Είναι, νομίζω, εκπληκτικά όμορφη η διαδρομή στο ιστορικό κέντρο της πόλης μας. Μοναστηράκι, Θησείο, Πλάκα, Κεραμεικός και Δυτικοί  λόφοι, αποτελούν αναμφίβολα τα ωραιότερα μέρη για περίπατο και με λίγη φαντασία η αρχαία Αθήνα  ξεδιπλώνεται γύρω μας.Η Αθήνα του μεγαλείου, της ομορφιάς και της καλαισθησίας.. Η Αθήνα του «χρυσού αιώνα» του Περικλή. Οι δυο πλακόστρωτοι δρόμοι της, Δ. Αρεοπαγείτου και Αποστόλου Παύλου προσφέρονται για ατελείωτες βόλτες εκεί που 2.500 χρόνια πριν περπατούσαν οι Αθηναίοι πολίτες.

 

'Αποψη αρχαίας αγοράςΗ διαδρομή αυτή είναι μια μηχανή του χρόνου. Κλείνοντας τα μάτια βλέπεις γύρω σου νεανίδες με πλούσια χρωματιστά ιμάτια και ποδήρεις χιτώνες να κουβαλούν λουτροφόρους, γυναίκες με τον βαρύ πέπλο τους πάνω από την εστία, αγόρια να μαθητεύουν δίπλα σε παιδαγωγούς και κιθαρωδούς και νεανίες μέσα στις παλαίστρες, τα γυμνάσια. Και όλα τα ανωτέρω κάτω από τον επιβλητικό βράχο της Ακρόπολης..

Στο δρόμο σας θα συναντήσετε τα οικοδομήματα – μνημεία πλέον – που τότε ήταν στην άνθισή τους. Ο ναός του Ηφαίστου, η Στοά του Αττάλου και η Αρχαία αγορά είναι τα πρώτα που θα συναντήσετε ερχόμενοι από το Μοναστηράκι. Αυτό ήταν και το κέντρο της κοινωνικής και πολιτικής ζωής των Αθηναίων πολιτών. Ποια ήταν η λειτουργία καθενός από τα προαναφερθέντα κτίρια, θα αναλύσω παρακάτω.

 

 

