Μεγάλοι ερμηνευτές κλασικής μουσικής: Martha Argerich, η πιο σημαντική, ίσως, πιανίστα της εποχή μας. Αν και έχει τη φήμη των συχνών και ξαφνικών ακυρώσεων, οι θαυμαστές της δεν διστάζουν να αγοράσουν εισιτήριο γνωρίζοντας ότι παίρνουν αυτό το ρίσκο. Όμως, η εμφάνισή της στη σκηνή, μας αποζημιώνει. Εμφανίζεται στα ρεσιτάλ της με μία αφοπλιστική διάθεση σαν να μας λέει: «Είμαι εδώ με σάρκα και οστά».

H Μάρθα Άργκεριχ γεννήθηκε to 1941 στο Μπουένος Άιρες. Οι πρόγονοί της ήταν Καταλανοί που ζούσαν στο Μπουένος Άιρες από τον 18ο αιώνα. Οι γονείς της μητέρας της ήταν Εβραίοι μετανάστες από τη Ρωσική Αυτοκρατορία, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στο Colonia Villa Clara στην επαρχία Entre-Rios μία εκ των αποικιών που συστάθηκαν από τον Βαρόνο Χιρς και τον Εβραϊκό σύλλογο. Η προέλευση του ονόματος Άργκεριχ είναι από την Καταλονία της Ισπανίας.

Άρχισε να παίζει πιάνο σε ηλικία τριών ετών. Στην ηλικία των πέντε ετών, ξεκίνησε μαθήματα με δάσκαλο τον Vincenzo Scaramuzza, ο οποίος έδινε μεγάλη βάση στο λυρισμό και το συναίσθημα. Η Άργκεριχ έκανε το ντεμπούτο της το 1949 στα οκτώ της χρόνια.

Η οικογένεια της μετακόμισε στην Ευρώπη το 1955, όπου συνέχισε τις σπουδές της με τον Friedrich Gulda στην Αυστρία. Ο Χουάν Περόν, ο τότε πρόεδρος της Αργεντινής, βοήθησε τους γονείς της σε αυτήν τους την απόφαση διορίζοντάς τους σε διπλωματικές θέσεις στην πρεσβεία της Αργεντινής στη Βιέννη.

Αργότερα σπούδασε με τον Stefan Askenase και την Maria Curcio. H Άργκεριχ είχε την ευκαιρία να προπονηθεί για σύντομες περιόδους με τους Madeleine Lipatti (χήρα του Dinu Lipatti), Abbey Simon, και Nikita Magaloff.

Το 1957, σε ηλικία δεκαέξι χρονών, κέρδισε τόσο στο Διεθνή Διαγωνισμό Μουσικής της Γενεύης όσο και στο Διεθνή Διαγωνισμό Ferruccio Busoni, μέσα σε διάστημα τριών εβδομάδων.

Στον τελευταίο διαγωνισμό γνώρισε τον Arturo Benedetti Michelangeli, με τον οποίο θα επιδιώξει να κάνει μαθήματα. Όμως, έκανε μόνο τέσσερα μαθήματα μαζί του σε ενάμιση χρόνο, και αυτό γιατί η Άργκεριχ, εκείνη την περίοδο, βίωνε μία σημαντική προσωπική και καλλιτεχνική κρίση. Τη μεγαλύτερη, όμως, επιρροή σαν καθηγητής, την άσκησε επάνω της ο Gulda, με τον οποίο μελέτησε για 18 μήνες.

Η Μάρθα Άργκεριχ ανήλθε σε πιανίστα διεθνούς επιπέδου όταν κέρδισε τον 7ο Διαγωνισμό Σοπέν στη Βαρσοβία το 1965. Την ίδια χρονιά έκανε και το ντεμπούτο της στις Ηνωμένες Πολιτείες παίζοντας στο Lincoln Center στη σειρά «Μεγάλοι Ερμηνευτές». Τότε ήταν που έκανε και την πρώτη της ηχογράφηση με έργα του Brahms, Chopin, Prokofiev, Ravel και Liszt.

Έκτοτε έχει κάνει άπειρες ηχογραφήσεις με τις μεγαλύτερες δισκογραφικές εταιρείες, όπως οι Deuche Gramophone, Decca, Emi Classics, Warner Classics κ.α. και έχει συμπράξει με κορυφαίους μαέστρους και καταξιωμένες ορχήστρες σε συναυλίες ανά τον κόσμο.

Φημισμένες είναι οι ερμηνείες της στα κοντσέρτα no.3 του Rachmaninoff και no.1 του Tchaikovsky καθώς επίσης και στο τρίτο κοντσέρτο για πιάνο του Prokofiev και το κοντσέρτο σε σολ μείζονα του Ravel.

