Το Φεστιβάλ Επιδαύρου υποδέχθηκε επιτυχώς το κοινό του με εναρκτήριο έργο τους «Ιππείς» της αριστοφανικής κωμωδίας, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου. Η συναρπαστική «ωμή» πολιτική σάτιρα του Αθηναίου κωμωδιογράφου ξεσκεπάζει περίτεχνα τους διεφθαρμένους πολιτικούς, οι οποίοι προσπαθούν με φαυλότητα να κερδίσουν την εξουσία των καιρών και να υπερισχύσουν ο ένας αντί του άλλου. Οι 8.700 θεατές επιβεβαίωσαν για άλλη μια φορά, το σύνηθες ρητό: «Καλοκαίρι χωρίς Αριστοφάνη, είναι ουρανός χωρίς φεγγάρι».
Λίγα λόγια για τους «Ιππείς»
Το έργο χρονολογείται στο 424π.χ, κατά την πρώτη περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου. Η κωμωδία αυτή άρχισε να γράφεται προκειμένου να στηλιτεύσει τον πολιτικό Κλέωνα, ο οποίος ήλθε στην εξουσία μετά τον θάνατο του Περικλή.
Ο Αριστοφάνης ήταν μόλις είκοσι ετών όταν τα δυσμενή πολιτικά γεγονότα τον οδήγησαν στο να γράψει το δημοφιλές έργο «Ιππείς».
Εκείνη την εποχή ο Κλέωνας ήταν ηγέτης και στρατηγός των Αθηναίων. Μετά τη νίκη του στην Πύλο, ο ανεξέλεγκτος φανατισμός του να συνεχιστεί ο πόλεμος επέφερε αναπόφευκτα δυσχερείς συνέπειες στην πολιτική ζωή.
Ο Αριστοφάνης όντας συντηρητικός δημοκρατικός μέσα από τη «βίαιη» πολιτική κωμωδία «Ιππείς», καυτηριάζει την κακοδιαχείριση και τις ατασθαλίες του δημαγωγού Κλέωνα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι κέρδισε στα Λήναια το πρώτο βραβείο, φέροντας και την πρώτη υπογραφή του μεγάλου κωμικού ποιητή.
Ιππείς «Καλπάζουν»
Η σάτιρα κατά του Κλέωνα είναι και η βασική πλοκή του έργου. Το όνομα του Κλέωνα είναι Παφλαγόνας (Κώστας Κόκλας) ο οποίος υπηρετεί τον Δήμο (Στέλιος Ιακωβίδης). Ο Παφλαγόνας παρουσιάζεται ως άξεστος δερματέμπορος, γλοιώδης κόλακας, κλέφτης και μηχανορράφος, χωρίς ηθικούς φραγμούς, που επηρεάζει αρνητικά τον Δήμο. Ο Δημοσθένης (Πάνος Μουζουράκης) και ο Νικίας (Κωνσταντίνος Πλεμμένος), γνωστοί πολιτικοί και στρατηγοί αντίστοιχα, υπηρετούν τον Δήμο και δυσανασχετούν με την κακή πολιτική στάση του Παφλαγόνα.
Οι δύο στρατηγοί (Δημοσθένης και Νικίας) κατορθώνουν και πληροφορούνται με υποκλοπές, πως οι χρησμοί προφητεύουν ότι ο Παφλαγόνας θα εκτοπιστεί μόνο από έναν ταπεινό αλλαντοπώλη (Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης). Πράγματι, ο αλλαντοπώλης εν ονόματι Αγοράκριτος, εμφανίζεται και τον πείθουν ότι με συμμάχους τους ιππείς (ευγενείς της εποχής), μπορεί να αντιπαραταχθεί στον δυναμικό και ισχυρό Παφλαγόνα και φυσικά να τον νικήσει.
Οι δύο αντίπαλοί, Παφλαγόνας και Αγοράκριτος, ακολουθούν μια αλληλουχία από λεκτικές – ρητορικές αντιπαραθέσεις, αγώνες λόγων. Ο αλλαντοπώλης κολακεύει και εξαπατά τον Δήμο, ισάξια με τον Παφλαγόνα, όμως ο Δήμος αναζητά κάτι νέο στην εξουσία, με αποτέλεσμα στο τέλος να κερδίσει ο αλλαντοπώλης.
Η πολιτική σάτιρα «Ιππείς» βρήκε στο πρόσωπο του Κ. Ρήγου την αληθινή αριστοφανική τέχνη και ανταπεξήλθε με επιτυχία στην εποχή του Τώρα.