Ναός Ηφαίστου



Ναός Ηφαίστου
Ο Ναός του Ηφαίστου (αποκαλούμενος και Θησείο) ήταν αφιερωμένος στο θεό Ήφαιστο και στην Εργάνη Αθηνά και είναι χτισμένος πάνω στο λόφο του Αγοραίου Κολωνού, στο δυτικό μέρος της Αρχαίας Αγοράς. Είναι δωρικού ρυθμού, περίπτερος, εξάστυλος ναός, κτισμένος ίσως από τον αρχιτέκτονα Ικτίνο από πεντελικό μάρμαρο. Έχει 13 κίονες σε κάθε πλευρά μήκους και 6 (συναριθμούμενοι) κατά πλάτος. Ο ναός είχε σχεδιαστεί και πιθανότατα άρχισε να χτίζεται ήδη από το 450 π. Χ., σίγουρα πριν από τον Παρθενώνα. Η σύλληψή του ανήκει στη γενιά των Μαραθωνομάχων και του Κίμωνα. Στα χρόνια που ακολουθούν σημειώνονται αλλαγές στο σχεδιασμό, γύρω στο 445 π. Χ., είναι όμως σε προχωρημένο στάδιο το έργο, αφού τότε ολοκληρώνονται οι μετόπες με τους άθλους του Ηρακλή και τα γλυπτά του ανατολικού αετώματος. Μεταξύ 445-440 π. Χ. φιλοτεχνείται η δυτική ζωφόρος. Ανάμεσα στο 435 και το 430 π. Χ. χρονολογούνται η ανατολική ζωφόρος, το δυτικό αέτωμα και η διαμόρφωση του εσωτερικού με περαιτέρω αλλαγές στο αρχικό σχέδιο. Το 421 π. Χ. τοποθετούνται η σίμη, τα ακρωτήρια και το λατρευτικό σύμπλεγμα του Ηφαίστου και της Αθηνάς, οπότε πρέπει να ολοκληρώνεται και η στέγη του ναού. Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν το 416/5 π. Χ. Ο πιθανότερος λόγος που διάρκεσαν τόσο πολύ οι εργασίες στο ναό του Ηφαίστου είναι ότι με το οικοδομικό πρόγραμμα του Περικλή δόθηκε προτεραιότητα στον Παρθενώνα. Στην ανατολική πρόσοψη του ναού, που βλέπει προς την Αρχαία Αγορά, ο ανάγλυφος διάκοσμος στις μετόπες απεικονίζει τους άθλους του Ηρακλή, ενώ στο αέτωμα παριστάνεται πιθανόν μια Κενταυρομαχία. Στην ανατολική ζωφόρο απεικονίζεται άλλη μια σκηνή μάχης. Η ταύτιση του θέματος δεν είναι σίγουρη και οι διάφορες ερμηνείες προτείνουν μάχη του Θησέα και των Παλλαντιδών, μάχη Ελλήνων και Τρώων στο Σκάμανδρο, όπου ο Ήφαιστος βοήθησε τον Αχιλλέα, ή μάχη του Ερεχθέα και του Ευμόλπου. Στη δυτική πλευρά ο γλυπτός διάκοσμος απεικόνιζε την άλωση της Τροίας στο αέτωμα και το κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου στη ζωφόρο. Οι βόρειες και νότιες μετώπες αποδίδουν επεισόδια από τις περιπέτειες του Θησέα (γουρούνα Κρομμυώνα, Σκίρων, Κερκύων, Περιφήτης, Προκρούστης, Σίνης, ταύρος Μαραθώνα, Μινώταυρος). Κατά την αρχαιότητα στο εσωτερικό του ναού υπήρχαν χάλκινα αγάλματα του Ηφαίστου και της Αθηνάς κατασκευασμένα από τον Αλκαμένη (421 – 415 π. Χ.). Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα διατηρημένα μνημεία της Αγοράς και τον καλύτερα σωζόμενο ναό δωρικού ρυθμού στον Ελλαδικό χώρο.

 

Στοά του Αττάλου



Στοά Αττάλου
Η Στοά του Αττάλου βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αγοράς της Αθήνας και ήταν, αν όχι το πρώτο, ένα από τα πρώτα και μεγαλύτερα “εμπορικά κέντρα” (με τη σύγχρονη έννοια του όρου) στην αρχαιότητα. Χτίστηκε γύρω στο 150 π. Χ., από τον Άτταλο Β΄, Βασιλέα της Περγάμου, όπως δηλώνεται σε επιγραφή της έξω κιονοστοιχίας, η οποία διατηρείται αποσπασματικά “ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΑΤΤΑΛΟΣ ΑΤΤΑΛΟΥ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΑΠΟΛΩΝΙΔΟΣ”, κατόπιν δωρεάς του προς την Αθήνα της οποίας και αποτελούσε το μεγαλύτερο σε μήκος αυτοτελές σκεπαστό οικοδόμημά της, ομοίως και το μεγαλύτερο στον ελλαδικό χώρο κατά την αρχαιότητα. Η ανέγερση της Στοάς ξεκίνησε το 159 π. Χ. και ολοκληρώθηκε μετά από 11 χρόνια, το 138 π. Χ.. Κατά τις πρώτες αρχαιολογικές έρευνες της Αρχαιολογικής Εταιρίας σε συνδυασμό με τις ιστορικές μαρτυρίες βρέθηκε ότι η Στοά του Αττάλου είχε εμπορικό χαρακτήρα και ήταν ένα περικαλές οικοδόμημα μονόπτερου δίστυλου (κατά μήκος), τρίκλιτου ρυθμού, και το μοναδικό με όροφο (των αυτών διαστάσεων μήκους και πλάτους και κατά το ήμισυ του ύψους του ισογείου), συνολικού μήκους 120 μέτρων, πλάτους 20 μέτρων και ύψους 25 μέτρων, με δύο σειρές κιόνων, και 21 καταστήματα στο βάθος (κατά μήκος) και των δύο ορόφων. Η εξωτερική κιονοστοιχία του ισογείου ήταν δωρικού ρυθμού και η εσωτερική κιονοστοιχία από αράβδωτους κίονες ιωνικού ρυθμού. Στον όροφο η εξωτερική κιονοστοιχία ήταν ιωνική και η εσωτερική περγαμηνού ρυθμού. Τα καταστήματα τη Στοάς ήταν τετράγωνες αίθουσες μήκους πλευράς 4,80 μέτρων. Στη βόρεια και νότια άκρη του οικοδομήματος υπήρχαν κλιμακοστάσια, με πολλά εδώλια, μορφής εξέδρας που οδηγούσαν στον όροφο του κτιρίου. Γενικά η Στοά του Αττάλου ήταν φτιαγμένη από πωρόλιθο, ενώ οι ορθοστάτες των τοίχων, οι παραστάδες των θυρών, τα κατώφλια των δωματίων και οι κίονες ήταν από πεντελικό μάρμαρο. Στην αρχαιότητα αποτελούσε τον μεγαλύτερο στεγασμένο χώρο συνάντησης και περιπάτου των Αθηναίων και κυρίως τόπο εμπορίου. Η Στοά αυτή καταστράφηκε από τους Ερούλους το 267 (μ. Χ.) και ενσωματώθηκε στο ρωμαϊκό Τείχος της Αθήνας. Οι δε λίθοι των τοίχων της χρησιμοποιήθηκαν μαζί με άλλους λίθους για την ανέγερση δύο φράγκικων πύργων κοντά και πριν από τα Προπύλαια της Ακρόπολης των οποίων σώζονται ερείπια. Η αναστήλωση της Στοάς του Αττάλου έγινε το 1953-1956 από την Αμερικανική Σχολή Κλασσικών Σπουδών, με σκοπό τη στέγαση του Μουσείου της Αγοράς.

