Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό ζώο το οποίο διαθέτει το ισχυρότερο όπλο όλων, τον νου του. Η ιστορία έχει φανερώσει πως αυτή η εξουσία μπορεί να τον κάνει ευεργέτη αλλά μπορεί και να τον μεταμορφώσει σε τύραννο. Η λογική και το συναίσθημα είναι δυο έννοιες αντικρουόμενες. Τι συμβαίνει όταν η λογική καταπατάται από το συναίσθημα και συνδυάζεται με απεριόριστη εξουσία; Η μετωπική σύγκρουση του ανθρώπινου νου με τον θρήνο και τον απέραντο πόνο, η συνειδητοποίηση μιας ατέρμονης και άκαρπης προσπάθειας για ευτυχία και η έγερση υπαρξιακών αναζητήσεων είναι μερικά από τα θέματα τα οποία πραγματεύεται ο Καλιγούλας στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, με τον Γιάννη Στάνκογλου στον ομώνυμο ρόλο και την Αλίκη Δανέζη-Κνούτσεν στην εξαιρετικά σύγχρονη σκηνοθεσία.
Στο κατάμεστο θέατρο και με ένα ευρηματικό σκηνικό να αγκαλιάζει τη σκηνή του Δημοτικού θεάτρου, παρακολουθήσαμε την ιστορία του Ρωμαίου αυτοκράτορα, Γάιου Ιούλιου Καίσαρα, στο ομώνυμο έργο του Καμύ. Το έργο δημοσιεύτηκε το 1944, ενώ ο ίδιος ο συγγραφέας επιλέγει να εντάξει το κείμενο στο θέατρο του παραλόγου. Η εικόνα που έχει δημιουργήσει η ιστορία για τον Καλιγούλα είναι αυτή του δαιμονικού δολοφόνου. Η ανάγνωση του Καμύ όμως, καθώς και η σκηνική απόδοσή του από τον Γιάννη Στάνκογλου και την Αλίκη Δανέζη – Κνούτσεν, έρχονται αν όχι να αποκαταστήσουν την ιστορία, αλλά αν μη τι άλλο, να μας αναγκάσουν να κάνουμε ένα βήμα πίσω, ώστε να κατανοήσουμε την διαβρωτική δύναμη του θανάτου και του πόνου στο νου.
Καλιγούλας: Ο ευγενικός πρίγκιπας;
Ο Καλιγούλας είναι ένας ευγενικός άρχων, μέχρι τη στιγμή που η μοναδική του ευτυχία στη ζωή καταστρέφεται με τον θάνατο της αδερφής και ερωμένης του Δρουσίλας. Ανήμπορος να διαχειριστεί τον χαμό της αγαπημένης του, οδηγείται στην τρέλα. Η μάταιη αναζήτηση ενός σκοπού στη ζωή του, ο οποίος να μπορεί να τον κάνει ευτυχισμένο, η συνειδητοποίηση πως απέναντι στον θάνατο είμαστε όλοι ίσοι και πως κανείς δε μπορεί να κερδίσει την αθανασία και την πραγματική ευτυχία, τουλάχιστον σε αυτή την ζωή, του ανοίγουν το παράθυρο προς τον παραλογισμό. Ο παράνοιά του τροφοδοτείται από την μηδενιστική στάση που υιοθετεί απέναντι στην ανθρώπινη ύπαρξη.
Τίποτα δεν έχει σημασία απέναντι στον θάνατο, τίποτα δεν έχει λογική, κανείς δεν είναι πιο σημαντικός από τον άλλον, οι θεοί είναι άσπλαχνοι και αφού δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, επιθυμεί απλά να παίξει μαζί του μέχρι τέλους. Η μηδενιστική του στάση τον οδηγεί σε μια κατάσταση ατελείωτων φόνων και εξευτελισμού κάθε ύπαρξης γύρω του, με τους ανθρώπους πολύ γρήγορα να στρέφονται εναντίον του και να σχεδιάζουν την εξόντωσή του. Με το τέλος της παράστασης και τη σπαραχτική ερμηνεία του Γιάννη Στάνκογλου, αντιλαμβάνεται κανείς πως ο Καλιγούλας σχεδόν έχει δολοπλοκήσει εναντίον του ίδιου του εαυτού, περιμένοντας το λυτρωτικό τέλος που θα τον απελευθερώσει από την δύστυχη ύπαρξή του.
