Η Άννα Κοκκίνου είναι ηθοποιός, σκηνοθέτις και ιδρύτρια του θεάτρου «Σφενδόνη». Έχει διαγράψει μια μακρόχρονη πορεία στο θέατρο, υπηρετώντας πάντα με περισσό σεβασμό, ταλέντο και πάθος την τέχνη της. Αρχικά, συμμετείχε στο παιδικό θέατρο της Ξένιας Καλογεροπούλου και στην πορεία εντάχθηκε στο θεατρικό σχήμα του Λευτέρη Βογιατζή.
Το 1993 ίδρυσε, μετά από πολλές προσπάθειες, το θέατρο «Σφενδόνη», επί της οδού Μακρή 4. Έκτοτε, το θέατρο Σφενδόνη έχει αποτελέσει μία ξεχωριστή κοιτίδα πολιτισμού και ποιοτικού θεάτρου, όπου ανέβηκαν παραστάσεις που άλλαξαν την ιστορία του ελληνικού θεάτρου.
Πριν από μία δεκαετία ακριβώς, η Άννα Κοκκίνου μας χάρισε μαζί με τον Δημήτρη Καταλειφό και τη Ράνια Οικονομίδου ένα ακόμη θεατρικό «διαμάντι» στη θεατρική της στέγη, το έργο του Τόμας Μπέρνχαρντ «Ρίττερ, Ντένε, Φος».
Φέτος, η ίδια καταπιάνεται με το τελευταίο μυθιστόρημα του οξυδερκούς αυτού στοχαστή, τον «Αφανισμό», σκηνοθετώντας και ερμηνεύοντας.
Ο Αφανισμός, ίσως εξαιτίας της ανελέητης σκληρότητάς του που εξωθείται στα άκρα, είναι σαν πνευματική διαθήκη που ο συγγραφέας αφήνει πίσω του. Στις μέρες μας ιδιαίτερα ακούγεται προφητικός ο λόγος του- μοιάζει γι’ αυτόν θέμα ζωής και θανάτου.
Τούτη τη φορά, ο Μπέρνχαρντ δεν κάνει τον απολογισμό των ανθρώπινων και καλλιτεχνικών του εμπειριών. Τις υποβάλλει σε μια ριζική αμφισβήτηση. Αφετηρία της αφήγησης είναι ο θάνατος σε αυτοκινητικό δυστύχημα, των γονιών και του αδελφού του ήρωα.
Ο χρόνος του μυθιστορήματος είναι ο χρόνος που κυλάει ανάμεσα στην είδηση του θανάτου και στην κηδεία των τριών νεκρών. Το χρόνο αυτό καταλαμβάνει ένας γιγαντιαίος μονόλογος γεμάτος αντιφάσεις, πληγές και τραύματα που ανοίγουν σε μια λιτανεία ενθυμήσεων. Ό,τι ψευτίζει και παραμορφώνει τον άνθρωπο ή την ιδέα που ο ίδιος έχει για τον κόσμο θα εξουδετερωθεί, θα εκμηδενιστεί — θα οδηγηθεί στον πλήρη αφανισμό.
Ο Αφανισμός είναι επίσης μια ευκαιρία να τακτοποιηθούν κάποιοι λογαριασμοί όχι μόνο με τη φιλοσοφία της ζωής στη σύγχρονη εποχή αλλά και με το σύστημα αξιών της. Για τον Μπέρνχαρντ όλα αυτά είναι υποκρισία, μια ψευδολογία που οδηγεί αθεράπευτα ολοένα σε νέα ψέματα.
Ο «Αφανισμός» προτείνει τη διάσωση της ανθρώπινης αλήθειας και αξιοπρέπειας επιχειρώντας έναν εξαγνισμό μέσω «μιας εξολόθρευσης», μέσω ενός ανεπίστροφου και άνευ όρων ακρωτηριασμού των πνευματικών ιστών που καταφαγώθηκαν από την αρρώστια.
Η Άννα Κοκκίνου μιλά στο Artic.gr για την επαφή της με το έργο του Μπέρνχαρντ, το στοιχείο της γραφής του που την εμπνέει, για το πώς ο «αφανισμός» μπορεί να διασώσει την ανθρώπινη αλήθεια σήμερα, ενώ μοιράζεται τις σκέψεις της για το ελληνικό θέατρο.