 

 Αρχαία αγορά



Αρχαία αγορά Αθήνας
Στην αρχαιότητα αποτελούσε διοικητικό, φιλοσοφικό, εκπαιδευτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και κυρίως το οικονομικό κέντρο της πόλης. Την Αρχαία Αγορά διέσχιζε η Οδός των Παναθηναίων από την οποία περνούσε η μεγάλη πομπή προς την Ακρόπολη κατά την διάρκεια των εορτασμών των Παναθηναίων που θέσπισε ο Πεισίστρατος και τελούνταν το τρίτο έτος κάθε Ολυμπιάδας. Η Αρχαία Αγορά της Αθήνας καταστράφηκε και λεηλατήθηκε πολλές φορές, από τους Πέρσες το 480 π. Χ., αργότερα από τους Ρωμαίους υπό τον Σύλλα το 86 π. Χ., στη συνέχεια από τους Ερούλους το 267 μ. Χ., και τους Σλάβους επιδρομείς το 580 όπου και τελικά ο χώρος αυτός εγκαταλείφθηκε. κατά την εποχή του Περικλή χτίζονται πολλά μνημειώδη κτήρια, όπως ο Ναός του Ηφαίστου και τρεις στοές. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι τα εξής:

 

1.Ποικίλη Στοά

Η Ποικίλη Στοά, ή αλλιώς “Πεισιανάκτειος”, χτίστηκε το 460 π. Χ. και είναι η πιο φημισμένη στοά της Αθήνας. Ήταν το μέρος όπου ο φιλόσοφος Ζήνων ο Κιτιεύς δίδασκε δημιουργώντας την στωική φιλοσοφία. Από περιγραφές των αρχαίων ξέρουμε ότι ήταν διακοσμημένη με ζωγραφικούς πίνακες επιφανών ζωγράφων της αρχαιότητας. Από εκεί πήρε και την ονομασία Ποικίλη (ζωγραφισμένη).