Ο Καλιγούλας, παρουσιάζεται πιο ανθρώπινος και πιο θνητός από ποτέ. Δεν έχουμε να κάνουμε με έναν στυγερό δολοφόνο, αλλά με μια ψυχή αδύναμη, που δεν κατάφερε να βρει οξυγόνο.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον του παραλόγου διακρίνουμε επιπλέον την διαφθορά και την υποκρισία της αυλής, αποτελούμενης από ανθρώπους ιδιοτελείς που ασπάζονται τα πάντα μπροστά στον τρόμο πους τους επιβάλλει η παρουσία του Γάιου. Το θέματα που πραγματεύεται το κείμενο είναι τόσο σύγχρονα σαν να γράφτηκαν εχθές, ενώ και η σκηνοθεσία της Αλίκης Δανέζη- Κνούτσεν ακολούθησε αυτό το μονοπάτι. Η ερμηνεία δε του ίδιου του χαρακτήρα, επικοινωνείται μέσα από ένα πρίσμα που διαφοροποιεί την εικόνα που έχουμε μέχρι τώρα για τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα. Αποδεικνύεται πως αυτός ο άνθρωπος περνάει από το λογικό στο παράλογο τόσο εύκολα, διότι αναζητάει αυτήν την απόλυτη ελευθερία που η ζωή δεν μπορεί να του χαρίσει. Καταρρίπτει το αξιακό σύστημα του κόσμου και στρέφεται προς την άρνησή του ίδιου και αυτών που το πρεσβεύουν. Το παράλογο γίνεται πια για εκείνον το μόνο λογικό, μέχρι που ανακαλύπτει πως ακόμα και αυτή η ελευθερία που αναζητά δεν υπάρχει.
Καλιγούλας: Η παράσταση
Με έναν δυνατό θίασο να τον πλαισιώνει, ο Γιάννης Στάνκογλου δίνει μια καθαρή και άμεση ερμηνεία ενώ σκηνοθετικά βλέπουμε ένα άριστα δομημένο σύνολο, με εντάσεις. Ξεχωρίζει η Θεοδώρα Τζήμου, στον ρόλο της Καισώνιας, που ερμηνεύει με πάθος. O Ιερώνυμος Καλετσάνος, που ενσαρκώνει τον χαμηλών τόνων ευφυή Χαιρέα, δημιουργεί μια μυστηριώδη ατμόσφαιρα με την παρουσία του, ενώ ο θίασος συνολικά αποτελείται από εξαιρετικά ταλαντούχους ερμηνευτές, που σέβονται το ίδιο το κείμενο αλλά και την σκηνοθετική γραμμή. Ευφυώς ντυμένη η παράσταση σε ό,τι αφορά τα σκηνικά και τα κοστούμια, σε μια αφαιρετική και καλόγουστη εικαστική απόδοση. Εξαιρετική η συνοδεία ζωντανής, ηλεκτρονικής μουσικής, που επιστέγασε με μια σκοτεινή ατμόσφαιρα το όλο εγχείρημα. Το αποτέλεσμα είναι μια σύγχρονη τραγωδία για το αιώνιο ζήτημα της ανθρώπινης ύπαρξης που μπορεί να εντοπιστεί σε κάθε ιστορική στιγμή, καθρεφτίζοντάς την απόλυτα καίρια.
Μέσα από το έργο του Αλμπέρ Καμύ που αποδίδεται σκηνικά στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, η ιστορία ξαναγράφεται κι έρχεται να μας δώσει με ποιητική ευφυϊα, την πιο βαθιά πτυχή της ανθρώπινης νόησης. Το αν ο Καλιγούλας μπορεί τελικά να άρει το πέπλο του στυγερού δολοφόνου ή να αποτελέσει ένα παρεξηγημένο πρόσωπο στης σελίδες της ιστορίας, μπορεί να απαντηθεί μόνο εάν κάποιος παρακολουθήσει την ιστορία του υπό το κατάλληλο πρίσμα. Το σίγουρο πάντως είναι πως, τουλάχιστον ως θεατρικός χαρακτήρας, ο Καλιγούλας επαναπροσδιορίζει την ταυτότητά του.