Ο Κωνσταντίνος Ρήγος, έπειτα από μια επιτυχημένη πορεία τριάντα ετών, σκηνοθετεί για πρώτη φορά Αριστοφάνη και μιλά για το εδώ και το τώρα. Συστήνει μια νέα «Παιχνιδιάρικη» εποχή στον χώρο του θεάματος. Το Θέατρο της Επιδαύρου αποκτά ρυθμό, ένταση, πυκνότητα, χρώμα και ισορροπία. Ο ίδιος, γνωρίζει τα ευφάνταστα υλικά του και τα αξιοποιεί έξυπνα. Τα χορικά με αυστηρή γεωμετρία, συστήνουν νέα σύγχρονα σύμβολα και οικειοποιούν περίτεχνα το μοτίβο της αρχαιοελληνικής εποχής.
Με τη σκηνοθεσία του ο Κωνσταντίνος Ρήγος αναδεικνύει τον λαϊκισμό, την δημαγωγία, την αλαζονεία και την διαφθορά της εξουσίας του σήμερα.
Η παράσταση αποθεώνεται με τα εκπληκτικά ηχητικά παιχνίδια του μουσικού Θοδωρή Ρέγκλη. Στο έργο ηχεί μουσική ραπ, σόλο κιθάρα, ροκ, τέκνο και ένα εξαιρετικό potpourri από τραγούδια για την Αθήνα. Ενδιαφέρον παρουσίασε και το μουσικό φινάλε της παράστασης με την ανεπανάληπτη διασκευή από την «Λίμνη των Κύκνων» (Τσαϊκόφσκι), την οποία και είχε σκηνοθετήσει ο Κ. Ρήγος το 2018 στην Λυρική Σκηνή Αθηνών. Το μουσικό οξύμωρο κλίμα του Τσαϊκόφσκι ζωντανεύει ένα τραγικό συναίσθημα, αφού το γιορτινό θέαμα του τέλους, όπως είθισται σε κάθε σριστοφανική παράσταση, σε παρασύρει σε χαρούμενη γιορτή με την κλασική μουσική του Τσαϊκόφσκι, επισημαίνοντας όμως την επανάληψη του λάθους στο αιώνιο αγώνα της πολιτικής αρένας.
Ο Αριστοφάνης δεν είναι γραφικός, δεν ανήκει στην φόρμα του μονοσήμαντου, τόσα χρόνια δεχόταν παραμορφώσεις για να φτάσει στο επιθυμητό πλαίσιο του «αστείου» και το αποτέλεσμα ήταν απλά να τον υποβαθμίζουν.
Το έργο αρχίζει με τον χορό να κάνει γυμναστικές προθερμάνσεις σε γυμναστήριο της αρχαίας Αθήνας να τραγουδάει και να υποδέχεται το κοινό της Επιδαύρου. Οι πλάγιοι ίπποι, τα διάσπαρτα όργανα γυμναστικής, ο αρχαίος κίονας, μια μεγαλεπήβολη πολυθρόνα, το πράσινο μικρό χαλί από χλοοτάπητα και η υπερυψωμένη σκαλωσιά είναι το λειτουργικό σκηνικό του Κωνσταντίνου Ρήγου και της Μαίρης Τσαγκάρη.
Η Στεφανία Γουλιώτη ήταν η μοναδική γυναίκα της παράστασης. Ο σκηνοθέτης αναφέρει σε μια συνέντευξή του ότι η Στεφανία Γουλιώτη εκπροσωπεί την τάξη των γυναικών που ανήκουν στην πολιτική του σήμερα και αντιστοιχούν μόλις σε ποσοστό των 15%.
Μια από τους τρεις κορυφαίους του χορού, η Στεφανία Γουλιώτη ερμηνεύει δύο εκπληκτικούς σύγχρονους μονολόγους. Έναν γκροτέσκο μονόλογο στην αρχή της παράστασης και τον δεύτερο μονόλογο – Παράβασις (Δομικό στοιχείο της Αρχαίας Κωμωδίας), καλώντας κάτω από τον έναστρο ουρανό της Επιδαύρου τους θεούς να εμφανιστούν και να σώσουν τους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν επικαλεσθεί ανά αιώνες από ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Ο τρόπος ερμηνείας της κ. Γουλιώτη συγκίνησε και χειροκροτήθηκε ένθερμα από τους θεατές. Αξίζει να αναφερθεί πως η σκηνική παρουσία της ηθοποιού στο χορό έφερε εκπληκτικές σωματικές επιδόσεις με δυναμικότητα και ευλυγισία.
