Δεδομένου του μεγέθους της είναι αδύνατο να μιλήσουμε για όλα τα φρούτα της Αφρικής. Στο άρθρο γίνεται μία αναφορά σε φρούτα που κατάγονται από την Αφρικανική ήπειρο, κάποια είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα ενώ άλλα είναι σχεδόν άγνωστα σε εμάς. Η Αφρική, άλλωστε, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση ήπειρος και βρίσκεται νότια της Ευρώπης και νοτιοδυτικά της Ασίας. Στην Αφρική αναπτύχθηκε ένας από τους αρχαιότερους και μεγαλύτερους πολιτισμούς της ιστορίας, ο αιγυπτιακός. Οι λαοί του βόρειου τμήματος της ηπείρου ήταν γνωστοί στη μεσόγειο λόγω του εμπορείου, ενώ ο δυτικός κόσμος γνώρισε τα παράλιά της τον 15ο και 16ο αιώνα μέσω της δημιουργίας εμπορικών σταθμών-λιμανιών και αργότερα όταν οι ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες αποίκισαν το μεγαλύτερο μέρος της Αφρικής.

Το κλίμα της παρουσιάζει μεγάλες διαφορές λόγω της έκτασής της και επηρεάζεται πολύ από τον Ισημερινό που τη διατρέχει. Το βόρειο τμήμα της είναι ξερό και αποτελείται κυρίως από έρημο ενώ στο κέντρο και το νότο υπάρχουν τροπικά δάση, στέπες και σαβάνα. Η βλάστηση στα βόρεια και τα νότια άκρα μοιάζει με τη μεσογειακή και στις κορυφές των ψηλότερων βουνών το κλίμα πλησιάζει το πολικό.

Η γεωργία είναι η κύρια απασχόληση για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού των αφρικανικών χωρών, όμως, με εξαίρεση τις χώρες της Μεσογείου και τη Νότιο Αφρική η καλλιέργεια γίνεται με πρωτόγονα μέσα και με μικρό κέρδος για τους αγρότες. Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι στις περισσότερες χώρες καλλιεργείται σχεδόν αποκλειστικά ένα μόνο αγροτικό είδος που σημαίνει ότι όλη η οικονομία της χώρας βασίζεται στη σοδειά κάθε χρονιάς. Μεγάλο έλεγχο στο εμπόριο έχουν συχνά τα Ευρωπαϊκά κράτη.

Στις χώρες της μεσογείου καλλιεργείται σιτάρι και καλαμπόκι το οποίο βρίσκουμε και στη Νοτιοαφρικανική Δημοκρατία. Βασικά γεωργικά προϊόντα της ηπείρου είναι το ζαχαροκάλαμο, ο καφές, το κακάο, οι χουρμάδες, η ταπιόκα και τα αράπικα φιστίκια. Από την Αφρική κατάγονται πολλά φρούτα γνωστά και άγνωστα σε εμάς.

Φρούτα που κατάγονται από την Αφρικανική ήπειρο

Πεπόνι


Το πεπόνι ανήκει στην οικογένεια των μούρων, προέρχεται από την Αφρική και την Ασία και έγινε γνωστό στην Ευρώπη από κατά τα τέλη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Υπάρχουν πολλά είδη πεπονιού. Το γνωστότερο στην Ελλάδα είναι στρογγυλό, κίτρινο εξωτερικά και ανοιχτό πράσινο εσωτερικά. Περιέχει σπόρους που αποξηραίνονται και ύστερα μπορούν να φαγωθούν. Έχει μεγάλη θρεπτική αξία καθώς περιέχει κάλιο, β-καροτίνη, βιταμίνες A και C. Το όνομά του προέρχεται από την ελληνική λέξη «μήλο» και στην Ελλάδα το βρίσκουμε το καλοκαίρι.

Τα φρούτα της Αφρικής - πεπόνι
Το γνωστό, στην Ελλάδα, πεπόνι κατάγεται από την Αφρική

Καρπούζι


Άλλο ένα, ιδιαίτερα γνωστό σε εμάς, φρούτο που προέρχεται από την Αφρική είναι το καρπούζι. Το δέντρο είναι μονοετές και καλλιεργείται πλέον στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Ο καρπός είναι στρογγυλός, με σκληρό πράσινο εξωτερικό περίβλημα,  κόκκινη μαλακή εσωτερική σάρκα και έχει πολύ γλυκιά γεύση. Είναι πλούσιο σε λυκοπένιο, βιταμίνη C και καροτινοειδή  Τον 7ο αιώνα Μ.Χ. ήταν γνωστό στην Ινδία και μέχρι τον 10ο είχε φτάσει στην Ευρώπη αλλά και στην Κίνα που είναι σήμερα η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη καρπουζιού κάποια από τα οποία είναι υβρίδια που δημιουργήθηκαν με σκοπό την μη ύπαρξη σπόρων στο εσωτερικό του καρπού. Από το χυμό του φτιάχνονται ποτά ενώ σε ορισμένες κουλτούρες τρώγονται και οι σπόροι.