 

2.Βασίλειος Στοά

Η Βασίλειος Στοά ήταν μία δωρική στοά, η παλαιότερη ίσως της Αθήνας. Χτίστηκε σχεδόν αμέσως μετά την καταστροφή από τους Πέρσες, το 479 π. Χ. Ήταν η έδρα του Άρχοντος Βασιλέως, απ’ όπου πήρε και το όνομα. Ήταν το σημείο όπου συχνά συνεδρίαζαν τα διάφορα δικαστήρια της Αθήνας. Μέσα στην στοά φυλάσσονταν οι πλάκες με τους σημαντικότερους νόμους της πόλης. Σε αυτήν έγινε η ανάκριση του Σωκράτη πριν την θανάτωσή του το 399 π. Χ..

 

3.Στοά του Διός Ελευθερέου

Η Στοά του Διός Ελευθερέου ήταν και αυτή δωρική. Καθώς ήταν χτισμένη στο σημείο όπου βρισκόταν ο αρχαϊκός ναός του Δία ήταν αφιερωμένη στον Ελευθέριο Δία, προσωνύμιο που του δόθηκε μετά τους Περσικούς Πολέμους. Χτίστηκε γύρω στο 430 π. Χ. και χρησίμευε πιθανόν και αυτή για συνεδριάσεις δικαστηρίων ή άλλων δημόσιων οργάνων. Μπροστά της υπήρχε βωμός του Δία.

 

4.Ναός του Ηφαίστου

(βλέπε άνω)

 

5.Νέο Βουλευτήριο

 Το Νέο Βουλευτήριο χτίστηκε ακριβώς δυτικά του παλαιού το 425 π. Χ.. Ήταν ένα ορθογώνιο κτήριο με αμφιθέατρο στο εσωτερικό του όπου συνεδρίαζε η Βουλή των Πεντακοσίων.

 

6.Θόλος

Αυτό το ιδιόμορφο κυκλικό κτίσμα κατασκευάστηκε το 465 π. Χ.. Ήταν το εντευκτήριο των Πρυτάνεων της Βουλής. Στον χώρο αυτόν επίσης φυλάσσονταν τα μέτρα και τα σταθμά του κράτους. Στο εσωτερικό υπήρχαν και κρεβάτια ώστε να διανυκτερεύουν διάφοροι λειτουργοί του κράτους. Στις συνεστιάσεις μπορούσε να χωρέσει μέχρι και 50 άτομα.

 

7.Νότια Στοά Ι

Η Νότια Στοά Ι ήταν μία μεγάλη Δωρική στοά στο νότιο μέρος της οποίας, πίσω από την κιονοστοιχία, υπήρχαν 15 δωμάτια όπου στεγάζονταν εστιατόρια (τράπεζαι) για την σίτιση των κρατικών αξιωματούχων. Κατασκευάστηκε γύρω στο 430 π. Χ..

 

8.Νομισματοκοπείο

Το Νομισματοκοπείο ήταν ο χώρος όπου κόβονταν τα νομίσματα της Αθήνας. Αποτελείτο από έναν περίβολο στον οποίο υπήρχαν ένα κεντρικό τετράγωνο κτήριο και δύο μικρές στοές. Στις ανασκαφές βρέθηκε πλήθος νομισμάτων και πολλές μήτρες για χάλκινα νομίσματα. Αντιθέτως, δεν βρέθηκαν ίχνη για χύτευση αργύρου.

 

9.Περίβολος Δικαστηρίου

Αυτός ο υπαίθριος περίβολος στα ανατολικά της Αγοράς χρησίμευε πιθανότατα ως χώρος δικαστηρίου.

Αυτά είναι τα σημαντικότερα μνημεία που θα συναντήσετε στο δρόμο σας προς Θησείο. Είναι πραγματικά ενδιαφέρουσα διαδρομή και μία επίσκεψη στο Μουσείο που στεγάζεται στη Στοά του Αττάλου επιβάλλεται! Ένα Κυριακάτικο πρωί αποτελεί άριστη ευκαιρία για όλη την οικογένεια, αλλά ακόμα και για ένα μοναχικό περίπατο στα σοκάκια της Αθήνας. Ο πεζόδρομος του Θησείου έχει κάτι από την παλιά, καλή Αθήνα που πάντα ξυπνάει αναμνήσεις και συναισθήματα…

 

 

Προηγούμενο άρθροΟι Μπλε στο Passport
Επόμενο άρθροΧορο-κινούμενη ινδική έρημος