Πρωταγωνιστούν: Ναταλία Τσαλίκη, Αντίνοος Αλμπάνης, Αμαλία Νίνου
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου
Υπόθεση: Ένα τρίγωνο σιωπηλής απόγνωσης-μάνα-γιος-κόρη. Τρεις εγκλωβισμένοι άνθρωποι που καταφεύγουν στη φαντασία ή την ψευδαίσθηση για να ξεφύγουν από την πραγματικότητα. Όνειρα που συνθλίβονται από το Χρόνο, ματαιωμένες προσδοκίες, χιούμορ και σαρκασμός, ανάγκη για αλλαγή, και βέβαια «..αυτό το κάτι που προσμένουμε αιώνια, μα πάντα αργεί να έρθει, αυτό το κάτι για το οποίο συνεχίζουμε να ζούμε..».
ΚΡΙΤΙΚΗ
Η αναζήτηση ενός απολεσθέντος παραδείσου
Ο Τενεσί Ουίλλιαμς αποτελεί έναν από τους χαρακτηριστικότερους και σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς της μεταπολεμικής Αμερικής, ο οποίος σημάδεψε καίρια με το δραματουργικό του έργο τον 20ο αιώνα. Μέσα σε ένα δυσμενές οικογενειακό κλίμα, σε μία εποχή κατάρρευσης του αμερικανικού ονείρου, διάχυτου πουριτανισμού και έντονου ρατσισμού του Νότου, ο Ουίλλιαμς κατόρθωσε να κάνει τα βιώματα του Τέχνη, παρότι ερέθιζαν τις συντηρητικές ιδέες που επικρατούσαν. Σκιαγράφησε το πρόσωπο της Αμερικής με το προσωπικό, ποιητικό του ύφος, απομυθοποιώντας το αμερικάνικο όνειρο και νοσταλγώντας τον παλιό αμερικανικό Νότο. Κύριο χαρακτηριστικό της γραφής του αποτελεί η εξονυχιστική, άριστη ψυχολογία χαρακτήρων, και ιδίως των γυναικών. Έχοντας μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον με τρεις γυναίκες, την γιαγιά, την μητέρα και την αδερφή του, η οποία στάθηκε και η μοναδική σύντροφος των παιδικών του χρόνων, διαθέτει βαθιά γνώση της γυναικείας ψυχοσύνθεσης, πράγμα έκδηλο σε όλα τα έργα του.
Το αριστούργημα του «Ο Γυάλινος Κόσμος» απεικονίζει με ιδιαίτερη αυθεντικότητα και αλήθεια τις δύο σημαντικές φιγούρες της ζωής του, την μητέρα και την αδερφή του, αλλά και πτυχές του ίδιου, του Τομ, προτού αποκτήσει το παρατσούκλι Τενεσί. Το έργο έχει αυτοβιογραφικό χαρακτήρα, ενώ είναι δοσμένο ως ένα «έργο αναπόλησης», ένα είδος ενθύμησης και αφήγησης γεγονότων του παρελθόντος υπό τη μορφή ενός ποιητικού έργου, αγγίζοντας τα όρια του ονείρου. Πρωταγωνιστής και αφηγητής του έργου είναι ο Τομ, η μητέρα του Αμάντα και η αδερφή του Λώρα, ενώ στις τελευταίες σκηνές εμφανίζεται ένας επίδοξος μνηστήρας. Όλοι τους είναι πλάσματα εξωπραγματικά, όχι με την έννοια του αλλόκοτου, αλλά του ονειρικού. Η οικογένεια Γουίνγκφιλντ είναι παραδομένη σε ένα ατέρμονο ταξίδι στο ηρωικό παρελθόν-που πιθανόν να μην υπήρξε και ποτέ- ως ύστατη σανίδα σωτηρίας από το ναυαγισμένο παρόν. Διαθέτουν μία ικανότητα φυγής -έστω προσωρινής- από την πραγματικότητα που τους καταρρακώνει και την οποία αρνούνται ή αδυνατούν να αποδεχτούν. Η Αμάντα εξυμνεί διαρκώς τα ηρωικά χρόνια που την επισκέπτονταν αμέτρητοι μνηστήρες και ήταν μία «κοσμική δεσποινίς», η Λώρα περιεργάζεται και φροντίζει τον γυάλινο κόσμο της, μία «μικρογραφία» της ίδιας της ύπαρξης της, ενώ ο Τομ χάνεται τα βράδια στους κινηματογράφους για να νιώσει την περιπέτεια. Όπως το γυάλινο θηριοτροφείο της Λώρας, έτσι και τα πλάσματα αυτά αστράφτουν στο φως, αλλά στο βάθος κρύβουν μία ακαθόριστη και αναπόφευκτη ευθραυστότητα. Καθένας τους προσπαθεί να αντέξει, να υποστεί το παρόν με τη βοήθεια της φαντασίας,των ψευδαισθήσεων, των απατηλών ελπίδων και των ανεκπλήρωτων ονείρων.
