Η φωτογραφία στα Social Media, το μέσο της εικόνας, είναι το θεμέλιο και το κυρίαρχο μέσο για τα μηνύματα και τις λειτουργίες που υπάρχουν σε αυτά. Η εικόνα ως ένα εύπλαστο μέσο πού μπορεί να μετέφερε πολλά μηνύματα, άμεσα και γρήγορα, να εντυπώσει μια ιδέα, άποψη ή συναίσθημα.

Έτσι και η τέχνη της φωτογραφίας, παράγωγο του μέσου της εικόνας, στην καθαρά πρακτική της υπόσταση εμφανίζεται ως ο κυρίαρχος διαμεσολαβητής και καταλύτης των σχέσεων στα Social Media.

Εκείνη υπάρχει παντού και είναι πιο γρήγορο και πιο εύκολο μια φωτογραφία να μεταβιβάσει ένα πλήθος σημείων και μηνυμάτων, διατηρώντας τη διάρκεια της αναγκαίας προσοχής στο ελάχιστο και επαυξάνοντας το αποτέλεσμα.

Πως Εμφανίζεται η Φωτογραφία στα Social Media

Για να ξεκινήσουμε τον εντοπισμό της φωτογραφίας αυτό που οφείλει να γίνει εξ’ αρχής είναι να παρατηρήσουμε ποια είναι τα κυρίαρχα Social Media που εμπεριέχουν και χρησιμοποιούν τη φωτογραφία σε μεγάλο επίπεδο ή είναι ξεκάθαρα επικεντρωμένα σε αυτήν.

Αυτά, λοιπόν, είναι μέσα γνωστά σε όλους ( ή σχεδόν όλους). Αρχικά το πασίγνωστο Facebook που εντάσσει τη φωτογραφία ως ένα μέρος της πολυμεσικής του πλατφόρμας και βασισμένης στους χρήστες διαρρύθμισης.

Ακολουθεί το Instagram, άλλο ένα υπέρμετρα δημοφιλές μέσο, μια πλατφόρμα διαμοιρασμού και διάδρασης με φωτογραφίες απευθυνόμενο σε χρήστες smartphone με την εφαρμογή στο κινητό να αποτελεί το κέντρο «ελέγχου».

Τέλος, το Flickr ένα πιο εξειδικευμένο μέσο, που μας ενδιαφέρει παραπάνω στη συγκεκριμένη περίπτωση καθώς είναι απευθυνόμενο σε φωτογράφους κατά κύριο λόγο. Τείνει προς την πιο επαγγελματική εκπροσώπηση της φωτογραφίας χωρίς περιορισμούς και με πλήρη ελευθερία ως προς τα θέματα φωτογραφίας (υψηλή ανάλυση, ειδική επεξεργασία).

Με λίγα λόγια, αυτά τα πολύ δημοφιλή καθώς και πολλά ακόμα «δευτερεύοντα» μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπηρετούν τη φωτογραφία αλλά και την αξιοποιούν επαρκώς για την λειτουργία τους και για την δικτύωση μεταξύ των χρηστών τους.

Φωτογραφία στα Social Media. Instagram, ANGKOR WAT, Martin Zeman. @datelier
Φωτογραφία στα Social Media. Instagram, ANGKOR WAT, Martin Zeman. @datelier
Η Φωτογραφία ως το Μέσο για κάθε Μήνυμα

Η Φωτογραφία στη συνέχεια ως υποκειμενοποιημένο σημείο «αυτού που έχει συμβεί» λαμβάνει πολλές εκφάνσεις από μέρους των χρηστών, των πρακτορείων και των ομάδων. Ο κύριος λόγος η μεσολάβηση όπως είπαμε ενός μηνύματος ή σημείου, επιφανειακού η υποφαινόμενου. Είτε αυτό το μήνυμα είναι μια διαφήμιση, ένα νέο, μια προσωπική στιγμή η ακόμα και σπαμ η φωτογραφία δύναται να συναντηθεί σε όλες αυτές τις χρήσεις.

Είναι κάτι το οποίο συναντάται διαρκώς άλλωστε από όλους τους χρήστες των Social Media, η καθημερινή εκπροσώπηση της εικόνας και της φωτογραφίας. Γνωρίζοντας όμως την υλιστική αντιμετώπιση της φωτογραφίας που επικρατεί κατά βάση στα μέσα, είναι αναγκαίο να λάβουμε υπ’ όψη την καλλιτεχνική φωτογραφία και τις δικές της εκφάνσεις που παρουσιάζουν πολλαπλά θετικά στοιχεία.