Πρώτη εμφάνιση κάνει στην Επίδαυρο ο Πάνος Μουζουράκης στον ρόλο του Δημοσθένους. Ο ίδιος παρασύρει με τον έντονο και ζωηρό ρυθμό του, ερμηνεύοντας ραπ μουσική. Ο ηθοποιός δίνει τον καλύτερό του εαυτό μαζί με τον ηθοποιό Κωνσταντίνο Πλεμμένο στον ρόλο του Νικία, καθώς παρουσιάζουν ένα δυνατό κωμικό δίδυμο. Ο Κωνσταντίνος Πλεμμένος εκτός από τον κωμικό ρόλο του Νικία που απέδωσε εύρυθμα εκτελεί διπλό ρόλο και στον χορό.
Οι ηθοποιοί συγκλονίζουν με την πειθαρχία τους.
Ο Κώστας Κόκλας εμφανίστηκε στη σκηνή με έναν σαρωτικό τρόπο. Τα κόκκινα μαλλιά, τα σανδάλια με τις κάλτσες, τα κόκκαλα πάνω στην μπλούζα και πολλά άλλα ροκ στοιχεία απογείωναν τον ρόλο του Παφλαγόνα. Η ερμηνεία του κ. Κόκλα ήταν μεγαλεπήβολη και πληθωρική. Ο ηθοποιός έχτισε έναν πολιτικό αρχηγό με πυγμή και δυναμικότητα, η βροντερή φωνή του ταύτισε τον ηθοποιό με τον ρόλο του.
Ο βραβευμένος με Χορν Κωνσταντίνος Μπιμπής, ένας από τους τρεις κορυφαίους του χορού, ερμήνευσε (Παράβασις στίχοι.507 – 610) τους μονολόγους του με δύο φωνές ταυτόχρονα. Οι θεατές, φανερά ενθουσιασμένοι από το υποκριτικό του ταλέντο, τον χειροκροτούσαν με θαυμασμό. Ο Κωνσταντίνος Μπιμπής ερμηνεύει στην Επίδαυρο για δεύτερη φορά, ενώ η πρώτη του φορά ήταν πάλι σε έργο του Αριστοφάνη (Όρνιθες).
Το θεατρόφιλο κοινό ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό στις ερμηνείες των ηθοποιών και στην επίκαιρη νεωτεριστική μετάφραση του Σωτήρη Κακίση.
Ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης ερμηνεύει με κωμικότητα τον ρόλο του Αλλαντοπώλη (Αγοράκριτου), αφού ο συγκεκριμένος χαρακτήρας, αν και φαινομενικά αδύναμος, υπερισχύει ενάντια του δυνατού Παφλαγόνα. Η ραχοκοκαλιά του έργου είναι η μετάλλαξη του Αλλαντοπώλη και το πώς θα γίνει πιο αδίστακτος από τον κακό Παφλαγόνα για να κερδίσει. Ο συγκεκριμένος ηθοποιός πείθει με το κωμικό του ταλέντο, καθώς το κοινό έδειχνε θετικές αντιδράσεις.
Ο Στέλιος Ιακωβίδης δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας στον ρόλο του Δήμου. Με το κωμικό του ταπεραμέντο εμφανίζεται ως ανήμπορος και ξεγελά ως αγαθός άκακος και ζημιωμένος γεράκος. Η ερμηνεία, η φωνή και το σώμα του ηθοποιού ταυτίζονται επιτυχώς με αριστοφανικούς ρόλους (Πλούτος, 2018 Επίδαυρος).
Ευφάνταστη ήταν και η ενδυματολογική του παρουσία από την Νατάσσα Δημητρίου. Συγκεκριμένα εμφανίστηκε με άσπρα μαλλιά, άσπρη φλοκάτη, παντόφλες με την ελληνική σημαία, κόκκινες κάλτσες και σκόρδα, τα οποία ως επί το πλείστον υποστήριξαν δραματουργικά την εμφάνιση του ρόλου του.
Στην δεύτερη εμφάνιση, ο ηθοποιός παρουσιάζεται με ρούχα φαντασμαγορικά, κάτι που το κοινό δεν περιμένει και μοιάζει ακόμα πιο κωμικό. Το αδύνατο σώμα του Στέλιου Ιακωβίδη μέσα σε όλα αυτά τα ρούχα θυμίζει μια Ελλάδα χωρίς υποδομές. Ο Γιάννης Χαρίσης ως τρίτος κορυφαίος του χορού ερμήνευσε και τραγούδησε με ευκολία στα ροκ στοιχεία που απαιτούσε η παράσταση.