Η Μάρθα Άργκεριχ με την ελληνίδα πιανίστα Ντόρα Μπακοπούλου
Η Μάρθα Άργκεριχ με την ελληνίδα πιανίστα Ντόρα Μπακοπούλου

Η ίδια συχνά αναφέρει σε συνεντεύξεις της ότι αισθάνεται «μοναξιά» στις σόλο εμφανίσεις και ότι προτιμά να εμφανίζεται μαζί με ορχήστρες ή με σχήματα μουσικής δωματίου μαζί με άλλους ερμηνευτές. Πάνω σε αυτό το έδαφος δημιούργησε θεσμούς για να συνεργάζεται με καταξιωμένους συναδέλφους της, να στηρίζει και να αναδεικνύει νέους μουσικούς και να συγκροτεί μουσικές «οικογένειες».

Μην ξεχνάμε ότι αυτή ήταν που υποστήριξε τον Ivo Pogorelich στον Διαγωνισμό Σοπέν από όπου είχε κοπεί και με τη στάση της έστρεψε τα βλέμματα όλων επάνω του, δίνοντας μία θαυμάσια ώθηση στην καριέρα του.

Με την υπογραφή της γίνεται από το 2002 το Martha Argerich Project, που διαρκεί 3 εβδομάδες, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ του Λουγκάνο, εκεί όπου συγκεντρώνεται κάθε χρόνο η «οικογένεια» με τα μόνιμα και τα νέα μέλη της και στο Μπουένος Άιρες, από το 1999, ο Διεθνής Διαγωνισμός Μάρθα Άργκεριχ με πρόεδρο της κριτικής επιτροπής την ίδια. Από την ίδια χρονιά στη νότια Ιαπωνία γίνεται το Μουσικό Φεστιβάλ Μάρθα Άργκεριχ και στη Λουκέρνη της Ελβετίας, σε συνεργασία με τον Κλάουντιο Αμπάντο, οι Ημέρες Πιάνου και εργαστηρίων για την ανάδειξη νέων πιανιστών.

Η Ελληνίδα πιανίστα και καλή φίλη της Άργκεριχ, Ντόρα Μπακοπούλου αναφέρει σε συνέντευξή της: «Είναι πολύ εργατική και τελειομανής. Μελετά ώρες ολόκληρες, όταν όμως ο υπόλοιπος κόσμος πέφτει για ύπνο. Είναι πολύ πρωτότυπη και σε αυτό. Κάθεται στο πιάνο γύρω στις 12 τα μεσάνυχτα και μελετά μέχρι τις 4 το πρωί για την επόμενη συναυλία. Ξεκουράζεται τα πρωινά. Ανήκει στην οικογένεια των ανθρώπων που τους αρέσει να θαυμάζουν όπου βρουν ομορφιά, στο βλέμμα ενός ανθρώπου, στην προσεγμένη και όμορφη εμφάνιση μιας γυναίκας, στο ωραίο παίξιμο μιας ή ενός συναδέλφου πιανίστα. Συμμετέχει με χαρά στο τρελό κέφι μιας φιλικής παρέας».

Και συνεχίζει παρακάτω: «Είναι πολύ δεμένη με την οικογένειά της αν και δεν ζουν μαζί. Η γενναιοδωρία της είναι παροιμιώδης. Βοηθά εντατικά νέους καλλιτέχνες, συχνά άπορους στους οποίους προσφέρει μέχρι και στέγη. Δεν διδάσκει, όμως.».

Η Μάρθα Άργκεριχ παντρεύτηκε δύο φορές. Ο πρώτος της γάμος ήταν με τον μαέστρο και συνθέτη Robert Chen με τον οποίο απέκτησε μία κόρη τη Lyda Chen-Argerich και αργότερα με τον μαέστρο Σαρλ Ντυτουά με τον οποίο απέκτησε τη δεύτερη κόρη της Annie Dutoit. Στη συνέχεια σχετίστηκε με τον πιανίστα Στίβεν Κοβάσεβιτς από τον οποίο έχει την τρίτη της κόρη, Stephanie και η οποία πρόσφατα γύρισε ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τη ζωή της μητέρας της.

Η βάση της τα τελευταία χρόνια είναι οι Βρυξέλλες. Μιλά τέσσερις ξένες γλώσσες κι όλες εξαιρετικά. Έχει ήδη έρθει πέντε φορές στην Ελλάδα την οποία αγαπά πολύ.

Martha Argerich – Chopin Mazurka Op.24 No.2

Πηγές:
Los Angeles Time
Wikipedia

Προηγούμενο άρθρο«Buenos Mediterraneos dias», με τους Μάριο Στρόφαλη & Roman Gomez στον Ειλισσό
Επόμενο άρθρο«Συναντάμε τις παραδόσεις»: Οι Πλειάδες και οι Παραμυθούδες από το Ναύπλιο στο BlackBox