Ο Γιάννης Ζιόγκας (Joan Zhonga), με αφορμή την συμμετοχή της ταινίας του Εθνοφοβία στο 6ο Be there! Corfu Animation Festival, μας μιλά για την ταινία του, αλλά και για τον εαυτό του.

Η περιγραφή της ταινίας “Ethnophobia”

Η επιβίωση, η σύγκρουση και η συμβίωση πάνε μαζί. Όλα συνοδεύονται από ξεσπάσματα χαράς και πόνου ως αποτέλεσμα της εσωτερικής ανάγκης του ανθρώπου να αναζητά και να διογκώνει τις διαφορές όταν οι ομοιότητες είναι ξεκάθαρα μεγαλύτερες.

Γιάννης Ζιόγκας
Η αφίσα της ταινίας Εθνοφοβία
Ο Γιάννης Ζιόγκας

Απόφοιτος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Αλβανίας, έχει εργαστεί τόσο στον κινηματογράφο, όσο και στην τηλεόραση ως σκηνοθέτης και animator. Σήμερα εργάζεται για την ΕΡΤ, δημιουργώντας μια σειρά stop- motion animation για παιδιά. Στο σύνολο της καριέρας του, έχει γράψει και σκηνοθετήσει πολλές ταινίες μικρού μήκους, που έχουν προβληθεί και έχουν αποσπάσει βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ, όπως αυτά της Ανεσί, της Χιροσίμα, της Νέας Υόρκης, της Πράγας, της Κίνας, αλλά και της Δράμας. Η Εθνοφοβία είναι η τελευταία του ταινία.

Ποια ήταν η πρώτη σας επαφή µε το animation;

Μπορώ να πω ότι ήµουν πολύ τυχερός. Τον Αύγουστο του 1981, είχα µόλις τελειώσει την Ακαδηµία των Καλών Τεχνών µε ειδικότητα στην σκηνογραφία και µου πρότειναν να εργαστώ στο κινηματογραφικό στούντιο των Τιράνων, στο τµήµα του animation. Την πρώτη µέρα στο στούντιο, µου δώσανε ένα σενάριο και µου είπανε ότι πρέπει να κάνω µια ταινία animation. Το σοκ ήταν µεγάλο,  µιας και δεν είχα καµία γνώση πάνω στα κινούμενα σχέδια!

Οι εποχές ήταν διαφορετικές τότε, έπρεπε µόνος σου ν’ ανακαλύψεις πως γίνεται το animation, δεν είναι σαν σήμερα που µε το πάτημα ενός κουμπιού µπορείς να µπεις στο διαδίκτυο και να µάθεις τα πάντα. Χρησιμοποιούσαμε κάµερες µε φίλµ στα γυρίσματα,  και το αποτέλεσμα του γυρίσματος το έβλεπες µόνο αφού είχες εµφανίσει το φίλµ και αυτό έπαιρνε καιρό. Με πολύ επιμονή και προσπάθεια όμως, µέσα σε ένα χρόνο είχα τελειώσει την πρώτη µου ταινία και έτσι ξεκίνησαν όλα. Από τότε δεν έχω σταµατήσει να κάνω animation.

Τι σας έκανε να επιλέξετε το stop- motion, έναντι κάποιας άλλης τεχνικής animation;

Θεωρώ πως µέσω της τεχνική του stop motion – και ειδικότερα του Claymation στην περίπτωσή µου – ο animator µπορεί πιο άµεσα να µμεταφέρει τα συναισθήματά του πάνω στον χαρακτήρα. Με το άγγιγμα διαμορφώνεις την ψυχολογική και σωματική πλαστικότητα του χαρακτήρα και αυτό είναι κάτι που δεν το βρίσκεις σε άλλες µορφές animation. Με συγκινούν τα δαχτυλικά αποτυπώματα πάνω στους χαρακτήρες και στα αντικείμενα,  και νιώθω ότι το αποτέλεσµα είναι πιο αληθινό όταν είναι φτιαγμένο µε πραγματικά υλικά. Δεν μεσολαβεί κάτι τρίτο, τεχνικό, µεταξύ  του animator και της κούκλας για το τελικό αποτέλεσμα και θεωρώ πως αυτό είναι µια άλλου είδους µαγεία. Είναι σαν να ζωντανεύουν τα αντικείμενα και το περιβάλλον γύρω σου. Έχω δοκιμάσει όλες τις τεχνικές του animation,όμως είμαι ερωτευμένος µε το live τρισδιάστατο.