Η έξοχη-για ακόμη μία φορά-σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου φωτίζει, υπογραμμίζει και τονίζει τον ποιητικό-ονειρικό χαρακτήρα του έργου με τρόπο αριστοτεχνικό. Οι βιντεοπροβολές των προσώπων, που αποκτούν διαστάσεις σκιών, άλλοτε σε κοντινά κι άλλοτε σε μακρινά πλάνα, οι ηχογραφημένες αφηγήσεις γεγονότων από τον Τομ, σε συνδυασμό με την παράλληλη ύπαρξη των προσώπων πάνω στη σκηνή προσθέτει στην παράσταση την υποψία ονείρου, που του αρμόζει και εκπληρώνει την επιθυμία του ίδιου του Ουίλλιαμς. Η κ.Ευαγγελάτου έχει αναλάβει και την δραματουργική επεξεργασία του έργου, καθώς και την μετάφραση, η οποία είναι αρκετά πιστή στο πρωτότυπο, διατηρώντας ακέραιο τον ποιητικό του χαρακτήρα. Εκτός από το πρωτότυπο κείμενο του έργου, στην παράσταση χρησιμοποιούνται και μικρά αποσπάσματα από παλαιότερα σχεδιάσματα του συγγραφέα για το έργο, καθώς και από το διήγημα «Πορτρέτο κοριτσιού σε γυαλί», γραμμένο το 1943, που αποτελεί επίσης προσχέδιο για το έργο.
Την ευφυή και άκρως ποιητική-συμβολική σκηνοθετική σύλληψη συμπληρώνει το μινιμαλιστικό σκηνικό του Γιώργου Πάτσα. Τέσσερις καρέκλες και ένα ψυγείο που έχει μεταμορφωθεί από τη Λώρα σε ράφια αποθήκευσης της πολύτιμης γυάλινης συλλογής της είναι τα μόνα εμφανή αντικείμενα στη σκηνή. Οι τεράστιοι και ξεφτισμένοι τοίχοι είναι άρτια συνυφασμένοι με το γενικότερο κλίμα ψυχικής φθοράς και αποσύνθεσης των χαρακτήρων, ενώ η παρουσίαση του πορτραίτου του πατέρα ως ένα φωτισμένο πλαίσιο με την απουσία μορφής δημιουργεί μία αινιγματική εικόνα γύρω από την πατρική φιγούρα που αιωρείται και δρα καταλυτικά στην ψυχοσύνθεση των προσώπων. Τα κοστούμια του Γ.Πάτσα είναι λειτουργικά και καλαίσθητα, ενώ η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου ταιριαστή και ορθώς συνυπάρχουσα και ‘‘συμπάσχουσα’’ με τις κινήσεις και τα συναισθήματα των ηρώων.
