Οι Γειτονιές του Κόσμου, η δραματοποίηση του ποιητικού αριστουργήματος του Γιάννη Ρίτσου, σε σκηνοθεσία και διασκευή της Νάντιας Δαλκυριάδου, μετά από δύο χρόνια επιτυχημένων παραστάσεων, παρουσιάζεται σε νέα θεατρική στέγη και “γειτονιά”, για λίγες μόνο παραστάσεις στο Θέατρο Τζένη Καρέζη.
Η ποιητική συλλογή του Γιάννη Ρίτσου «Οι γειτονιές του κόσμου» γράφτηκε από το 1949 ως το 1951 κατά τη διάρκεια της εξορίας του ποιητή στη Μακρόνησο και στον Αη Στράτη. Εκδόθηκε το 1957, είναι αφιερωμένη στον Μάρκο Αυγέρη και περιλαμβάνεται στον Τόμο Ε «Τα Επικαιρικά».
Ο Γιάννης Ρίτσος ανασυνθέτει μια ολόκληρη δεκαετία κρίσιμη για την παγκόσμια ιστορία (1941–1951). Η κατοχή, η αντίσταση, η απελευθέρωση, τα Δεκεμβριανά, ο εμφύλιος είναι τα θέματα για αυτό το «τραγούδι», όπως το χαρακτηρίζει ο ποιητής. Ένα «τραγούδι» γραμμένο με την συγκινησιακή φόρτιση της εμπειρίας και την βαθειά γνώση της Ιστορίας του Ανθρώπου.
Ο ηθοποιός Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης μιλά στο Artic.gr για την επιτυχία της παράστασης, τη συνολική προσπάθεια σεβασμού απέναντι στον πνεύμα του Γιάννη Ρίτσου, για την ιστορία και τον ήρωα που ξεχωρίζει, αλλά και για την ανάγκη ενός «δρόμου ελπίδας για ένα πιο δίκαιο μέλλον για την ανθρωπότητα».
Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης | Συνέντευξη
Μετά από δύο χρόνια επιτυχημένων παραστάσεων, Οι γειτονιές του κόσμου αλλάζουν θεατρική στέγη και παρουσιάζονται στο Θέατρο Τζένη Καρέζη. Ποιο στοιχείο της παράστασης και τι πιστεύεις ότι έχει ξεχωρίσει και αποκομίσει το κοινό μέσα σε αυτά τα δύο χρόνια;
Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης: – Το κοινό είναι συχνά σκληρός κριτής. Θεωρώ ότι το πρώτο που ξεχωρίζει το κοινό στην παράστασή μας είναι ότι είμαστε ειλικρινείς απέναντί του και δεν προσπαθούμε να του πλασαριστούμε ως άλλοι. Κατά τ’ άλλα πολλοί θεατές μας λένε χαρούμενοι μετά το τέλος της παράστασης ότι φεύγουνε γεμάτοι και πιο δυνατοί. Μεγάλη μας χαρά!
Πώς δραματοποιείται η ποιητική συλλογή του Γιάννη Ρίτσου «Οι γειτονιές του κόσμου»; Πώς μεταφέρονται οι ποιητικοί άξονες επί σκηνής μέσα από τη διασκευή και σκηνοθεσία της Νάντιας Δαλκυριάδου;
Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης: – Κύρια μέριμνα και μεγάλη επιτυχία της Νάντιας Δαλκυριάδου, που εκτός από τη σκηνοθεσία υπογράφει και τη διασκευή της παράστασης, ήταν ο θεατής να βλέπει έναν “άνθρωπο στο σανίδι” να του μιλά και όχι ένα “ποίημα στο χαρτί”. Το έχει πετύχει θεωρώ στο έπακρο! Το ότι χρησιμοποιήθηκαν αυτοσχεδιασμοί και διάφορες ασκήσεις δεν ξέρω πόσο απασχολεί τον αναγνώστη. Νομίζω ότι αυτά είναι μια πιο εξειδικευμένη συζήτηση που ο χώρος δεν είναι αρκετός για να αναπτυχθεί σωστά. Το σημαντικό είναι ότι προσπαθήσαμε να κρατήσουμε απείραχτο το πνεύμα του ποιητή και το μεγαλείο του κειμένου και ταυτόχρονα ο θεατής να νιώθει ότι μια παρέα ανθρώπων ανεβαίνει στη σκηνή για να του μιλήσει για όσα συνέβησαν και όχι να βιώσει μια λογοτεχνική βραδιά.
