Την Παρασκευή 24 Μαΐου 2013, ένα αναπάντεχο συμβάν, σημειώθηκε στο «Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός», το οποίο τελεί υπό κατάληψη από τις 11 Νοεμβρίου του 2011. Αποφασίσθηκε η απαγόρευση της τελευταίας προγραμματισμένης παράστασης «Ιερή Πόρνη 3», λίγη ώρα πριν από την έναρξη της και ενώ οι θεατές είχαν ήδη φτάσει στο θέατρο, μετά από έκτακτη συγκέντρωση της Γενικής Συνέλευσης των καταληψιών. Ο λόγος της απόφασής τους; Όχι το ίδιο το έργο όπως έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε σε συνηθισμένες ιστορίες λογοκρισίας, αλλά μια συνέντευξη, του ενός εκ των δυο σκηνοθετών, του Γιάννη Σολδάτου, η οποία δημοσιεύθηκε το πρωί της Παρασκευής στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία».
Για όσους δεν γνωρίζουν, τον Νοέμβριο του 2011, η καλλιτεχνική «Κίνηση Μαβίλη» κατέλαβε το εγκαταλειμμένο θέατρο, προκειμένου να ενεργοποιηθεί και να γίνει ένας εναλλακτικός πολιτιστικός χώρος. Η συγκεκριμένη πράξη ήταν μία απάντηση στην «απουσία ενός χώρου για τις παραστατικές τέχνες που να προτείνει νέα μοντέλα δημιουργίας, έρευνας και ανταλλαγής, απεγκλωβισμένου από τις αναγκαιότητες της αγοράς και τους συνεπαγόμενους συμβιβασμούς που ορίζουν το καλλιτεχνικό τοπίο». Το ιστορικό θέατρο «αναστήθηκε» λοιπόν, δίνοντας ένα ελεύθερο βήμα έκφρασης σε όσους δημιουργούς ήθελαν να προτείνουν κάτι εναλλακτικό, αλλά και στις ομάδες που δεν είχαν την δυνατότητα, σε καιρούς οικονομικής κρίσης να δαπανούν υπέρογκα ποσά, ενοικιάζοντας θεατρικούς χώρους. Ενάμιση χρόνο μετά, στο Εμπρός φιλοξενείται ένα πλήθος ομάδων, οι οποίες σε συνεννόηση με την Γενική Συνέλευση των καταληψιών, παρουσιάζουν τις δουλειές τους όπως μάλιστα είχε αποφασιστεί. «Στην Γενική Συνέλευση της Τρίτης 30/10/12 αποφασίστηκε μέσω ψηφοφορίας ότι το Εμπρός παραμένει ανοιχτό και λειτουργεί με ένα συμμετοχικό μοντέλο όπου ο καθένας μπορεί να προτείνει και να οργανώσει δράσεις χωρίς να υπάρχει καμία διαδικασία επιλογής.»
Την περασμένη Παρασκευή λοιπόν, αυτό το «μανιφέστο» ελευθερίας και φιλοξενίας, προσεβλήθη με μια σχεδόν πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της μεταπολίτευσης απαγόρευση. Σχεδόν πρωτόγνωρη, διότι υπάρχει ένα θλιβερό προηγούμενο, με το οποίο μάλιστα άρχισε η φετινή θεατρική σεζόν. Τον Οκτώβριο του 2012 είχαμε μια επίθεση κατά του πολιτισμού και της ελεύθερης έκφρασης στο θέατρο Χυτήριο, όταν με πρωτοστατούντες βουλευτές της Χρυσής Αυγής και άλλες ακροδεξιές οργανώσεις, είχαν επανειλημμένα παρεμποδιστεί οι θεατές να παρακολουθήσουν την παράσταση «Corpus Christi». Παράλληλα, οι συντελεστές της παράστασης είχαν δεχθεί έντονες φραστικές επιθέσεις. Αποτέλεσμα ήταν η παράσταση να κατέβει μετά από μερικές μέρες ταραχής και συγκρούσεων.
Φαντάζει οξύμωρο, αλλά η θεατρική χρονιά τελειώνει τώρα με μια αντίστοιχη πράξη, προερχόμενη αυτή τη φορά από ανθρώπους που είναι ακριβώς αντίθετοι της ακροδεξιάς, αλλά δεν μπόρεσαν να αποφύγουν το ίδιο ατόπημα με αυτό του Οκτωβρίου. Τα δυο περιστατικά διαφέρουν βέβαια και στα αίτια και στο μέγεθος της βίας, αλλά είναι ταυτόσημα στο αποτέλεσμα: Απαγόρευση παράστασης, παρεμπόδιση ηθοποιών να παίξουν την παράστασή τους, παρεμπόδιση θεατών να παρακολουθήσουν αυτή την παράσταση.
Εξαρχής, υπήρχε κάτι που τους είχε θορυβήσει. Είχε δημιουργήσει έντονες συζητήσεις η παρουσία στο «Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός» ενός ανθρώπου με φιλικές σχέσεις με την πολιτεία, σχέσεις για τις οποίες είχε ενημερώσει την Γενική Συνέλευση στις 12/5/2013, η οποία πήρε παρόλα αυτά την απόφαση να φιλοξενηθεί η παράσταση στο θέατρο. Η συνέντευξη όμως, έγινε η αφορμή για να εκδιωχθεί η έως τότε (από τις 13/5) φιλοξενούμενη παράσταση και αποτέλεσε την σταγόνα που ξεχείλισε ένα ποτήρι γεμάτο με νερό που έβραζε τις τελευταίες εβδομάδες. «Ζητούμε την άμεση αποπομπή του Σολδάτου και της παραγωγής του από το χώρο του Εμπρός διαμαρτυρόμενοι για την πολιτική του στράτευση ενάντια στις αρχές που εκφράζουμε» δήλωσε μέλος των καταληψιών σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης μέσα από σελίδα του «Εμπρός». Ο σκηνοθέτης, χαρακτηριζόταν στην επίμαχη συνέντευξη, ως άτυπος σύμβουλος του αναπληρωτή υπουργού αρμόδιου για θέματα πολιτισμού Κώστα Τζαβάρα, εκφράζοντας την στήριξη του προς τον υπουργό και τάσσονταν ως Ιστορικός του ελληνικού κινηματογράφου και πρόεδρος του Συνδέσμου Εκδοτών, υπέρ του να κλείσουν ή να ξηλωθούν οργανισμοί όπως το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. «Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου έχει έναν προϋπολογισμό. Όμως τι έχει δοθεί για ταινίες τα τελευταία 4 χρόνια; Αν αύριο το πρωί ανακοινωθεί ότι κλείνει το ΕΚΚ, είμαι σίγουρος πως οι Έλληνες κινηματογραφιστές θα πουν: “Καλά, ανοιχτό είναι ακόμα;”. Φεύγουν τερατώδη ποσά … τα λίγα χρήματα που υπάρχουν πρέπει να πηγαίνουν στην παραγωγή και όχι στα λειτουργικά έξοδα του Κέντρου: σε αποθήκες, επιτροπές, Δ.Σ.., ταξίδια.» Η διατύπωση αυτών των απόψεων, αντίθετων ιδεολογικά με αυτές των καταληψιών, η έκφραση τους σε ένα «καθεστωτικό ΜΜΕ» (σ.σ. Ελευθεροτυπία) όπως είπανε, κρίθηκε λοιπόν ως σημαντικός λόγος απαγόρευσης. «Είπα ότι θα συμμαχήσω και με τον διάβολο για περισώσω ότι μπορώ, στον χώρο του πολιτισμού, αυτό κάνω και αυτό ενόχλησε πολλούς… Οι απόψεις μου είναι γνωστές εδώ και χρόνια» έλεγε ο Γ. Σολδάτος, λίγο πριν παρθεί η τελική απόφαση.
Μετά από διαμαρτυρίες των θεατών, δάκρυα και φωνές των ηθοποιών, οι καταληψίες επέμειναν ανένδοτοι και απαγόρευσαν την ίδια παράσταση που φιλοξενούσαν επί δυο βδομάδες. «Πάνω σ’ εκείνη τη σκηνή που μάτωσαν ιερά τέρατα του θεάτρου μας (Μπαντής, Βογιατζής, Καταλειφός, Παπαβασιλείου, Οικονομίδου…), και στο όνομα της δημοκρατίας και της λαϊκής κυριαρχίας, αναγορεύθηκε ο Γιάννης Σολδάτος εχθρός του λαού και του θεάτρου και απαγορεύθηκε παράσταση άνεργων ηθοποιών που στο τέλος έβγαζαν ένα κουτί για να ρίξει ο κάθε θεατής ό,τι προαιρείται. Δεν ζητάω συμπαράσταση από κανέναν, κρούω έναν ακόμη κώδωνα κινδύνου.» δήλωσε ο Γ. Σολδάτος, μια μέρα μετά την δεύτερη περίπτωση, στη θεατρική σεζόν 2012-2013, παρεμποδισμού και απαγόρευσης μιας θεατρικής παράστασης.