Άννα Κοκκίνου | Συνέντευξη
Λυδία: – Ο «Αφανισμός» είναι το τελευταίο μυθιστόρημα του Τόμας Μπέρνχαρντ και ένα είδος πνευματικής διαθήκης που αφήνει πίσω του ο συγγραφέας. Ποια είναι η προφητική –όπως αποδεικνύεται σήμερα- παρακαταθήκη που μας αφήνει;
Άννα Κοκκίνου: – Ο Μπέρνχαρντ έβαλε βαθειά το μαχαίρι σε ό,τι κάνει τον άνθρωπο δυσλειτουργικό στη ζωή του εξαιτίας του τρόπου ανατροφής και διαπαιδαγώγησης. Αυτού που δηλαδή κάνει τον σύγχρονο άνθρωπο δυστυχισμένο. Εξετάζει με τρόπο εξαιρετικά διεισδυτικό την οικογένεια, τη θρησκεία, το κράτος- και τον εαυτό του. Δεν χαρίζεται στην εξέταση αυτή.
Η δυνατή κριτική του σκέψη είναι το όχημα που του επιτρέπει ώστε η εξέταση αυτή να γίνεται για να απελευθερωθεί- να αφανίσει την αρρώστια της εποχής. Ναι αυτό μοιάζει προφητικό αν κανείς δει σε αυτό κάτι που ίσως διαφαίνεται ως ανάγκη στις μέρες μας, να ρίξουμε δηλαδή φως στα χρόνια κακώς κείμενα- ευχόμαστε να είναι βαθειά η ανάγκη.
Λυδία: – Πότε ήρθατε πρώτη φορά σε επαφή με το έργο του Τόμας Μπέρνχαρντ; Ποιο στοιχείο της γραφής του Τόμας Μπέρνχαρντ σας εμπνέει περισσότερο;
Άννα Κοκκίνου: – Είχα διαβάσει για τους αυστριακούς συγγραφείς και τη στάση τους απέναντι στα όσα συνέβαιναν στη χώρα τους. Το πρώτο βιβλίο του που διάβασα ήταν η Αυτοβιογραφία του που με συνεπήρε με τον τρόπο που έβλεπε τα πράγματα και σκεφτόταν. Γενικά η σκέψη του ήταν αυτό που αναζητούσα σε αυτόν- μετά άρχισα να αντιλάμβάνομαι και το πόσο μεγάλος τεχνίτης ήταν και να ανακαλύπτω τη σπουδαία τέχνη του. Τη διαπεραστική κριτική του ματιά στη σύγχρονη ζωή. Πώς γίνεται ο ίδιος εξεταστής και εξεταζόμενος μέσα από φιλοσοφικά κανάλια που μυστικά σε οδηγούν σε δρόμους που μπορείς να αναγνωρίσεις. Μα αυτό που με έλκει πάνω απ’ όλα είναι η γλώσσα του.
Λυδία: – «Μόνο η υπερβολή χαρίζει παραστατικότητα […] Η τέχνη της υπερβολής κάνει τη ζωή λιγότερο άχαρη». Πώς αντιλαμβάνεστε τη συγκεκριμένη θέση του Μπέρνχαρντ;
Άννα Κοκκίνου: – Η δυναμική εναλλαγή του τραγικού και του κωμικού στοιχείου ορίζει το έργο του Μπέρνχαρντ. Η υπερβολή βοηθά τον συγγραφέα να δομήσει τα έργα του ως κωμωδίες. Η κωμωδία του δίνει την ελευθερία να εκφραστεί- κι ο Μπέκετ στο έδαφος της κωμωδίας βαδίζει για να εκφράσει το τραγικό του σύμπαν. Ο Σοπενχάουερ που ο Μπέρνχαρντ τον έχει μελετήσει βαθειά- λέει πως η ζωή ως όλον είναι τραγική αλλά η καθημερινότητα είναι κωμική.