Η ποιητική συλλογή του Γιάννη Ρίτσου «Οι γειτονιές του κόσμου» γράφτηκε από το 1949 ως το 1951 κατά τη διάρκεια της εξορίας του ποιητή στη Μακρόνησο και στον Αη Στράτη. Ποιες αντιστοιχίες υπάρχουν και φωτίζονται στο έργο μεταξύ της τότε κοινωνικής πραγματικότητας και του σήμερα;
Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης: – Μεγάλες δυνάμεις συγκρούονται για την αποκατάσταση ή την εξάπλωση των οικονομικών τους συμφερόντων, κόσμος σκοτώνεται στο βωμό αυτών των συμφερόντων, το φασιστικό φίδι σηκώνει κεφάλι και δαγκώνει, κοινωνικές ομάδες θεωρούνται μιάσματα και βιώνουν τον αποκλεισμό, προσφυγιά, φτώχεια. Το να βρει κανείς αντιστοιχίες είναι μάλλον εύκολο. Πιο δημιουργικό και δύσκολο θα ήταν να σταθούμε στη βασική διαφορά: Σήμερα δεν υπάρχει συγκροτημένο και διεκδικητικό το “αντίπαλο δέος” για να φωτίζει ένα δρόμο ελπίδας για ένα πιο δίκαιο μέλλον για την ανθρωπότητα. Θεωρώ πιο πολύ από ποτέ πως αξίζει τον κόπο να το ξαναφτιάξουμε.
Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης: «Προσπαθήσαμε να μείνουμε πιστοί στον ορισμό που δίνει ο Ρίτσος για την ποίηση. Να μην στειρώσουμε το πνεύμα του και να μην ξεχάσουμε ποιος ήταν και τί πρέσβευε.»
Στον πρόλογο του ποιήματος ο Γιάννης Ρίτσος σημειώνει: «Η ποίηση πρέπει να ‘ναι ένας οδηγός μάχης κι ευτυχίας ένα όπλο στα χέρια του λαϊκού αγωνιστή μια σημαία στα χέρια της ελευθερίας». Πώς αναδύεται η ποίηση και η ουσία της μέσα από τη συγκεκριμένη παράσταση;
Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης: – Στην παράσταση των Γειτονιών θέλουμε τα “σύκα” να λέγονται σύκα και η “σκάφη”, σκάφη. Δεν γίνεται καμιά προσπάθεια να λειανθούν οι αιχμές ή να “ξεχαστούν” τα ιστορικά γεγονότα (πολλώ δε μάλλον να ξαναγραφτούν) και να δημιουργηθεί η αίσθηση ότι η πραγματικότητα εμφανίζεται με το κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω. Η αλήθεια και τα συγκεκριμένα λόγια είναι ισχυρό όπλο. Προσπαθήσαμε να μείνουμε πιστοί στον ορισμό που δίνει ο Ρίτσος για την ποίηση. Να μην στειρώσουμε το πνεύμα του και να μην ξεχάσουμε ποιος ήταν και τί πρέσβευε. Αν και πόσο τα καταφέραμε, θα μας το πει το κοινό.
Πες μας λίγα λόγια για το ρόλο σου στις «Γειτονιές του κόσμου». Τι σε εμπνέει και τι ξεχωρίζεις σε αυτόν;
Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης: – Δεν υποδύομαι κάποιον συγκεκριμένο χαρακτήρα στην παράσταση. Όλοι μας ενσαρκώνουμε διαφορετικούς ήρωες/ηρωίδες των Γειτονιών του Κόσμου. Αν πρέπει κάτι να ξεχωρίσω, κρατώ την ιστορία του 18χρονου Παυλή που σκοτώθηκε στα Δεκεμβριανά και έπαιζε – κατά τον Ρίτσο – πολύ καλό ποδόσφαιρο, όσο και οι ποδοσφαιριστές της Άρσεναλ. Κι ας έπαιζε ξυπόλητος…
Πώς έχει διαμορφωθεί το θέατρο στην επανεκκίνησή του μετά την πανδημία;
Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης: – H επανεκκίνηση του Θεάτρου μετά την αποχή λόγω της πανδημίας έφερε τους εργαζόμενούς του εκεί που τους βρήκε και η έναρξή της: Στην απόλυτη ανασφάλεια.
Ποια είναι τα μελλοντικά καλλιτεχνικά σου σχέδια;
Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης: – Εύχομαι να συνεχίσουμε τις Γειτονιές του Κόσμου για όσο περισσότερο γίνεται, αυτή η παράσταση δείχνει να μην κλείνει εύκολα τον κύκλο της. Μαζί με τη Νάντια Δαλκυριάδου, που είναι και η σύντροφος της ζωής μου, αναρωτιόμαστε τί θα μπορούσε να ακολουθήσει τις Γειτονιές. Θα το βρούμε σύντομα πιστεύω και θα ξεκινήσουμε να το ετοιμάζουμε. Παράλληλα, συνεχίζω γυρίσματα στη σειρά του Alpha “Αυτή η Νύχτα μένει” όπου υποδύομαι τον Γρηγόρη ιδιοκτήτη του Καφενείου στο Αγρίνιο κι αυτό είναι κάτι που θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες. Είναι η πρώτη φορά ουσιαστικά που κάνω κάτι στην τηλεόραση, θα ήθελα να μην είναι και η τελευταία, γιατί εντέλει το απολαμβάνω πολύ.
Οι Γειτονιές του Κόσμου | Πληροφορίες παράστασης
Διαβάστε περισσότερες Θεατρικές συνεντεύξεις εδώ
