Πρωταγωνιστούν: Αλέκος Συσσοβίτης, Μάνια Παπαδημητρίου
Σκηνοθεσία: Έλλη Παπακωνσταντίνου
Υπόθεση: Ο Φελίς κι η Κλαιρ, ηθοποιοί και αδέλφια στη ζωή, βρίσκονται σε ένα παραμελημένο θέατρο όταν πληροφορούνται ότι ο θίασος τούς παράτησε. Εγκαταλελειμένοι από τους συνεργάτες τους, χωρίς σκηνικό, σχεδόν χωρίς έργο, αντικρίζουν το κοινό τους να παίρνει τις θέσεις του στο θέατρο και να περιμένει να αρχίσει η παράσταση. Αναγκαστικά, δεν παίζουν το προγραμματισμένο έργο, αλλά το «Έργο των Δύο Χαρακτήρων», έργο για δύο εγκαταλελειμμένα αδέλφια. Καθώς οι ηθοποιοί αυτοσχεδιάζουν μέρη του έργου που δεν θυμούνται ή δεν έχουν ακόμα γραφτεί, χάνονται τα όρια ανάμεσα στον ρόλο και τον ηθοποιό, στην πραγματικότητα και την ψευδαίσθηση.
Κριτικη της παράστασης Κραυγή
“Η κραυγή του ονείρου…”
Ο Πολυχώρος Faust φιλοξενεί το ελάχιστα γνωστό έργο του Τένεσι Ουίλιαμς “Κραυγή” με την σκηνοθετική υπογραφή της Έλλης Παπακωνσταντίνου και τους Αλέκο Συσσοβίτη και Μάνια Παπαδημητρίου στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Μια παράσταση στην οποία δοκιμάζονται τα όρια μεταξύ ψευδαισθήσεων και αναμνήσεων, υποκριτικής και πραγματικότητας. Ένα φαντασιακό σκηνικό σύμπαν πλάθεται μέσω ενός εγκιβωτισμένου στο θέατρο θεάτρου, για να αναδείξει την ρευστότητα του υπαρκτικού και της συνείδησης.
Ο Τένεσι Ουίλιαμς, ο «καταραμένος ποιητής» (poete maudit) του αμερικανικού θεάτρου, κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ το 1948 για το “Λεωφορείον ο Πόθος” και το 1955 για τη “Λυσσασμένη Γάτα”. Με τα έργα του δημιουργεί ένα εύθραυστο σύμπαν που επηρεάζεται από το τραυματισμένο Εγώ του, το οποίο δεν δύναται να ανταποκριθεί στην συνεχή επιτήρηση ενός υπερτροφικού Υπερ-εγώ. Με βαθιές επιρροές από τα τσεχωφικά δράματα, προχωρά πέρα από την ρεαλιστική καταγραφή της κοινωνικοπολιτικής αναπαράστασης και δημιουργεί υπαρξιακά κείμενα, όπου η ανατομία του ανθρώπινου ψυχισμού φέρει καταβολές από τον Στρίνμπεργκ. Στην “Κραυγή” παραβιάζεται το γνωστό τριγωνικό σχήμα του Ουίλιαμς, όπου στην κορυφή βρίσκεται ο άνδρας-τρόπαιο και θύμα που βάλλεται από τις δυο θερμόαιμες και αρπακτικές γυναίκες που βρίσκονται στην βάση.
