Ο Richard αρνείται την επιταγή χαρίζοντας του την ελευθερία. Τον διατάζει να φύγει από το σπίτι λέγοντας του ότι διάλεξε την ελευθερία του και θα πρέπει να υποστεί τις συνέπειες, υποδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο ότι η ελευθερία είναι τιμωρία. Η πιο ωραία σκηνή στην ταινία, κατά τη γνώμη μου, μαζί με τη σκηνή του θανάτου του Richard, στην οποία παραδέχεται το λάθος του απέναντι στον Andrew, σχετικά με την ελευθερία του λίγο πριν πεθάνει. Του λέει, μάλιστα, πως ήταν «πολύ παραπάνω» από εκείνον στο μυαλό και στην καρδιά.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ταινία είναι ως ένα σημείο προφητική. Οι μηχανές έχουν κατακτήσει σήμερα τον κόσμο και έχουν αντικαταστήσει τις χειρονακτικές εργασίες των ανθρώπων. Πίσω από το οτιδήποτε βρίσκεται ένας μηχανισμός ενώ η ρομποτική εξελίσσεται διαρκώς εφευρίσκοντας νέες πατέντες. Καθημερινά διεξάγεται ένας αγώνας μεταξύ ανθρώπων και μηχανών, προσπαθώντας οι πρώτοι να αποδείξουν ότι οι μηχανές δεν είναι καλύτερες από αυτούς. Όμως, είναι το ίδιο αναγκαίες, τουλάχιστον σε ορισμένες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, σκεφτείτε να πρέπει να κουβαλήσουμε ένα πλυντήριο στον 5ο όροφο μιας πολυκατοικίας από τις σκάλες. Είναι αδύνατο. Ο ανελκυστήρας είναι απαραίτητος. Όση καλή θέληση και να’χουμε, η μυϊκή μας δύναμη δεν αρκεί. Σ’αυτό οι μηχανές μας ξεπερνάνε. Και πάντα τίθεται ένα αναπάντητο ερώτημα. Μπορούν να μας «ξεπεράσουν» και στην ψυχή?
Η ταινία πολλές φορές υπερβαίνει τα όρια της υπερβολής. Κι αν όλα όσα διαδραματίζονται σε αυτήν μας φαίνονται παράλογα σε συνδυασμό με την παραπάνω ερώτηση ας αναλογιστούμε πόσες συσκευές έχουμε στο σπίτι ή στο γραφείο. Πόσες φορές μας έχουν φέρει σε σημείο που να μας έχουν σπάσει τα νεύρα με την όποια δυσλειτουργία τους; Ας παραδεχτούμε όλοι ότι τους έχουμε μιλήσει λέγοντας το κλασικό: «έλα καλό μου!», μήπως και τις πάρουμε με το μαλακό. Κι εκείνη τη στιγμή, ως δια μαγείας το πρόβλημα διορθώνεται. Μήπως είναι πραγματικότητα όλα αυτά που δείχνει η ταινία και οι μηχανές να μπορούν να μας ξεπεράσουν; Ίσως και να έχουν «ψυχή». Στην τελική άνθρωποι τις έχουν κατασκευάσει. Έχουν κάτι από εμάς…..
Trailer