Trailer
Συντελεστές παράστασης Ο Καλιγούλας
- Μετάφραση: Φρανσουάζ Αρβανίτη
- Σκηνοθεσία: Αλίκη Δανέζη Knutsen
- Σκηνικά: Πάρις Μέξης
- Κοστούμια: Μαρίνα Χατζηλουκά
- Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
- Μουσική: Blaine Reininger
- Κίνηση: Νίκος Δραγώνας
- Ειδικός συνεργάτης: Μανώλης Δούνιας
- Βοηθός σκηνοθέτη: Βένια Σταματιάδη
- Βοηθός σκηνογράφου: Μαντώ Ψυχουντάκη
- Βοηθός ενδυματολόγου-Eιδικές κατασκευές: Μυρτώ Κοσμοπούλου
- Παίζουν: Γιάννης Στάνκογλου, Θεοδώρα Τζήμου, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Μιχάλης Afolayan, Δημήτρης Κίτσος, Κώστας Νικούλι, Αριστοτέλης Αποσκίτης, Χάρης Εμμανουήλ, Δημήτρης Λιόλιος, Γιώργος Νάκος, Στράτος Σωπύλης, Κώστας Λάσκος.
- Πρωτότυπη μουσική live επί σκηνής: Blaine Reininger των Tuxedomoon
- Promo φωτογραφίες: Bill Γεωργούσης
- Σχεδιασμός αφίσας: Φίλιππος Βασιλειάδης
- Make up: Σίσσυ Πετροπούλου
- Κατασκευή κοστουμιών: Σάλι Αλάραμπι
- Παραγωγή: Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και Stefi Theaterworks-Γιάννης Μ. Κώστας
- Οργάνωση παραγωγής: Μανόλης Σάρδης-Pro4
- Συντονισμός παραγωγής: Aνζελίκα Καψαμπέλη
- Mε την υποστήριξη του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών
Πληροφορίες
- Τοποθεσία: Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
- Διεύθυνση: Ηρώων Πολυτεχνείου 32, Πειραιάς
- Πρεμιέρα: Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2017
- Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη & Κυριακή στις 19:00, Πέμπτη & Παρασκευή στις 20:30, Σάββατο στις 18:00 και στις 21:00 (έως 26 Μαρτίου 2017)
- Διάρκεια παράστασης: 120′
- Σημείωση: Αλλαγή ώρας την Κυριακή 5/2 και την Κυριακή 12/2 στις 18:00
- Τιμές Προπώλησης Εισιτηρίων: (ισχύει για τα πρώτα 100 εισιτήρια κάθε παράστασης) Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο (απογευματινή) – κανονικό (διακεκριμένη): 16 ευρώ / κανονικό: 10 ευρώ / φοιτητικό, 65+: 9 ευρώ / ΑΜΕΑ, άνεργοι: 6 ευρώ / μειωμένης ορατότητας: 7 ευρώ // Παρασκευή, Σάββατο (βραδινή), Κυριακή – κανονικό (διακεκριμένη): 20 ευρώ / κανονικό: 15 ευρώ / φοιτητικό, 65+: 10 ευρώ / ΑΜΕΑ, άνεργοι: 8 ευρώ / μειωμένης ορατότητας: 9 ευρώ
- Κανονικές Τιμές Εισιτηρίων: Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο (απογευματινή) – κανονικό (διακεκριμένη) 16 ευρώ / κανονικό: 12 ευρώ / φοιτητικό, 65+: 10 ευρώ / ΑΜΕΑ, άνεργοι: 6 ευρώ / μειωμένης ορατότητας: 8 ευρώ // Παρασκευή, Σάββατο (βραδινή), Κυριακή – κανονικό (διακεκριμένη): 23 ευρώ / κανονικό: 17 ευρώ / φοιτητικό, 65+: 13 ευρώ / ΑΜΕΑ, άνεργοι: 10 ευρώ / μειωμένης ορατότητας: 10 ευρώ
- Τηλέφωνα Θεάτρου: 2104143310, 2104143320
- Site Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά
