Στο Θέατρο Άνεσις, η Αικατερίνη Παπαγεωργίου σκηνοθετεί την παράσταση «Αστερισμοί» και καταπιάνεται με το πολυβραβευμένο και ώριμο έργο του βρετανού θεατρικού συγγραφέα Nick Payne. Οι «Αστερισμοί» έχουν αποσπάσει το Tony Award (Νέα Υόρκη, 2015), το Βραβείο Καλύτερου Έργου (Λονδίνο, 2012) και το Βραβείο Χάρολντ Πίντερ (Λονδίνο, 2012).
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα Nick Payne
Ο Nick Payne γεννήθηκε το 1984 και είναι θεατρικός συγγραφέας, αλλά και σεναριογράφος. Σπούδασε στο Central School of Speech and Drama στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και έκανε το ντεμπούτο του στο Royal Court Theatre το Σεπτέμβριο του 2010 με την κωμωδία του «Wanderlust». Το 2012, οι «Αστερισμοί», ή αλλιώς «Constellations», παίχτηκαν για πρώτη φορά στο Royal Court Upstairs σε σκηνοθεσία του Michael Longhurst.
Τον Ιούλιο του 2012, ο Payne κέρδισε το βραβείο Χάρολντ Πίντερ. Το 2015, οι «Αστερισμοί» μεταφέρθηκαν στο Broadway με τον ίδιο σκηνοθέτη και με πρωταγωνιστές τον Jake Gyllenhaal και την Ruth Wilson. Ο Nick Payne γράφει, επίσης, τόσο για το σινεμά όσο και για την τηλεόραση. Η σειρά Wanderlust αποτέλεσε το τηλεοπτικό του ντεμπούτο και αφορά την προσπάθεια ενός ζευγαριού να σώσει τον γάμο του. Στην Αγγλία έκανε πρεμιέρα στο BBC One και στον υπόλοιπο κόσμο μέσω του Netflix.
Αστερισμοί | Μια παράσταση για το χωροχρόνο και την ερωτική έλξη
Η Μάριαν και ο Ρόλαντ βρίσκονται κάπου στο ίδιο σύμπαν. Μία σχέση πάει να δημιουργηθεί και πιθανόν και να εξελιχθεί. Είναι φανερό ότι δεν έχουν τίποτα κοινό μεταξύ τους, εκτός από το ότι θέλουν να είναι μαζί. Εκείνος εκτρέφει μέλισσες, είναι δηλαδή ένας μελισσοκόμος και εκείνη είναι θεωρητική φυσικός, μία επιστήμων που μελετάει το σύμπαν. Δύο μυαλά που κινούνται «αλλού», σε άλλες συχνότητες, αλλά η ερωτική έλξη, τους τοποθετεί «εδώ». Και η ιστορία τους κυλάει έτσι όπως αυτοί οι ίδιοι ορίζουν, ή δεν ορίζουν, ή έτσι τουλάχιστον πιστεύουν. Γι’ αυτό και αγαπιούνται και είναι μαζί. Και πικραίνονται με αλήθειες που λένε ή που δεν λένε. Με διαπιστώσεις που τους δένουν πιο πολύ ή τους χωρίζουν και απατούν ο ένας τον άλλον και τα ξαναφτιάχνουν ή βάζουν ένα τέλος.
Μάριαν: «Τι… τι εννοείς χρόνο;»
Ρόλαντ: «Χρόνο, εννοώ χρόνο, θα ήθελα κι άλλο χρόνο. Μαζί σου.»
Η Μάριαν μελετάει το σύμπαν και αναρωτιέται για την αλήθεια της πραγματικότητας. Ενώ, ο Ρόλαντ, είναι ρεαλιστής. Οι μέλισσές του έχουν μία αλάνθαστη αίσθηση σκοπού και αυτό τον καλύπτει. Κι όμως, αυτά τα δύο παράλληλα τελικά σύμπαντα βρίσκουν μία κοινή συνισταμένη που ξεκινάει από το συναίσθημα και από το ταλέντο του ανθρώπου να χτίζει έναν κόσμο που θεωρητικά είναι «δικός» του, αλλά μπορεί και να μην είναι. Ένα έργο βαθιά υπαρξιακό και ανθρώπινο που γεννά ερωτήματα γύρω από τη δυαδικότητα, το χρόνο, την ελεύθερη βούληση, τον έρωτα, την αδυναμία της ανθρώπινης ύπαρξης και την επιστήμη που ξεπερνά την κατανόηση του ανθρώπινου νου.
Η Αικατερίνη Παπαγεωργίου αναδεικνύει τις πολλαπλές πιθανότητες μιας ερωτικής έλξης
Στην παράσταση «Αστερισμοί» η Αικατερίνη Παπαγεωργίου αναζητά μια απάντηση στα εξής ερωτήματα: «Οι πιθανές εκβάσεις μιας ερωτικής έλξης μήπως είναι περισσότερες απ’ ότι νομίζουμε; Οι επιλογές μας, τελικά, καθορίζουν ποιά έκβαση θα ζήσουμε ή όχι; Μήπως δε δίνουμε αρκετή σημασία στο πεπερασμένο της ύπαρξής μας;»
Μάριαν: «Εμείς έχουμε στη διάθεσή μας όσο χρόνο είχαμε από πάντα. Εσύ θα έχεις όλο το χρόνο που μας αναλογεί. Όταν εγώ… Ούτε λιγότερο, ούτε περισσότερο. Όταν θα έχω φύγει.»
Η αναζήτηση του Nick Payne γύρω από το σύμπαν και το χωροχρόνο ξεκίνησε τυχαία μετά το θάνατο του πατέρα του. Όπως λέει κι ο ίδιος: «Μπήκα στο ίντερνετ κι άρχισα μια αναζήτηση χωρίς στόχο. Εντελώς τυχαία, αν θυμάμαι σωστά, έπεσα πάνω σ’ ένα ντοκιμαντέρ του Brian Green με τίτλο «Το Κομψό Σύμπαν». (…) Αν λάβει κανείς υπόψη του τον πρόσφατο θάνατο του πατέρα μου, είναι προφανές γιατί η ιδέα των πολλαπλών συμπάντων μου ήταν τόσο ελκυστική, εκείνες τις δύσκολες ώρες.» Στην πιο απλή μορφή της η θεωρία των Κβαντικών Πολλαπλών Συμπάντων προβλέπει έναν κόσμο, όπου αμέτρητα «αντίγραφα» του καθενός μας ζούνε τελείως διαφορετικές ή ελάχιστα παραλλαγμένες ζωές, χωρίς κανένα από αυτά τα «αντίγραφα» να ξέρει ποιο αντίγραφο πλεονεκτεί. Ό,τι μπορεί να συμβεί, συμβαίνει – και συμβαίνει τούτη εδώ τη στιγμή.
Μάριαν: «Δεν γίνεται. Πρέπει… πρέπει να πάρω εγώ την… Πρέπει να είναι δική μου επιλογή. Ο έλεγχος»
Όπως εκφράζει ο ίδιος ο συγγραφέας, οι «Αστερισμοί» αποτελούν την προσπάθειά του να δώσει θεατρική μορφή στο εξής δίλημμα: την επιθυμία να θυμόμαστε έναντι της ανάγκης να ξεχάσουμε. Με βάση τη φιλοσοφική θεωρία της κβαντικής υπάρχουν σύμπαντα παράλληλα και μέσα τους κινείται μία άλλη ζωή μας, που την προσδιορίζουν άλλες αποφάσεις, άλλες επιλογές και συμπτώσεις που τελικά την οδηγούν σε μια άλλη κατάληξη πολύ διαφορετική από αυτή που βλέπουμε.
Η ενασχόληση της Αικατερίνης Παπαγεωργίου με το έργο «Αστερισμοί» αναδεικνύει την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων, την απεραντοσύνη των επιλογών που διατρέχουν την κάθε μας στιγμή στο χρόνο, αλλά και τη φθαρτότητα της ύπαρξής μας. Η Αικατερίνη Παπαγεωργίου προτίμησε μια μινιμαλιστική σκηνοθετική προσέγγιση, φέρνοντας μας αντιμέτωπους με τα συναισθήματά μας, αλλά και με τις επιλογές μας κάθε φορά.
Μάριαν: «Με λίγα λόγια θέσαμε το ίδιο ερώτημα δυο φορές και καταλήξαμε σε δυο τελείως διαφορετικές απαντήσεις.»
Επί σκηνής, στήνεται ένα σόου για δυο ηθοποιούς. Ο σκηνικός χώρος αποτελείται από δυο καρέκλες και αρκετά ρολόγια. Μερικές απλές χορογραφίες, ένας λιτός φωτισμός, ένα απλό ηχητικό εφέ, τα σώματα των δυο ηθοποιών και οι υποκριτικές τους ικανότητες αρκούν για να μεταφερόμαστε κάθε φορά σε ένα διαφορετικό σύμπαν, σε μια διαφορετική εκδοχή της γνωριμίας του Ρόλαντ και της Μάριαν. Σκηνικά επέλεξε να οριοθετήσει τα διαφορετικά σύμπαντα με διαφορετικές επιλογές φωτισμού, αλλά και νοητούς χωροταξικούς άξονες. Το πέρασμα του χρόνου αποδόθηκε συχνά από τους ηθοποιούς με απλές κινησιολογίες με γραμμική προσέγγιση και τον κατάλληλο φωτισμό.
Μάριαν: «Είμαστε απλώς σωματίδια που υπακούουν σε συγκεκριμένους νόμους και πηδάνε εδώ κι εκεί σαν τρελά.»
Η σκηνοθετική προσέγγιση της Παπαγεωργίου εστιάζει στα συναισθήματα που βιώνουν οι ήρωες του Payne. Αποκαλύπτει έντεχνα και με λεπτότητα το γελοίο και την ομορφιά της ανθρώπινης ύπαρξης, ενώ, συγχρόνως, μας φέρνει αντιμέτωπους με την ίδια μας τη ζωή, το πώς την αντιμετωπίζουμε και το αναπόφευκτο του θανάτου. Πρόκειται για μια σκηνοθεσία που εστιάζει στην ουσία του έργου και δεν διακατέχεται από αχρείαστες φανφάρες.