Δεν λέω πως το stop motion είναι καλύτερο από τις άλλες τεχνικές, προς θεού! Με τη βοήθεια της τεχνολογίας πλέον ο animator µπορεί να δημιουργήσει εικόνες που ξεπερνούν τα όρια της φαντασίας και που ήταν αδύνατο να γίνουν πραγματικότητα πριν µερικά χρόνια.

Ποιες πιστεύετε πως είναι οι σημαντικότερες ικανότητες που πρέπει να έχει ένας animator;

Ο animator και ο χαρακτήρας έχουν µια πολύ οικεία και ροµαντική σχέση µεταξύ τους. Ο χαρακτήρας είναι πολύ ξεροκέφαλος, δεν θα υπακούσει ούτε σε λόγια, ούτε σε εντολές. Η κινητικότητα της φαντασίας του δημιουργού-animator µμεταδίδεται µόνο µε την αφή. Ο animator πρέπει να είναι παρατηρητής της καθημερινής ζωής, της κινησιολογίας, της συμπεριφοράς των ανθρώπων στο δρόµο. Κατ’ επέκταση,  πρέπει να είναι και ταλαντούχος ηθοποιός.

Αυτός ως µίµος, εκφράζεται, εισχωρεί στο δέρμα του χαρακτήρα, παίζει, αισθάνεται και μεταφέρει τον χαρακτήρα που έχει δημιουργήσει ως µέρος του εαυτού του, στην κούκλα.

Ποιο κομμάτι της δουλειά σας απολαμβάνετε περισσότερο;

Είναι δύσκολο να ξεχωρίσω µόνο ένα κομμάτι της δουλείας µου που απολαμβάνω πιο πολύ καθώς το κάθε ένα είναι διαφορετικό και µου προσφέρει άλλη ικανοποίηση. Το γράψιμο του σεναρίου, ο σχεδιασμός των storyboards, o φωτισμός των σκηνικών, και το γύρισμα είναι όλα στάδια µιας συλλογικής διαδικασίας που απολαμβάνω εξίσου. Ειδικά στο στο γύρισμα βιώνεις ποίκιλα συναισθήματα, από απογοήτευση και χαρά, µέχρι ψυχολογική και σωματική κούραση, αλλά ξέρεις ότι στο τέλος θα βγεις νικητής.

Πώς θα περιγράφατε την ταινία σας Ethnophobia ;

Ως µια φωνή ενάντια στο ρατσισμό. Πρόκειται για µια ταινία που αναφέρεται στις σχέσεις µεταξύ των ανθρώπων και µιλάει για τον αγώνα επιβίωσης, τη ρήξη και τη συμβίωση µεταξύ τους, για την χαρά, τον πόνο και κυρίως τη διαφορετικότητα. Εξηγεί το φαινολών του αποκλεισμού και της ξενοφοβίας µε τον πιο απλό τρόπο. Είναι µια ταινία, που σου δίνει τη δυνατότητα να ρίξεις µια µατιά στα µαύρα βάθη της ψυχής.

Γιάννης Ζιόγκας
Από την ταινία Ethnophobia

Το Ethnophobia , είναι µια δουλειά που έχει επηρεαστεί από την επικαιρότητα, ή είναι κάτι που ετοιμάζετε εδώ και καιρό;

Είναι µια ιδέα, που είχε συλληφθεί πολλά χρόνια πριν, σχεδόν πριν από µια δεκαετία. Το θέμα της σχετίζεται µε το ρατσισμό και τη διαφορετικότητα όχι µόνο µεταξύ ανθρώπων, αλλά και µεταξύ ιδεών.

Γιʼ αυτή την κοκοροµαχία, που συµβαίνει µεταξύ των ανθρώπων για την εξουσία ή απλά για να επιβληθεί το µεγαλείο κάποιου απέναντι στον άλλον, για τα κόµπλεξ που κουβαλάει ο καθένας και που τα εκφράζει µειώνοντας τον άλλον, τον διπλανό, τον µικρότερο, για να νιώσει εκείνος ανώτερος.

Ξεκινήσαμε λοιπόν µε τον σεναριογράφο Πέτρο Κοσκινά, να σκεφτούμε περί της ιδέας του ρατσισμού και της ξενοφοβίας,  µε σκοπό να τις ενσωματώσαμε στο τεχνικό κομμάτι µιας ταινίας µε την τεχνική του animation. Ιδέες υπήρχαν, όµως η δυσκολία ήταν να µεταφράσεις τις ιδέες αυτές στη συγκεκριμένη  τεχνική. Το σενάριο ολοκληρώθηκε πριν από πέντε χρόνια µε ορισμένες µετέπειτα αναγκαίες τροποποιήσεις, για να µπορούν να υλοποιηθούν στην ταινία.