Ο ίδιος θεωρούσε την Κραυγή, για την συγγραφή της οποίας αφιέρωσε 10 χρόνια, το καλύτερο έργο του ύστερα από το “Λεωφορείο ο Πόθος”. Το βαθιά υπαρξιακό δράμα του έργου μπορεί να συμπυκνωθεί στην καθομολόγηση του ίδιου του συγγραφέα: «Είμαστε όλοι καταδικασμένοι σε μοναχικό εγκλεισμό μέσα στο ίδιο μας το δέρμα –ισόβια». Δύο αδέρφια, ο Φελίζ και η Κλερ βρίσκονται εγκαταλελειμμένα από το θίασό τους και καλούνται να δώσουν μια δική τους αυτοσχέδια παράσταση: “Το έργο των δύο χαρακτήρων”. Αυτή ωστόσο η κωμικοτραγική χορογραφία τους είναι η ίδια η αναπαράσταση της αυτοπροσωπογραφίας τους. Δυο αδέρφια με τραυματική παιδική ηλικία, εκείνος με μια εξαρτητική σχέση με την αδερφή του και εκείνη με το συνεχές άγχος της εγκατάλειψης, εκτίθενται στην σκηνή και αναμετρώνται με τις φοβίες, τα απωθημένα και τις αδυναμίες τους. Η αυτοέκθεση τους οδηγεί σε μια επίπονη πορεία αυτογνωσίας και ενδοσκόπησης, όπου δοκιμάζονται τα όρια μεταξύ φαντασιώσεων και συνειδητότητας. Οι ήρωες της παράστασης-ξεπεσμένοι θεατρίνοι αγγίζοντας τα όρια της παράνοιας, ύστερα από την αδυναμία τους να ανταπεξέλθουν στην σκληρή πραγματικότητα της εγκατάλειψης και του εγκλωβισμού που τους καταδιώκει μανιακά, επιλέγουν την ασφαλή επιστροφή στο «έργο των δύο χαρακτήρων», το οποίο επαναλαμβάνεται εμμονοληπτικά. Μονάχα ο ονειρικός κόσμος της σκηνής, με την πρόφαση της υποκριτικής διαδικασίας και την φυγή από την αβάστακτη θνητότητα τους δίδει ευτυχία.
Στο έργο επιτυγχάνεται μια σύνθετη μείξη θεατρικών ειδών: στοιχεία παντομίμας, φάρσας, μιούζικαλ εμπλέκονται με στοιχεία παραλόγου, αστικού δράματος και τσίρκου. Χρησιμοποιείται παράλληλα η μεταθεατρική τεχνική, κατά την οποία μέσα στο έργο-πλαίσιο εκτυλίσσεται ένα δεύτερο δραματικό επίπεδο, που δημιουργεί μια διπλή σχέση θεωμένου και θεατή , σκηνής και πλατείας, μυθοπλασίας και πραγματικότητας. Αυτά τα δυο διαφορετικά οντολογικά επίπεδα της σκηνής εξυπηρετούν μια κριτική στάση απέναντι στην θεατρική δομή. Οι ίδιοι οι ηθοποιοί θεματοποιούν την υποκριτική τέχνη, ενώ η συνεχής μεταμυθοπλασία δημιουργεί ιλιγγιώδεις ρυθμούς στο έργο. Το δραματικό κείμενο διπλασιάζεται και στην συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε συνεχείς εναλλαγές, όχι πάντα ευδιάκριτες μεταξύ των δύο δραματικών πραγματικοτήτων. Αυτή η μεταμυθοπλασία συμβολίζει την ίδια την θεατρικότητα της ζωής. Η αποστασιοποίηση και παράλληλα η αυτοπροβολή δημιουργούν μια ενδιαφέρουσα διαλεκτική του θεατή με τον θεώμενο.
Η Έλλη Παπακωνσταντίνου χειρίστηκε ευφυώς την σκηνοθεσία του έργου, καθώς ήταν σύμφωνη με τα προτάγματα του Τένεσι Ουίλιαμς για ένα θέατρο που διαλέγεται με τον εαυτό του. Όλη η σκηνή της παράστασης είναι μια θεατρική σκηνή με όλες τις απαραίτητες σκευές για την μυθοπλασία. Τα φώτα της σκηνής, η αυλαία προετοιμάζουν για την αυτοανάλυση των ηρώων. Και ύστερα ακολουθεί η αναπαράσταση του πατρικού σπιτιού, της πρωταρχικής πηγής των φοβιών και της εγκατάλειψης. Αυτή η φυλακή της παιδικής ηλικίας παρουσιάζεται χωρίς τοίχους, χωρίς ασφάλεια. Ορατά είναι μονάχα τα αντικείμενα-σημεία φυγής: Μια πόρτα, ένα παράθυρο, ένα ξεχαρβαλωμένο τηλέφωνο και πέρα από αυτά ο κόσμος του κήπου με τα ηλιοτρόπια που απορροφούν λαίμαργα όλο το φως αφήνοντας τους ζηλόφθονους ήρωες στο σκοτάδι ενός ανεξέλεγκτου υποσυνειδήτου. Οι ήρωες, ωστόσο, δεν θα μπορέσουν να ξεφύγουν από τους αόρατους τοίχους του θηριοτροφείου.