Η Ναταλία Τσαλίκη ως Αμάντα αποδεικνύει την στέρεα και έξοχη τεχνική της, καθώς και την ικανότητα της να συλλαμβάνει και να αποτυπώνει καίρια τις ποικίλες ψυχικές μεταπτώσεις της μητέρας Γουίνγκφιλντ. Η Αμάντα αποτελεί ένα από τα αρτιότερα πορτρέτα γυναικών που δημιούργησε ο Ουίλλιαμς. Αυταρχική, αλλά και στοργική, κυνική και συνάμα συμπονετική, η γυναίκα αυτή ενσαρκώνει τις αξίες της ίδιας της Αμερικής, η οποία θρέφει, συμπονεί, αλλά παράλληλα προσπαθεί να καταπνίξει τα παιδιά της μέσα από διαψευσμένες ελπίδες και απατηλές προσδοκίες. Η κ.Τσαλίκη συνυφαίνει με τρόπο λιτό τη γελοία με την άκρως τραγική πτυχή της Αμάντα, προκαλώντας τόσο το γέλιο όσο και τη συγκίνηση.
Αρκετά ώριμος υποκριτικά, διαθέτοντας εσωτερική δύναμη και ένταση ο πρωταγωνιστής-αφηγητής Αντίνοος Αλμπάνης. Η ευαισθησία, αλλά και η απόγνωση του ποιητή που χάνεται στις περιπέτειες των άλλων για να καλύψει το κενό και την αγωνία της υπάρξεως αποδίδεται άριστα μέσω της έκφρασης του. Η Αμαλία Νίνου υποδύεται την αδερφή του, Λώρα, με μία λεπτότητα και ευαισθησία που θυμίζει το εύθραυστο γυάλινο θηριοτροφείο της, υπογραμμίζοντας μέσω της ερμηνείας της την αθωότητα και τους ανεκπλήρωτους πόθους της ηρωίδας. Έξοχος ο χειρισμός της σωματικής -περισσότερο ψυχοσυναισθηματικής- αναπηρίας της, η οποία κατά τον συγγραφέα «δεν πρέπει να ξεπερνάει τον υπαινιγμό μιας αναπηρίας που, όμως, έχει σημαδέψει ψυχικά την Λώρα»… Ο Τζιμ του Κωνσταντίνου Γαβαλά ξεπερνά τα όρια του ρεαλιστικού χαρακτήρα, αγγίζοντας τον κυνισμό και την αλαζονεία σε μία ερμηνεία με υπερβολικές εξάρσεις που ‘‘ξενίζουν’’ μπροστά στα υπόλοιπα πρόσωπα, τα γεμάτα φαντασία και όνειρο.
TRAILER
INFO
Μετάφραση-Δραματουργική επεξεργασία-Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου
Σκηνικά-Κοστούμια: Γιώργος Πάτσας
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Βίντεο: Μιχάλης Κλουκίνας
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ελένη Βλάχου
Βοηθός Σκηνογράφος: Λουκία Μινέτου
ΔΙΑΝΟΜΗ:
ΑΜΑΝΤΑ: Ναταλία Τσαλίκη
ΤΟΜ: Αντίνοος Αλμπάνης
ΛΩΡΑ:Αμαλία Νίνου
ΤΖΙΜ: Κωνσταντίνος Γαβαλάς
Στην ηχογράφηση της Μουσικής συνεργάστηκαν:
Διονύσης Βερβιτσιώτης, Βιολί
Αναστάσης Μισυρλής, Τσέλο
Δημήτρης Χουντής, Σοπράνο Σαξόφωνο
Γιώργος Παπαγεωργίου, Βιόλα
Ντίνα Χασάνγκου, Κοντραμπάσο
Η ηχογράφηση έγινε στο Studio 1_2_3
Συμπαραγωγή: “ΗΡΩ”-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΕΑΜΑΤΩΝ
ΜΕΡΕΣ & ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Παρασκευή: 21.00
Σάββατο: 21.00
Κυριακή: 20.00
Εισιτήρια: € 20, φοιτ.: € 15, ανέργων: € 10.
Διάρκεια: 100′
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
ΘΕΑΤΡΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΡΝ
Αμερικής 10 / Τηλ. : 210-3612500
Οι παραστάσεις ξεκίνησαν από 13 Οκτωβρίου 2012
