Mall – Το Off Off Athens 2017 μας ταξίδεψε στην Χώρα του Ποτέ

Την Παρασκευή 9 Ιουνίου, η παράσταση Mall από την ομάδα Neverlanders έκανε πρεμιέρα στο φεστιβάλ Off Off Athens 2017 του θεάτρου Επί Κολωνώ, στα πλαίσια του οποίου παρουσιάστηκε για δύο μόνο παραστάσεις και χειροκροτήθηκε θερμά από κοινό και κριτικούς. Το έργο Mall του πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα Αναστάση Πινακουλάκη, στο παρθενικό του ανέβασμα, παρουσιάστηκε σε σκηνοθεσία του ίδιου και ερμηνεία του ηθοποιού Λάζαρου Βαρτάνη. Η ομάδα Neverlanders, το όνομα της οποίας πηγάζει και συνδέεται άρρηκτα με το περιεχόμενο του έργου, αποτελείται από νέους καλλιτέχνες που συναντήθηκαν για τη δημιουργία της εν λόγω παράστασης.

Το όνομα της ομάδας προέρχεται συγκεκριμένα, από το κατάστημα παιχνιδιών όπου εργάζεται ο χαρακτήρας του έργου. Με αφορμή την εξαφάνιση ενός 9χρονου αγοριού από εμπορικό κατάστημα της Αθήνας, ο Χρήστος Λαζάρου, υπάλληλος του Neverland, εμφανίζεται ως μάρτυρας στο αστυνομικό τμήμα. Θα οδηγηθεί αυτόματα στον ανακριτή, όπου θα καταδικαστεί πάραυτα για έγκλημα πρώτου βαθμού. Παραμένει όμως ζητούμενο της ανακριτικής διαδικασίας κι αναπάντητο ερώτημα της κοινής γνώμης, με ποιον τρόπο έφυγε το 9χρονο αγόρι από το Mall και πού βρίσκεται αυτή την στιγμή αφού οι κάμερες ασφαλείας δεν αποτελούν τεκμήριο της ομολογίας του φερόμενου ως δράστη.

Η εξαφάνιση του μικρού Θοδωρή, ύστερα από την πολύωρη καθυστέρηση και αμέλεια των γονιών του, θα σταθεί η αφορμή για τη διερεύνηση της ευθύνης και σπουδαιότητας που συνεπάγεται η γέννηση ενός παιδιού. Ο Χρήστος θα διατυπώσει με σιγουριά πως «ο ερχομός ενός παιδιού δεν είναι ποτέ ανώδυνος» και, ανατρέχοντας σε βιώματα της δικής του ηλικίας, θα καταδικάσει ανοιχτά και απροκάλυπτα την κακομεταχείριση ή, χειρότερα, την πλήρη αδιαφορία των γονιών απέναντι στα παιδιά τους.

Το θεματικό ενδιαφέρον του έργου έγκειται στην παράλληλη παρουσίαση-αναδρομή στην παιδική ηλικία του ίδιου του χαρακτήρα-θύτη με αυτήν του θύματος, αναφορικά με την αντιμετώπιση και στάση των γονέων απέναντί τους. Οι συμβολικά επαναλαμβανόμενες αναφορές σε παραμύθια, όπως ο Κοντορεβυθούλης και ο παραλληλισμός, έως και ταύτισή τους με τους ίδιους τους χαρακτήρες, συνθέτουν τον στέρεο δραματουργικό καμβά του έργου, όπου θα βασιστεί το επιμέρους ζοφερό, σύγχρονο «παραμύθι» της εξαφάνισης του μικρού Θοδωρή στην Χώρα του Ποτέ. Έτσι, τα κίνητρα του θύτη μπορεί να μην δικαιολογούνται με την έννοια της ηθικής ανωτερότητας, αλλά τουλάχιστον μετριάζονται.

«Θα πείτε τώρα, πως είναι παιχνίδια κι όχι παιδιά κι εγώ θα σας απαντήσω πως και τα παιδιά δεν είναι παιχνίδια, αλλά πολλοί το λησμονούν»

Το έργο διαθέτει σπάνια θεατρικότητα, σταδιακές και άρτια δομημένες κορυφώσεις και ανατροπές, οι οποίες όχι μόνο δεν λειτουργούν «διακοσμητικά», αλλά έχουν ουσία και βάθος, συνθέτοντας ένα σφιχτό και λειτουργικό αποτέλεσμα. Η σκηνοθεσία τονίζει καίρια το αέναο παιχνίδι που αναδύεται ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, το παραμύθι και την αλήθεια, ενώ αυτά εν τέλει καταλήγουν να συνυπάρχουν, καθώς σημασία δεν έχει να καθοριστούν τα όρια ανάμεσά τους, αλλά η ουσιαστική αιτία που τα δημιουργεί. Το χρονικό της εξαφάνισης του Θοδωρή και οι ακριβείς λεπτομέρειες χάνουν πια το νόημά τους, καθώς παρεμβαίνει ένα θέμα ανώτερης, ζωτικής σημασίας, όπως η ίδια η πατρότητα ως έμφυτη και αληθινή ή κοινωνικά κατασκευασμένη και ετεροκαθοριζόμενη ανάγκη.

Η παράσταση

Τα σκηνοθετικά ευρήματα «εκμεταλλεύονται» τον σκηνικό χώρο και την υποκριτική δεινότητα του ηθοποιού σε μέγιστο βαθμό. Το σκηνογραφικό περιβάλλον (Έφη Γκαραβέλα) παραπέμπει ευφυώς σε δωμάτιο ανάκρισης, αλλά και σε παιδικό δωμάτιο με σκόρπια παιχνίδια, μία καρέκλα και ένα τραπέζι. Τα σκηνικά αντικείμενα «φέρουν» χαρακτηριστικά που συνδέονται με αναφορές του κειμένου (αναπηρία), επαληθεύοντας την κυκλική πορεία παραμυθιού-στυγνής πραγματικότητας. Η καλοδουλεμένη ερμηνεία του Λάζαρου Βαρτάνη, με τις πολλαπλές ψυχικές διακυμάνσεις και μεταπτώσεις του ήρωα, δείχνει την ενδελεχή ψυχογράφηση και μελέτη που έγινε πάνω στον χαρακτήρα. Περνώντας με χειρουργική ακρίβεια από την επίπλαστη αθωότητα, στον ωμό κυνισμό και την αδιόρατη ειρωνεία, ο ηθοποιός αποδεικνύει την ευρεία υποκριτική του γκάμα.

Το ταξίδι αυτό στην Neverland απέδωσε τα μέγιστα όχι μόνο σε καλλιτεχνικό (συγγραφικό, σκηνοθετικό και υποκριτικό) επίπεδο, αλλά κυρίως σε ανθρώπινο. Αγγίζοντας και διερευνώντας εις βάθος ένα θέμα κοινωνιολογικού και ψυχαναλυτικού ενδιαφέροντος, φέρνει αθέατες και ζοφερές πτυχές της σύγχρονης πραγματικότητας στο προσκήνιο, δημιουργώντας γόνιμο προβληματισμό και καταδεικνύοντας τον ουσιαστικό ρόλο της Τέχνης. Το Off Off Athens 2017 αναμφισβήτητα, δίνει βήμα σε νέους καλλιτέχνες, των οποίων η φωνή πρέπει να ακουστεί και να αναδειχθεί, ακριβώς γιατί αποδεικνύει τη σπουδαιότητα της καλλιτεχνικής δημιουργίας που έχει να πει κάτι στο σήμερα. Για το σήμερα.

Trailer