Τι θέλετε να πείτε µέσω αυτής της ιστορίας, και πώς πιστεύετε πως συνδέεται µε την σημερινή κατάσταση (στην Ελλάδα);

Η Εθνοφοβία βγαίνει στον αέρα τώρα, που οι πόλεµοι, οι αποκλεισμοί, η προσφυγιά και η βαρβαρότητα έχουν γίνει καθημερινό θέμα.

Αυτό που θέλω να πω µε αυτή την ταινία,  είναι πως πρέπει να βρούμε αυτά που µας ενώνουν κι όχι αυτά που µας χωρίζουν. Ανήκουμε στην ίδια οικογένεια, την ανθρώπινη. Μοιραζόμαστε το ίδιο DNA, ότι χρώμα και αν είναι το δέρμα μας. Αυτά, που µας ενώνουν, βρίσκονται κάτω από τη σάρκα µας και αν συνεχίσουµε να τσακωνόµαστε µεταξύ µας πάµε προς τη διάλυση της ύπαρξής µας σαν είδος. Τις διαφορές δηλαδή εµείς τις δηµιουργούµε, δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα.

Πώς είναι το να κάνεις animation, ή και γενικότερα κινηματογράφο στην Ελλάδα του σήµερα;

Αν γίνει στο πλαίσιο ενός οργανισµού, όπως είναι η ΕΡΤ ή το Ελληνικό Κέντρο Κινηµατογράφου ή κάποιου άλλου οργανισµόυ, δεν υπάρχει πρόβλημα. Αν πας ως ιδιώτης µε µόνο το κέφι και το ταλέντο σου,  πιστεύω, ότι θα το κάνεις µια φορά και µπορεί στο τέλος να τα παρατήσεις. Το animation είναι ακριβό χόµπι. Το να κάνεις σήµερα στην Ελλάδα σινεµά και ειδικότερα 14 λεπτά stop-motion πλαστελίνη είναι απλά τρελοκοµείο, γι’ αυτό και δεν υπάρχουν πολλοί «τρελοί», για να το κάνουν. Η αγάπη όµως γι αυτή την Τέχνη και ιδιαίτερα γι αυτή την τεχνική µε κάνει και αναπνέω τα τελευταία 36 χρόνια. Και βέβαια, δεν πρόκειται να το βάλω κάτω. Όσο πιο δύσκολη είναι η περίοδος, τόσο πιο απαραίτητη καθίσταται η έκφραση µέσω της Τέχνης

Ποια είναι τα σχέδια σας για το µέλλον; Ετοιμάζετε κάποιο καινούριο project;

Έχω ήδη 4 σενάρια έτοιμα αυτή τη στιγμή  που χρειάζονται και την ανάλογη χρηματοδότηση για να ολοκληρωθούν µε επιτυχία. Θέλω η επόμενη ταινία µου να έχει εξίσου συμβολικό χαρακτήρα αλλά να είναι ταυτόχρονα και µια πιο προσωπική ιστορία. Στο µεταξύ, έχω ξεκινήσει µια παραγωγή για την ΕΡΤ. Είναι µια παιδική σειρά animation µε πλαστελίνη µε θέμα τους µύθους του Αίσωπου και έχω ήδη ξεκινήσει τα γυρίσματα του 2ου επεισοδίου.

Πληροφορίες

  • Τίτλος: Εθνοφοβία
  • Κατηγορία: Πλαστελίνη, Κούκλες
  • Σκηνοθεσία: Joan Zhonga
  • Διάρκεια: 15΄
  • Παραγωγή: Irida Zhonga
  • Storyboard, Animation: Joan Zhonga
  • Σενάριο: Πέτρος Κοσκινάς
  • Μουσική: Βάνιας Απέργης
  • Μοντάζ: Irida Zhonga
  • VFX: Χρήστος Ζούμης
Διαβάστε περισσότερα σχετικά άρθρα εδώ
Προηγούμενο άρθροΗ σημασία του βιβλίου στο θεατρικό έργο «Θερισμός» του Δημήτρη Δημητριάδη
Επόμενο άρθροΕκτός Ύλης του Κώστα Λεϊμονή με τον Γεράσιμο Σκιαδαρέση στην Πάτρα