Τα φρούτα της Αφρικής - καρπούζι
Το, επίσης ιδιαίτερα γνωστό στη χώρα μας, καρπούζι κατάγεται κι αυτό από την Αφρική

Ταμάρινδος


Ο ταμάρινδος (tamarind) είναι δέντρο που προέρχεται από τις τροπικές περιοχές της Αφρικής. Ο καρπός του χρησιμοποιείται στην μαγειρική, τη ζαχαροπλαστική και την ποτοποιία και όταν είναι ώριμος μοιάζει με δαμάσκηνο στη γεύση. Είναι μακρόστενος, καλυμμένος με κέλυφος. Καλλιεργείται επίσης στην νότια Ασία και την Λατινική Αμερική όπου τον μετέφεραν τον 16ο αιώνα οι Ισπανοί κατακτητές. Η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή είναι η Ινδία. Στην αγορά μπορούμε να τον βρούμε συσκευασμένο σε καταστήματα με ασιατικά ή αφρικανικά προϊόντα. Περιέχει σημαντικές ποσότητες τρυγικού και φυλλικού οξέος, κάλιο, ασβέστιο, σίδηρο και βιταμίνη A και C.

Τα φρούτα της Αφρικής - ταμάρινδος
Ο ταμάρινδος, ένα αρκετά ιδιαίτερο, σε εμφάνιση, φρούτο

Kiwano (κιουάνο)


Ένα άλλο φρούτο με καταγωγή το νότιο κομμάτι της ηπείρου αλλά που καλλιεργείται πολύ σε άλλες περιοχές του πλανήτη (Νέα Ζηλανδία, Καλιφόρνια) είναι το kiwano ή horned melon. Είναι ένα οβάλ πορτοκαλί φρούτο με «αγκάθια» το εσωτερικό του οποίου είναι πράσινο με ζελατινοειδή υφή και σπόρους. Μοιάζει με αγγούρι αλλά είναι γλυκό και χρησιμοποιείται συχνά σε σαλάτες ή για διακόσμηση φαγητών. Είναι πλούσιο σε σίδηρο και το εξωτερικό του περιέχει βιταμίνη C.

Τα φρούτα της Αφρικής - kiwano
Το kiwano ή horned melon, ένα φρούτο με ασυνήθιστη εμφάνιση

Sycamore fig


Το δέντρο Sycamore fig φυτρώνει στην κεντρική και ανατολική Αφρική και ήταν γνωστό από την αρχαιότητα. Ο καρπός του είναι ένα μεγάλο σύκο που όταν ωριμάζει το χρώμα του κυμαίνεται από κίτρινο μέχρι κόκκινο, έχει πιο γλυκιά γεύση από το κοινό σύκο και είναι ιδιαίτερα αρωματικό. Είναι πηγή υδατανθράκων. Παράγει φρούτα όλο το χρόνο με τη μεγαλύτερη καρποφορία να παρατηρείται μεταξύ Ιουλίου και Δεκεμβρίου. Τρώγεται ωμό ή αποξηραμένο ενώ παράγεται και αλκοολούχο ποτό. Συχνά τα φύλλα του δέντρου προστίθενται σε σούπες και η στάχτη του ξύλου χρησιμοποιείται στην Γκάνα σαν αλάτι.

Τα φρούτα της Αφρικής - sycamore fig
Παρόμοιο σε εμφάνιση με το γνωστό σε εμάς σύκο είναι το sycamore fig

Χουρμάδες της ερήμου


Εκτός από τους γνωστούς μας χουρμάδες, υπάρχουν και οι χουρμάδες της ερήμου (balanites aegyptiaca), καρποί δέντρου που αντέχει τη ζέστη και την ξηρασία και ευδοκιμεί στη Σαχάρα, τη Σενεγάλη και την Αίγυπτο. Μοιάζουν με τους χουρμάδες, έχουν κιτρινοκόκκινη σάρκα ενώ χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα στη μαγειρική αλλά και στην παραγωγή ποτών. Από τον πυρήνα του φρούτου παράγεται λάδι και η γεύση του φρούτου είναι πικρή. Περιέχει σημαντικές ποσότητες σιδήρου, καλίου και μαγνησίου. Μέρη του φυτού έχουν επίσης πολλές χρήσεις στην ιατρική.