Η Μάνια Παπαδημητρίου ενσαρκώνει με εξαιρετική ευαισθησία την εύθραυστη Κλερ, που γεμάτη ψυχαναγκασμούς και φοβίες αρνείται να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Ιδιαίτερα τολμηρή είναι στις δραματικές σκηνές, ενώ κινείται με εκφραστική μαεστρία στις συναισθηματικές κλιμακώσεις και στις συνεχείς εναλλαγές μεταξύ κωμικού και τραγικού. Η σημειολογία των κινήσεών της αποτυπώνει ακριβώς αυτόν τον φόβο για την μοναξιά και την εγκατάλειψη. Ο εξίσου χαρισματικός Συσσοβίτης ενσαρκώνει τον Φελίζ, ο οποίος αναπτύσσει μια σχέση εξάρτησης με την αδερφή του, που φθάνει ακόμη και τα όρια της σεξουαλικότητας. Με την στιβαρή σκηνική του παρουσία δεν διστάζει να εκτεθεί στο κοινό και να αποτυπώσει την γελοιότητα, αλλά και την βαθιά ευαισθησία του ήρωα.
Το Faust φιλοξενεί ένα ελάχιστα γνωστό αλλά εξαιρετικού ενδιαφέροντος έργο του Τένεσι Ουίλιαμς. Πάνω στην σκηνή διαμορφώνεται ένα μωσαϊκό ιδεών, συναισθημάτων και σχέσεων. Η εγκατάλειψη, η εξάρτηση, η μοναξιά, ο φόβος του θανάτου ενσαρκώνονται στα πρόσωπα των ηρώων, οι οποίοι θα αναμετρηθούν με την ίδια την ύπαρξή τους σε ένα παιχνίδι ζωής και θανάτου. Πάνω στην σκηνή αυτοαναλύεται το ίδιο το θέατρο και αποκαλύπτονται όλα τα δομικά του συστατικά, ενώ επαναπροσδιορίζονται η σχέση του θεατή με τον θεώμενο, μια σχέση ανοίκειας οικειότητας και αποστασιοποιημένης θαλπωρής. Η κραυγή της αιώνιας αγωνίας είναι μοναχική και χωρίς ανταπόκριση, ενώ πάλλεται ανάμεσα σε ένα πολύπλοκο δίκτυο σχέσεων αγάπης και μίσους, δημιουργίας και καταστροφής.
Πληροφορίες παράστασης Κραυγή
Συντελεστές
- Μετάφραση: Έλλη Παπακωνσταντίνου – Αθηνά Μαξίμου
- Σκηνοθεσία: Έλλη Παπακωνσταντίνου
- Σκηνογραφία – Κοστούμια: Τέλης Καρανάνος, Αλεξάνδρα Σιάφκου
- Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
- Βοηθός σκηνοθέτη: Νίκος Αναστασόπουλος
- Παίζουν: Φελίς: Αλέκος Συσσοβίτης, Κλαιρ: Μάνια Παπαδημητρίου
- Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη-Σάββατο 21.00 και Κυριακή 20.00 (έως 21 Φεβρουαρίου 2016)
- Τιμές εισιτηρίων: Πέμπτη: Γενική είσοδος 8 €, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 10 €, Ανέργων, φοιτητικό: 8 €
- Διάρκεια παράστασης: 100 λεπτά
Πληροφορίες θεάτρου