Οι Ιππείς του Ρήγου
Συνοψίζοντας, οι «Ιππείς» του Κωνσταντίνου Ρήγου συνομίλησαν με το «Τώρα» και μάλιστα σε διαφορετικές ηλικίες. Η παράσταση αφενός και διαδραματίστηκε ευχάριστα μέσα σε δύο ώρες με χρώματα και φώτα με απαστράπτουσες ερμηνείες της αριστοφανικής φιέστας, αφετέρου ο Ρήγος στήριξε με καυστικότητα την σάτιρα του Αριστοφάνη με τον αμείλικτο τρόπο της σύγχρονης κωμωδίας, με καίριο εύρημα τις αδυναμίες των ανθρώπων. Τα στρας, τα φλας και οι selfies είναι μέρος μιας πραγματικότητας που κανείς δεν παρέλειψε να βγάλει στην Επίδαυρο του «Τώρα». Η παράσταση είναι άξια συγχαρητηρίων.
Συντελεστές της παράστασης
- Μετάφραση: Σωτήρης Κακίσης
- Σκηνοθεσία – Χορογραφία: Κωνσταντίνου Ρήγου
- Μουσική: Θοδωρής Ρέγκλης
- Σκηνικό: Κωνσταντίνος Ρήγος – Μαίρη Τσαγκάρη
- Κουστούμια: Νατάσα Δημητρίου
- Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
- Συνεργάτης Χορογράφου: Μαρκέλλα Μανωλιάδη
- Βοηθός σκηνοθέτη: Άγγελος Παναγόπουλος
- Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
- Βοηθός σκηνογράφου: Αλέγια Παπαγεωργίου
- Β’ Βοηθός Σκηνοθέτη: Χριστίνα Στεφανίδη
- Βοηθός ενδυματολόγου: Αλίσα Μπουλάτ
- Βοηθός ενδυματολόγου: Κατερίνα Κωστάκη
- Δραματολόγος παράστασης: Εύα Σαραγά
- Διανομή (αλφαβητικά): Αλλαντοπώλης: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Δήμος: Στέλιος Ιακωβίδης, Κλέων: Κώστας Κόκλας,
Δημοσθένης: Πάνος Μουζουράκης, Νικίας: Κωνσταντίνος Πλεμμένος - Χορός: Kορυφαίοι Στεφανία Γουλιώτη, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Γιάννης Χαρίσης
- Mέλη (αλφαβητικά): Πάρις Αλεξανδρόπουλος, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Θάνος Γρίβας, Πάνος Ζυγούρος, Κωνσταντίνος Καϊκής, Γιάννης Καράμπαμπας, Αλκιβιάδης Μαγγόνας, Βασίλης Μπούτσικος, Γιώργος Πατεράκης, Κωνσταντίνος Πλεμμένος, Περικλής Σιούντας, Γιώργος Σκαρλάτος, Αντώνης Σταμόπουλος
- Μουσικός επί σκηνής: Λαέρτης Μαλκότσης σαξόφωνο
Πληροφορίες
- Πληροφορίες – Προπώληση Εισιτηρίων: Τηλ.: 210 7234567 (Δευ– Κυρ: 09:00-21:00) Εκδοτήρια Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου (Πανεπιστημίου 39, Στοά Πεσμαζόγλου)Καταστήματα Public
«Ιππείς» | Αναλυτικά η περιοδεία
- 3 Ιουλίου, Καβάλα Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων
- 8 Ιουλίου, Αρχαίο Θέατρο Ηλιδας
- 16 & 17 Ιουλίου, Κύπρος Αρχαίο Θέατρο Κουρίου
- 31 Ιουλίου, Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης
- 3 Αυγούστου, Θεσσαλονίκη Θέατρο Δάσους
- 1 Σεπτεμβρίου, Θέατρο Πέτρας
- 4-5 και 7-10 Σεπτεμβρίου Σχολείον της Αθήνας Ειρήνη Παπά
- 12 Σεπτεμβρίου, Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη»
- 19 Σεπτεμβρίου, Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο
- 22 Σεπτεμβρίου, Κατράκειο Θέατρο
–Βία: Καθόλου
–Γυμνό: καθόλου