Τα φρούτα της Αφρικής - χουρμάδες της ερήμου
Οι χουρμάδες της ερήμου, όπως φαίνεται και από το όνομά τους, ευδοκιμούν στις ερήμους της Αφρικής

Αφρικανικό μούσμουλο


Το αφρικανικό μούσμουλο είναι καρπός δέντρου της Αφρικής, το σχήμα του είναι παρόμοιο με το γνωστό σε εμάς μούσμουλο και η γεύση του είναι παρόμοια με του μήλου, ήπια γλυκό προς ξινό. Ο καρπός είναι αρχικά πράσινος αλλά όταν ωριμάζει γίνεται σκούρο πορτοκαλί με μαλακή σάρκα. Καρποφορεί από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο. Τρώγεται φρέσκο, μαγειρεμένο ή αποξηραμένο ενώ τα κουκούτσια του συχνά αποξηραίνονται, τρίβονται και μπαίνουν σε μίγματα μπαχαρικών. Χρησιμοποιείται, επίσης στην παραγωγή ενός είδους τζιν.

Τα φρούτα της Αφρικής - αφρικανικό μούσμουλο
Παρόμοιο με το γνωστό σε εμάς μούσμουλο είναι το αφρικανικό μούσμουλο

Carissa (καρίσσα)


Το καρίσσα (carissa) είναι καρπός μικρού θαμνώδη δέντρου που μοιάζει με κόκκινο δαμάσκηνο και ανήκει στην οικογένεια των μούρων. Το ώριμο φρούτο μπορεί να είναι αρκετά ξινό αλλά συχνά η γεύση του θυμίζει φράουλα ή μήλο. Τρώγονται φρέσκα, χρησιμοποιούνται στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική, προστίθενται σε σαλάτες και συχνά συσκευάζονται ή γίνονται σιρόπι. Ο καρπός είναι πλούσιος σε σίδηρο, κάλιο και βιταμίνη C.

Τα φρούτα της Αφρικής - carissa
Το carissa, ένα μικρό φρούτο με έντονο χρώμα

Safou


Το safou είναι φρούτο την κεντρικής και δυτικής Αφρικής. Καρποφορεί από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβρη και είναι επίσης γνωστό σαν butterfruit, αφρικανικό αχλάδι ή δαμάσκηνο. Είναι πολύ διαδεδομένο στις χώρες που καλλιεργείται και αποτελεί ένα σημαντικό εμπορικό προϊόν για τις αγροτικές οικογένειες ιδίως των περιοχών από τη Νιγηρία μέχρι την Αγκόλα. Είναι μακρόστενο, με σκούρα μπλε ή μοβ φλούδα, μαλακό, άχρωμο προς ανοιχτό πράσινο εσωτερικό και σκληρό κουκούτσι ενώ η γεύση του ωμού φρούτου είναι ξινή. Τρώγεται φρέσκο από τους ντόπιους ή ψήνεται μαζί με καλαμποκάλευρο για καταναλωθεί σαν κυρίως γεύμα. Η υφή του μοιάζει με βούτυρο όταν μαγειρευτεί. Χρησιμοποιείται κυρίως σαν λαχανικό, έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρά, ασβέστιο, μαγνήσιο, βιταμίνες και αμινοξέα αλλά η χρήση του είναι πολύ διαδεδομένη και στην ιατρική.

Τα φρούτα της Αφρικής - safou
Το safou, ένα φρούτο της Αφρικής με ιδιαίτερη γεύση και χρώμα

African breadfruit


Το African breadfruit είναι καρπός του δέντρου treculia africana που ευδοκιμεί στην κεντρική και δυτική Αφρική σε υγρά και τροπικά κλίματα. Ο καρπός τρώγεται σαν κυρίως πιάτο ενώ είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες. Το φρούτο είναι μεγάλο, με βάρος που φτάνει τα 8,5 κιλά και στρογγυλό, με πρασινοκίτρινη απόχρωση που όταν ωριμάζει γίνεται μαλακό και σπογγώδες. Στο εσωτερικό του περιέχει πολλούς σπόρους που περιέχουν 38,3% υδατάνθρακες, 17,7% ακατέργαστη πρωτεΐνη και 15,9% και οι οποίοι μπορούν να γίνουν αλεύρι, να καταναλωθούν ολόκληροι ή να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή αλκοολούχων ποτών και ελαίων.

Τα φρούτα της Αφρικής - african breadfruit
Ένα φρούτο μεγάλο σε μέγεθος, το african breadruit

Marula


Το marula είναι καρπός δέντρου που φυτρώνει στην υποσαχάρια και νότια Αφρική και στη Μαδαγασκάρη. Το χρώμα του είναι κιτρινοπράσινο και στο εσωτερικό υπάρχει κουκούτσι που τρώγεται σαν ξηρός καρπός. Το φρούτο έχει έντονη γεύση και την τριπλάσια βιταμίνη C από το πορτοκάλι. Ωριμάζει μεταξύ Δεκέμβρη και Μάρτη, οι καρποί, που τους μαζεύουν και πουλάνε αγρότες, έχουν σημαντική οικονομική και εμπορική αξία και χρησιμοποιούνται για την παραγωγή πολτού, ελαίου ή αλκοολούχων ποτών.