Η Καλλιτεχνική Υπόσταση της Φωτογραφίας στα Social Media

Η απλοποιημένη και κατά πολύ τυποποιημένη αντιμετώπιση των φωτογραφιών σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως είναι το Instagram ή το Facebook μπορούν να αποτελέσουν σημαντικά εμπόδια για φωτογράφους και καλλιτέχνες. Κυρίως για αυτούς που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν να προβάλλουν το φωτογραφικό τους έργο με μια πιο συντονισμένη καλλιτεχνική ματιά.

Αναμφίβολα, οι περιορισμοί των Social Media είναι τοποθετημένοι για να προωθούν μια μαζική ποσότητα. Οι καλλιτεχνικές αποδράσεις μπορούν να επιτευχθούν είτε με συγκροτημένες ομαδικές δραστηριότητες των ιδίων των χρηστών ή συγκεκριμένων οργανισμών. (βλ. Έκθεση Αθήνα Θέα, Προφίλ οργανισμών όπως η Magnum Photos που προωθούν διαγωνισμούς και φωτογραφικές δράσεις.) Με αυτούς τους τρόπους και όχι μόνο η καλλιτεχνική φωτογραφία μπορεί να αποκτά την απαραίτητη διάδοση και έκθεση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Σε μια πιο εσωτερική προσέγγιση η φωτογραφία ως καλλιτεχνική έκφραση μπορεί να συναντηθεί κυρίως στα καθαρά φωτογραφικά κοινωνικά δίκτυα. Βλέπουμε για παράδειγμα στο Instagram καλλιτέχνες να διατηρούν απαράμιλλα feeds και να προωθούν το έργο τους. (πχ. Achilleas Manolis, Martin Zeman)

Στο Flickr, κάτι τέτοιο συναντάται υπό την μορφή δημοσίων groups και προσωπικά προφίλ όπου οι χρήστες μπορούν ελεύθερα να διαβιβάζουν τις φωτογραφίες τους με την αντίστοιχη ανταπόκριση.

Εν τέλει το πιο δημοφιλές από όλα, το Facebook διατηρεί την υπόσταση των ομάδων. Αυτές δύνανται να χρησιμοποιηθούν από φωτογράφους για την προώθηση του έργου τους μαζικά και με γρήγορη και πληθωρική ανταπόκριση από το κοινό.

Φωτογραφία στα Social Media. Instagram, Michael DiDonna @michaeldidonna
Φωτογραφία στα Social Media. Instagram, από τον επαγγελματία φωτογράφο Michael DiDonna @michaeldidonna
Το Αποτέλεσμα της Μαζικής Φωτογραφίας στα Social Media

Εν τέλει, η μαζική δημοφιλία και η διεύρυνση του κοινού που ασχολείται με την φωτογραφία εξαιτίας των Social Media είναι τεράστια.

Αυτό είναι κάτι άκρως θετικό και πέρα από όλα τα υπόλοιπα ίσως το πιο ευνοϊκό προτέρημα των Social Media για την φωτογραφία ως τέχνη. Όλο και περισσότεροι χρήστες εκτίθενται σε επαγγελματικά και ερασιτεχνικά φωτογραφικά έργα με ελάχιστα click, tap ή scrolls.

Στη συνέχεια οι ίδιοι έχοντας παρακινηθεί και εμπνευστεί από αυτό που είδαν θέλουν να ακολουθήσουν και να ασχοληθούν και οι ίδιοι μια διαδρομή στη φωτογραφία. Όσο μεγαλεπήβολη ή ταπεινή και αν είναι αυτή. Αυτό από μόνο του καθιστά τα Social Media πολύτιμα για την φωτογραφία.

Προηγούμενο άρθροΑντεροβγάλτης, Αυτός που μπορεί [είναι ο Επιθεωρητής]: Κριτική της παράστασης
Επόμενο άρθρο«Οπερέττα» από 29 Απριλίου στο Θέατρο Rex Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη»
Σταύρος Βαλσάμης
Φοιτητής του Παντείου Πανεπιστημίου. Tμήμα Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού. Κύριο ενδιαφέρον η κλασσική αναλογική και σύγχρονη φωτογραφία καθώς επίσης οι λογοτεχνικές και εικαστικές τέχνες.