Άννα Κοκκίνου: «Ο Μπέρνχαρντ έβαλε βαθειά το μαχαίρι σε ό,τι κάνει τον άνθρωπο δυσλειτουργικό στη ζωή του εξαιτίας του τρόπου ανατροφής και διαπαιδαγώγησης. Αυτού που δηλαδή κάνει τον σύγχρονο άνθρωπο δυστυχισμένο.»
Λυδία: – Τελικά, «η μοναξιά είναι η φοβερότερη τιμωρία από όλες», όπως τονίζει στο έργο του ο Μπέρνχαρντ;
Άννα Κοκκίνου: – Όπως λέει ένας μελετητής του ‘Εγγενής σε όλα τα κατακερματισμένα αφηγήματα του Μπέρνχαρντ είναι η αποτυχία όλων των θεσμών και δομών που υποτίθεται πως μας ενώνουν- κληρονομικότητα, οικογένεια, επιστήμη, γλώσσα, πολιτισμός· το μόνο που απομένει είναι η μονήρης, απελπισμένη φωνή του αφηγητή.
Λυδία: – Πώς μπορεί ένας «αφανισμός» των κίβδηλων πνευματικών ιστών να διασώσει την ανθρώπινη αλήθεια και αξιοπρέπεια σήμερα;
Άννα Κοκκίνου: – Αφανίζοντας το άρρωστο, σώζεις το υγιές. Πολεμώντας την κακή πλευρά σου, δίνεις ζωή-εξιλεώνεσαι. Σκεφτείτε το σε μεγάλο μέγεθος- σε μια χώρα ας πούμε!!
Λυδία: – Ποιες είναι οι σκέψεις σας για το ελληνικό θέατρο έπειτα από τη μακρόχρονη πορεία σας και τι προσδοκίες έχετε από αυτό ή, ίσως, από τον εαυτό σας μέσα σε αυτό;
Άννα Κοκκίνου: – Μακάρι αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο θέατρο να πυροδοτήσει και άλλα πράγματα εξίσου σημαντικά. Να σταθεί αφορμή να αλλάξει η νοοτροπία- να δούμε την αναγκαιότητα της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα. Θέλει δουλειά. Υπάρχει αισιοδοξία.
Συντελεστές παράστασης «Αφανισμός»
- Μετάφραση: Βασίλης Τομανάς
- Δραματουργία: Μαρία Στεφανοπούλου, Νίκος Φλέσσας, Άννα Κοκκίνου
- Σκηνοθεσία: Άννα Κοκκίνου
- Μουσική: Νίκος Βελιώτης
- Σκηνικό – Κουστούμια: Χλόη Ομπολένσκυ
- Σχεδιασμός Φωτισμών: Τάσος Παλαιορούτας
- Προβολές – Video Art: Αιμιλία Μπαλάσκα, Χρήστος Τόλης, Σπύρος Κωτσιόπουλος.
- Φωτογραφίες: Εβίτα Σκουρλέτη
- Βοηθός σκηνοθέτη: Τάσος Κωλέτσης
- Ηθοποιοί: Άννα Κοκκίνου, Τάσος Κωλέτσης
- Συμπαραγωγή: CONSTANTLY PRODUCTIONS & ΝΕΑ ΣΦΕΝΔΟΝΗ
Πληροφορίες
- Χώρος: Θέατρο Σφενδόνη
- Διεύθυνση: Μακρή 4, Αθήνα. Στάση Μετρό: ΑΚΡΟΠΟΛΗ
- Ημερομηνίες: Παράταση από 27 Φεβρουαρίου έως 4 Απριλίου 2023
- Νέες ημέρες και ώρες: Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00
- Τιμές Εισιτηρίων: 15 ευρώ, 12 ευρώ μειωμένο (φοιτητικό, ανέργων, ΑΜΕΑ)
- Προπώληση: Ticketservices https://bit.ly/3PlMcxW
- Τηλέφωνο κρατήσεων / Πληροφοριών: 694 5054160
- Επικοινωνία/Προβολή στα Μ.Μ.Ε: Ανζελίκα Καψαμπέλη
Διαβάστε περισσότερες θεατρικές συνεντεύξεις εδώ
