Η νέα θεατρική σαιζόν έχει ξεκινήσει και ανάμεσα στις πολυάριθμες επαναλήψεις παραστάσεων, συναντάμε και το έργο της πολυβραβευμένης Ισπανίδας συγγραφέως Παλόμα Πεδρέρο, Το Κάλεσμα της Λορίν (1984), που μετά την περσινή επιτυχία στο A Small Argo Full of Art επιστρέφει με νέα θεατρική στέγη το Θέατρο 104 σε σκηνοθεσία Φένιας Αποστόλου. Το εμβληματικό και τολμηρό αυτό έργο τιμήθηκε με το Βραβείο Θεάτρου του Βαγιαδολίδ το 1984, και έκτοτε έχει ανέβει σε Ευρώπη (Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ-Νέα Υόρκη), και σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Αποκριάτικες μεταμφιέσεις ως αντανάκλαση της υπαρξιακής παρενδυσίας
Γιορτάζοντας την Τρίτη επέτειο του γάμου του, που συμπίπτει με την περίοδο των Αποκριών, ένα νεαρό ζευγάρι, ο Πέδρο και η Ρόζα ξεκινούν ένα παιχνίδι μεταμφίεσης, εναλλαγής ρόλων και καταστάσεων. Ο Πέδρο παίρνει την πρωτοβουλία να εκπλήξει τη σύζυγό του με το να μεταμφιεστεί σε Λορίν Μπακόλ, την απόλυτη femme fatale του φιλμ νουάρ, ενώ πείθει την ίδια να ντυθεί Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ ως το αρσενικό άλλο του μισό. Η αποκριάτική όμως αυτή μεταμφίεση που σκοπό έχει την αναζωπύρωση του χαμένου ερωτικού τους πάθους, θα αναμοχλεύσει τα ανομολόγητα μυστικά του Πέδρο και θα οδηγήσει στην υπαρξιακή «παρενδυσία» του και την αποκάλυψη του αληθινού του εαυτού. Ο φυλομεταβατικός Πέδρο πασχίζει να ισορροπήσει ψυχικά σε μία ετεροφυλόφιλη σχέση, όπου η αγάπη του για τη Ρόζα αντιμάχεται με τον εγκλωβισμό του σε ένα «λάθος» σώμα.
Παράλληλα, τη νύχτα αυτή θα απενδυθεί το προσωπείο του αυστηρού τριαντάχρονου καθηγητή, στο οποίο έχει επενδύσει για την κοινωνική αποδοχή του, αποκλείοντας όμως την προσωπική του αυτοπραγμάτωση. Η συζυγική και επαγγελματική του κρίση θα οδηγήσουν σε μία υπαρξιακή «αφύπνιση» που θα διαταράξει τις υπάρχουσες ισορροπίες και θα οδηγήσει σε έναν επαναπροσδιορισμό της «ουσίας» του.
Η Αποδόμηση του Κοινωνικού Φύλου
Στο έργο, η διπλή «παρενδυσία», με το να ντυθεί ο Πέδρο ως Λορίν Μπακόλ και η Ρόζα ως Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, και μάλιστα όχι με ένα ανώνυμο ετεροφυλόφιλο ζευγάρι, αλλά το θρυλικό ζευγάρι του Χόλιγουντ που έζησε ακολουθώντας πιστά τις κοινωνικές νόρμες. Η αντιστροφή ρόλων και φύλων όμως, με τον Πέδρο να ενδύεται εκτός από το λαμπερό φόρεμα και τα τακούνια της Μπακόλ, την ακαταμάχητη θηλυκότητα, και τη Ρόζα να υιοθετεί την αρρενωπότητα του Μπόγκαρτ συνθέτει την ευφυή δόμηση του έργου, που στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην απο-δόμηση του φύλου και του κοινωνικού φύλου. Η Πεδρέρο αποδομεί την έννοια του φύλου χρησιμοποιώντας τα ίδια τα προτάγματα, τις νόρμες και τα στερεότυπα που σύμφωνα με την κοινωνία, το συγκροτούν. Με καθαρή γραμμή, μεστούς διαλόγους και σπαρακτικούς μονολόγους, η Πεδρέρο συνθέτει ένα προκλητικό, σχεδόν αιρετικό, ακόμη και για την εποχή που γράφτηκε, κείμενο.
Για την Αμερικανίδα φιλόσοφο, φεμινίστρια και συγγραφέα Judith Butler, το φύλο δεν αποτελεί μια σταθερή ταυτότητα ή εστία προσωπικής ισχύος, αλλά είναι μια αδύναμα δομημένη ταυτότητα που έχει συσταθεί μέσω της επανάληψης επιμέρους πράξεων. Έτσι, το σώμα αποτελεί τον τόπο όπου οι πλέον κύριες εκφράσεις του φύλου λαμβάνουν χώρα, μέσα από μια σειρά δράσεων που επαναπροσδιορίζονται και αναθεωρούνται με την πάροδο του χρόνου. Κατά συνέπεια, η έμφυλη μεταμόρφωση βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την επανάληψη, διακοπή ή διαφοροποίηση της επιτέλεσης των δράσεων αυτών. Η εξωτερίκευση και η έκφραση του φύλου δεν βασίζεται σε μία συγκεκριμένη ουσία ούτε διέπεται από συγκεκριμένους «στόχους» που επιχειρεί να πραγματώσει, αλλά οι ποικίλες αυτές δράσεις εδραιώνουν την ιδέα του.