Ο Αλέξανδρος Βάρθης και η Ελίζα Σκολίδη μας μεταφέρουν σε πολλαπλά σύμπαντα
Η Ελίζα Σκολίδη καταφέρνει να αναδείξει το πλούσιο συναισθηματικό κόσμο της Μάριαν και ερμηνεύει έναν εύστροφο χαρακτήρα με την απαραίτητη αφοσίωση. Με απλές αλλαγές στην εμφάνισή της, τη φωνή της και την ερμηνεία της καταφέρνει να μας μεταφέρει σε μια διαφορετική πτυχή της προσωπικότητας της Μάριαν και αυτό μας αφήνει τη δυνατότητα να εξερευνήσουμε με αμείωτο ενδιαφέρον αυτόν τον χαρακτήρα. Στις κωμικές απαιτήσεις του έργου, η Ελίζα Σκολίδη ανταποκρίνεται με φυσικότητα και τόλμη, ενώ στις πιο συγκινησιακά φορτισμένες, η αισθαντικότητα και η φροντίδα κυριαρχούν στην ερμηνευτική της προσέγγιση.
Ρόλαντ: «Να’ ταν και η δικιά μας ύπαρξη τόσο απλή. Να μπορούσαμε κι εμείς να καταλάβουμε γιατί βρισκόμαστε εδώ και τι είναι αυτό που υποτίθεται πως πρέπει να πετύχουμε στη ζωή μας.»
Ο Αλέξανδρος Βάρθης, από την άλλη, προσέγγισε με απλότητα και ευαισθησία τον καθημερινό Ρόλαντ. Ο Βάρθης μας δίνει πρόσβαση σε στιγμές και σε πιο κρυφές πληροφορίες για τη ζωή του Ρόλαντ με απλούς τρόπους, με ένα βλέμμα, μια κίνηση, έναν τονισμό στη φωνή. Η αγνότητα και η αυθεντικότητα του Ρόλαντ ήταν ένα στοίχημα για τον Βάρθη με το οποίο αναμετρήθηκε και το πέτυχε.
Συμπερασματικά
Συχνά, τείνουμε να φιλοσοφούμε γύρω από τη ζωή, το θάνατο και το χρόνο γιατί είμαστε τόσο στενά συνδεδεμένοι με την έννοια του χρόνου, αφού κι η φύση μας είναι φθαρτή και επηρεάζεται από το πέρας του χρόνου. Ο φόβος, λοιπόν, για τον θάνατο είναι αυτός που μας οδηγεί να προτρέχουμε ή να αναπολούμε. Αυτό αποτελεί και το βασικό άξονα του έργου «Αστερισμοί» του Payne, αλλά και της σκηνοθετικής προσέγγισης της Παπαγεωργίου. Εάν, λοιπόν, το Σύμπαν είναι άπειρο και ομοιόμορφο και όλα μπορούν να συμβούν και συμβαίνουν, μήπως, τότε, ο φόβος μας για το θάνατο είναι ψευδαισθητικός και τα διλήμματα μας είναι τόσο πλασματικά, όσο κι η έννοια του χρόνου;
Trailer
Συντελεστές παράστασης
- Σκηνοθεσία: Αικατερίνη Παπαγεωργίου
- Εικαστικό περιβάλλον | Κουστούμια: Μάριος Ράμμος
- Πρωτότυπη μουσική: Γιάννης Χριστοδουλόπουλος
- Χορογραφία: Εύη Σούλη
- Φωτισμός: Μελίνα Μάσχα
- Φωτογραφίες: Ελίνα Γουνανλή
- Γραφιστική επιμέλεια: Άρης Απαρτιάν
- Οργάνωση παραγωγής: Ναυσικά Παπαδασκαλοπούλου
- Παραγωγή: Olympia Culture
- Ερμηνεύουν: Αλέξανδρος Βάρθης, Ελίζα Σκολίδη
Πληροφορίες
- Τοποθεσία: Μικρό Άνεσις
- Διεύθυνση: Σαραναταπήχου 5 (Αθήνα)
- Πρεμιέρα: Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2022
- Ημέρες και ώρες παραστάσεων: κάθε Δευτέρα & Τρίτη στις 21:00
*Παράταση παραστάσεων: Δευτέρα 18/4 & 9/5 και Τρίτη 10/5 στις 21:00 - Τιμές Εισιτηρίων: Γενική Είσοδος: 15 ευρώ, Μειωμένο (Φοιτητικό, Ανέργων, ΑΜΕΑ, Άνω των 65): 12 ευρώ
Προπώληση: Viva.gr - Τηλέφωνο Ταμείου: 2103647200
- Διάρκεια παράστασης: 80΄ (χωρίς διάλειμμα)
– Βία: Καθόλου
– Γυμνό: Καθόλου