Τα φρούτα της Αφρικής - marula
Το marula, φρούτο πλούσιο σε βιταμίνη C

Μπαομπάμπ


Το μπαομπάμπ (ή αδανσονία) είναι δέντρο της Αφρικής , είδη του οποίου κατάγονται από την Μαδαγασκάρη, την Αραβική χερσόνησο και την Αυστραλία. Ο καρπός του, που έχει το μέγεθος της καρύδας, έχει όξινη και στυφή γεύση και περιέχει ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο, σίδηρο και βιταμίνη C. Το εσωτερικό του φρούτου χρησιμοποιείται ως πυκνωτικό σε μαρμελάδες και σάλτσες, ως γλυκαντική ουσία ή σε χυμούς και στην παραδοσιακή κουζίνα των χωρών όπου ευδοκιμεί. Το μπαομπάμπ αναφέρεται και στο κλασικό βιβλίο του Αντουάν Ντε Σαιντ Εξιπερύ, «Ο μικρός πρίγκιπας», σαν δέντρο που αν αφεθεί ελεύθερο να μεγαλώσει μπορεί να καταστρέψει ολόκληρο τον πλανήτη…

Τα φρούτα της Αφρικής - baobab
Το baobab, φρούτο που κατάγεται από την Αφρική, την Μαδαγασκάρη και την Αυστραλία

African custard apple


Συναντάμε το αφρικανικό custard apple στην δυτική, ανατολική τροπική και νότια υποτροπική Αφρική και είναι φρούτο ιδιαίτερα διαδεδομένο ανάμεσα στους ντόπιους. Είναι ανάγλυφο σε σχήμα αυγού, πράσινο όταν είναι άγουρο, κίτρινο προς πορτοκαλί όταν ωριμάζει με καφέ σπόρους. Μυρίζει σαν ανανάς και η γεύση του μοιάζει με βερίκοκο. Καταναλώνεται σαν φρούτο, τα φύλλα τρώγονται ως λαχανικά και μαζί με τον κορμό και τη ρίζα χρησιμοποιείται στην ιατρική. Στο Σουδάν παράγεται άρωμα από τα φύλλα του δέντρου. Ο καρπός είναι πλούσιος σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και ακόμα περιέχει ασβέστιο, σίδηρο και φώσφορο.

Τα φρούτα της Αφρικής - custard apple
Το custard apple, φρούτο ιδιαίτερα διαδεδομένο στην Αφρική

Kei apple


Το kei apple είναι μικρό φρούτο της νότιας Αφρικής. Μοιάζει με μικρό μήλο που πήρε το όνομά του από τον ποταμό Kei. Όταν ωριμάζει γίνεται έντονο κίτρινό προς πορτοκαλί, με μαλακό εσωτερικό και μικρούς σπόρους στο κέντρο. Είναι ζουμερό αλλά όξινο γι αυτό και συχνά τρώγεται με ζάχαρη ή γίνεται μαρμελάδα. Περιέχει σημαντική ποσότητα ασκορβικού οξέος καθώς και 15 αμινοξέα.

Τα φρούτα της Αφρικής - kei apple
Το φρούτο kei apple πήρε το όνομά του από τον ποταμό Kei

Στην μεγάλη γεωγραφική έκταση της Αφρικανικής ηπείρου και την κλιματική ποικιλία που παρουσιάζει, φυτρώνουν δεκάδες καρποφόρα δέντρα, κάποια ευρέως γνωστά στην Ευρώπη, άλλα που τα γνωρίζουμε, όμως, είτε η καλλιέργειά τους είναι δύσκολη είτε δεν έχει υπάρξει μέχρι τώρα αρκετό ενδιαφέρον και άλλα άγρια που βρίσκονται σε παρθένες περιοχές ή είναι γνωστά μόνο στους ιθαγενείς. Τα φρούτα της Αφρικής παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον σαν αντικείμενο μελέτης ή γευσιγνωσίας για τους τολμηρούς αν και πολλά είναι δύσκολο να βρεθούν στην ελληνική αγορά.

Προηγούμενο άρθροΗ Ανάγκη για Κρυπτογράφηση στις Φωτογραφικές Μηχανές: Το αίτημα της Freedom of Press Foundation.
Επόμενο άρθροΟ Ebenezer Scrooge στην κουλτούρα των κόμιξ (Μέρος Α)