Το καλλιτεχνικό «κάλεσμα» της Φένιας Αποστόλου
Η εκκεντρική Φένια Αποστόλου επεχείρησε μία ευφυή σκηνοθετική προσέγγιση, με έμφαση στους εύθραστους ψυχολογικούς κραδασμούς των δύο χαρακτήρων, όπου η «επιτελεστική» λειτουργία του φύλου δίνεται επί σκηνής μέσω των πράξεων και κοινωνικών πρακτικών που συνθέτουν τους ρόλους του κάθε φύλου. Για παράδειγμα, η ένδυση και η απένδυση των χαρακτήρων καθόλη τη διάρκεια της παράστασης, φανερώνει όχι μόνο ότι η επιτέλεση αυτών των δράσεων είναι μία κοινωνική σύμβαση που ορίζει τους ρόλους του κάθε φύλου, αλλά και την υπαρξιακή τους «παρενδυσία», κατά την απόπειρά τους να συνειδητοποιήσουν, αλλά και να αποκαλύψουν το αληθινό τους προσωπείο. Το εγχείρημα αυτό πλαισιώνουν τα υψηλής αισθητικής κοστούμια που συντελούν στις μεταμορφώσεις των χαρακτήρων σε Μπακόλ-Μπόγκαρτ, καθώς και το σκηνικό περιβάλλον (Άση Δημητρολοπούλου) με τις εικονικές αποτυπώσεις του θρυλικού ζευγαριού του Χόλιγουντ να εναλλάσονται και να παραλληλίζονται με αυτές του ίδιου του ζευγαριού Πέδρο-Ρόζα.
«Κάθε φιλί σου μοιάζει με αντίο…»
Οι δύο ηθοποιοί προσεγγίζουν τους χαρακτήρες με συνέπεια, βάθος και απόλυτη ειλικρίνεια. Ο Ιωάννης Αθανασόπουλος ως Πέδρο, με ισχυρή σκηνική παρουσία, αποκαλύπτει με τρόπο σπαρακτικό το υπαρξιακό τέλμα στο όποιο βρίσκεται, σε μία προσπάθεια συμβιβασμού των κοινωνικών επιταγών και της αγάπης του για τη γυναίκα του με τον πραγματικό του εαυτό που παραμένει εγκλωβισμένος σε λάθος σώμα. Η Βιργινία Ταμπαροπούλου ως Ρόζα, παρουσιάζει την ιδιαίτερη ευθραυστότητα και ψυχική αδυναμία να αποδεκτεί τη συνθήκη που υποθάλπει την ισορροπία του γάμου της, με τρόπο πηγαίο και με εσωτερική ένταση που σπανίζει.
Το Κάλεσμα της Λορίν θίγει καίρια ζητήματα που απασχολούν –περισσότερο από ποτέ ίσως- το σημερινό κοινωνικό τοπίο, όσον αφορά την προσωπική ελευθερία και το δικαίωμα επιλογής του αληθινού εαυτού. Ένα ύστατο «κάλεσμα» για την αποδοχή της διαφορετικότητας και την αναθεώρηση του φύλου ως μία κοινωνική «κατασκευή».
Trailer
Το Κάλεσμα της Λορίν | Συντελεστές της παράστασης
- Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
- Σκηνοθεσία: Φένια Αποστόλου
- Σκηνικά-Κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου
- Μουσική : Μιχάλης Τσίχλης
- Σχεδιασμός Φωτισμών: Ευδοκία Βεροπούλου
- Βοηθός Σκηνοθέτη: Κατερίνα Παρισσινού
- Ειδικές Κατασκευές: Αλέξανδρος Λόγγος
- Φωτογράφιση: Γιώργος Καλφαμανώλης
- Μακιγιάζ Φωτογράφισης: Βασίλειος Πίκουλας
- Φωτογραφίες από την παράσταση: Αθηνά Σαρηγιαννίδη
- Video Trailer : Μιχαήλ Μαυρομούστακος
- Ερμηνεύουν: Ιωάννης Αθανασόπουλος (Πέδρο), Βιργινία Ταμπαροπούλου (Ρόζα)
- Συμπαραγωγή: Λυδία Λίθος – Θέατρο 104
Πληροφορίες
- Τοποθεσία: Θέατρο 104 (BlackBox)
- Διεύθυνση: Ευμολπιδών 41, Αθήνα
- Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2103455020-695126982
- Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Σάββατο και Κυριακή στις 21.15 μ.μ. (έως τις 20/01/2019)
- Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
- Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό: € 12,00 | Μειωμένο (φοιτητικό-άνω των 65 ετών-ΑΜΕΑ): € 10,00 | Ανέργων: € 8,00 | Ατέλειες ηθοποιών: € 5,00