Η Paula Ortiz μεταφέρει στην οθόνη το εμβληματικό θεατρικό έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, «Ματωμένος Γάμος».

Ένα αχανές τοπίο. Μοιάζει έρημο, ακόμα και απ’ τον χρόνο. Μια αιματοβαμμένη νύφη πλησιάζει μια μαυροφορεμένη μεγάλη γυναίκα, και της λέει: “Γιατί έφυγα με τον άλλον. Έφυγα. Κι εσύ θα ‘χες φύγει. Ήμουν μια γυναίκα που ‘χε καεί, γεμάτη πληγές από μέσα κι απόξω, κι ο γιός σου ήταν μια στάλα νερό, κι απ’ αυτήν περίμενα παιδιά, γη και χαρά. Αλλά ο άλλος ήταν ένα ποτάμι σκοτεινό γεμάτο κλωνάρια, που με ζύγωνε με το βούϊσμα της καλαμιάς και το μουρμούρισμα του τραγουδιού. Κι εγώ έτρεχα στον γιό σου, που ήταν σαν παιδάκι από κρύο νερό, κι ο άλλος μου ‘στελνε χίλια πουλιά που δεν μ’ άφηναν να περπατήσω και που μου ‘ριχναν πάχνη πάνω στις πληγές μου. Τις πληγές μιας γυναίκας φτωχής, μαραμένης, ενός κοριτσιού που το ‘χε η φωτιά χαϊδεμένο. Δεν ήθελα, άκουσε το καλά. Δεν ήθελα”.

matomenos-gamos
Κριτική της ταινίας «Ματωμένος Γάμος»

Γραμμένο το 1932, σε μια εποχή καμπή για την ισπανική κοινωνία, ο «Ματωμένος Γάμος» αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη επιτυχία του Λόρκα ως δραματουργού. Παρμένο ως ιδέα από ένα πραγματικό περιστατικό που ο Λόρκα είχε διαβάσει στην εφημερίδα τέσσερα χρόνια νωρίτερα, είναι η ιστορία ενός γάμου, που την ημέρα της τέλεσης του, η Νύφη το σκάει με τον μεγάλο της έρωτα Λεονάρντο, ανίκανη να εμποδίσει το πάθος που την ορίζει. Ο Γαμπρός θα τους κυνηγήσει και οι δυο άντρες θα σκοτωθούν πάνω στη πάλη, ο ένας απ’ το μαχαίρι του άλλου. Η Μάνα του Γαμπρού, που έχει ήδη χάσει τον μεγάλο της γιο και τον άντρα της από μια βεντέτα με την οικογένεια του Λεονάρντο, θα απομείνει μόνη, και η Νύφη θα επιστρέψει σ’ αυτήν ζητώντας της να την τιμωρήσει.

Είναι το έργο εκείνο, που φανερώνει ξεκάθαρα τις δραματουργικές ιδιαιτερότητες του λορκικού θεατρικού σύμπαντος. Ένα σύμπαν που διέπεται από έναν έντονο μυστικισμό, λυρισμό και πάθος. Ένα σύμπαν που οι δυνάμεις της φύσης της ζωής, επαναστατούν ενάντια στα ήθη του πολιτισμού και τις κοινωνικές συμβάσεις. Ένας κόσμος ποιητικού ρεαλισμού, γεμάτου συμβολιστικές και σουρεαλιστικές εικόνες, με έντονο το υπερφυσικό στοιχείο. Στην ταινία «Ματωμένος Γάμος» δίνεται καλύτερα η οπτική του Λόρκα για τον κόσμο, ως κάτι που οδηγείται από τυφλές δυνάμεις, και που η δράση του είναι μια κίνηση προς ένα μυστήριο στο οποίο υποβόσκει μια εχθρική βουλή που όλα τα ορίζει. Οι εραστές ξέρουν πως δεν έχουν άλλη λύση απ’ το να είναι μαζί ξέροντας ότι αυτό τους οδηγεί στον θάνατο. Ο θάνατος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης και οι άνθρωποι κατευθύνονται προς ένα πεπρωμένο πέρα απ’ την ατομική τους συνείδηση.

La-novia-6

H Paula Ortiz σε αυτήν την κινηματογραφική μεταφορά, προσπαθεί να ακολουθήσει πιστά την ουσία του λορκικού έργου. Κρατά τον ποιητικό λόγο ( στους ελληνικούς υπότιτλους χρησιμοποιείται η εξαιρετική μετάφραση του Νίκου Γκάτσου), και τις σχέσεις του έργου με τα στοιχεία της φύσης, και το μεταφυσικό.

Γι’ αυτό τον λόγο επιλέγει να γυρίσει την ταινία στις αχανείς ερημικές εκτάσεις της Καππαδοκίας και της Αραγονίας, δημιουργώντας ένα σχεδόν άχρονο και υποδόρια τραγικό τοπίο, όπου η άγρια φύση ελλοχεύει. Εκεί θα τοποθετήσει τους πρωταγωνιστές της, και θα τους φωτογραφίσει αριστοτεχνικά, με τη συνοδεία ενός λυρικού σκόρ, από τον Shigeru Umebayashi (Ερωτική Επιθυμία, 2046), βασιζόμενο και στην φολκλορική ισπανική μουσική, γεμάτο έντονη δραματικότητα. Μόνο που σε αυτήν την αριστοτεχνική εικονοποίηση η Ortiz θα χάσει το μέτρο, αποδίδοντας τα πάντα με συμβολικές εικόνες έντονα στυλιζαρισμένες, και υποκύπτοντας γενικότερα σε μια υπερβολικά στυλιζαρισμένη εικονογραφία.

Έτσι μοιάζει να αποστειρώνει τον κόσμο αυτό, που διακατέχεται από πάθος και σαρκικό λυρισμό. Το σουρεαλιστικά μεταφυσικό στοιχείο που διέπει το σύμπαν του Λόρκα χάνεται, και κυρίως εκείνη η έντονη σωματικότητα που αποπνέει το έργο του. Εκείνη η σαρκική πραγματικότητα του ατόμου, που καθορίζει το έργο του Λόρκα και που υπάρχει έντονα στην προηγούμενη κινηματογραφική μεταφορά του έργου, το 1981 από τον Carlos Saura. Ο “Ματωμένος Γάμος” της Ortiz, είναι μια αισθητικά καλλιεπής μεταφορά του λορκικού έργου που όμως δεν καταφέρνει να αποδώσει σε όλο του το εύρος το βάρος του δράματος. Η ταινία ήταν υποψήφια για 12 βραβεία Γκόγια.

Πληροφορίες για την ταινία

  • Σκηνοθεσία: Paula Ortiz
  • Πρωταγωνιστούν: Imma Guesta, Asier Etxeandia, Alex Garcia, κ.α
  • ΧΩΡΑ: Ισπανία, γερμανία
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 96
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: TANWEER
Προηγούμενο άρθροΤο ζήτημα της Φαλακρής τραγουδίστριας εγκαινιάζει ο Μ.Μαρμαρινός
Επόμενο άρθροΕκδήλωση αφιερωμένη σε Σαίξπηρ και Θερβάντες από την Εταιρεία Συγγραφέων