Τα 50 του χρόνια κλείνει φέτος το Θέατρο Στοά. 50 χρόνια καλό θέατρο, με σεβασμό στο θεατή και προώθηση του ρεπερτορίου Ελλήνων συγγραφέων, όπως ο Μάριος Ποντίκας, ο Γιώργος Διαλεγμένος, ο Μήτσος Ευθυμιάδης, ο Μπάμπης Τσικληρόπουλος και φυσικά ο Μποστ. Ο Θανάσης Παπαγεωργίου, ιδρυτής του Θεάτρου Στοά μαζί με τη Λήδα Πρωτοψάλτη, συνοδοιπόρο του σε όλο το θεατρικό ταξίδι των 50 ετών, με σταθερούς συνεργάτες τους και νέους φυσικά, επέλεξαν για τη συγκεκριμένη επέτειο μια συρραφή αποσπασμάτων του έργου του Μποστ από πεζά, θεατρικά, λεζάντες, νούμερα επιθεώρησης, ποιήματα του θεατρικού συγγραφέα με το αναγνωρίσιμο σατιρικό ύφος, που φέρει τον τίτλο: «Ακούω ήχον κώδωνος», την πρώτη φράση δηλαδή από τη θρυλική Φαύστα του.

Ο Θανάσης Παπαγεωργίου είχε γιορτάσει τη συμπλήρωση των 30 χρόνων της Στοάς με το ίδιο έργο, τουλάχιστον ως προς τον τίτλο, γιατί η σημερινή εκδοχή, αν και δεν είχα τη χαρά να παρακολουθήσω εκείνη του 2002, είναι διανθισμένη με στοιχεία των σημερινών κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων, καθώς αναφέρεται στους ξενομανείς Έλληνες, που συνεχίζουν να ζητιανεύουν από τους πλούσιους Ευρωπαίους φίλους τους, το θέμα των προσφύγων, τους πολιτικούς που απαξιώνουν τις τέχνες και τα γράμματα, ενώ στο στόχαστρο μπαίνουν και οι κριτικοί θεάτρου, που όπως και τα Μέσα Ενημέρωσης κρίνονται χειραγωγούμενοι.

Πόλυ: Σα νέος άνθρωπος κι εγώ κι αθώο θηλυκό στην Κρήτη έμπλεξα με κάποιον Κρητικό, αλλά για τύχη μου κακή αυτός ο Κρητικός, εκτός που ήταν Κρητικός, ήταν και κριτικός!

Η σύνθεση των κειμένων του Ακούω ήχον κώδωνος ανήκει αποκλειστικά στον Θανάση Παπαγεωργίου, όπως και η σκηνοθεσία. Την παράσταση συνοδεύουν οι μουσικές του αείμνηστου συνεργάτη της Στοάς Βασίλη Δημητρίου και συμπληρώνονται από τα νέα τραγούδια που έγραψε ο Διονύσης Τσακνής πάνω σε στίχους του Μποστ, ενώ ευχάριστη έκπληξη αποτελεί η συμμετοχή του στην επετειακή αυτή παράσταση ως μουσικός και ως ηθοποιός.

Το έργο ξεκινά με μια βεγγέρα στο σπίτι της Φαύστας και κλείνει με ένα γλέντι για τους γάμους του Ριτσακίου με τον Πάρι, το οποίο όμως αφήνει μια πικρή γεύση στους παρευρισκόμενους. Καλεσμένοι στο γλέντι αυτό είναι 15 θεατρικοί ήρωες του Μποστ, μεταξύ των οποίων η Φαύστα μετά του συζύγου της Γιάννη (γονείς της νύφης), η Μήδεια, η Καλόγρια, η Μαρία Πενταγιώτισσα, ο πάτερ Αμβρόσιος, ο Ιάσων, ο κύριος και η κυρία Ιατρού, μετά του υιού τους Πάρι που θα γινόταν σύζυγος για το Ριτσάκι.

Το Ριτσάκι και ο Πάρις, αμφότεροι ανευρεθέντες μέσα στην κοιλιά ψαριών. Η κατάληξη του σουαρέ θα είναι σουρεάλ, γιατί από τη μια θα εμφανιστεί ο Κολόμβος που για κακή τύχη της ανθρωπότητας ανακάλυψε την Αμερική, κι από την άλλη η παρουσία της Μήδειας, που επιμένει να σφάξει τα παιδιά της, θα είναι καταλυτική.

Πάρις: Έζησα χρόνους δώδεκα κι άλλους εννέα μήνους πίνοντας αλμυρό νερό και τρώγοντας λιθρίνους, γόπες, ψαράκια διάφορα,…,σουπιές, καλαμαράκια και με τα ψαροκόκκαλα χτένιζα τα μαλλάκια…. Σκεπτόμουνα το σπίτι μου, τους γέροντες γονείς μου κι αμφέβαλα αν θα τους δω στο τέρμα της ζωής μου.

Ο Παπαγεωργίου στο επετειακό βιβλίο που έγραψε για τα 40 χρόνια Στοάς αναφέρει για το Ακούω ήχον κώδωνος του 2002: «Ήταν ένα πολυπρόσωπο και πολύβουο πανηγύρι, ότι χρειαζότανε για να τιμηθούν τα τριάντα χρόνια μας». Υποθέτουμε ότι σε αυτή τη βάση κινήθηκε και για τον εορτασμό των 50 χρόνων με ένα ανανεωμένο κείμενο και με καλούς του συνεργάτες, παλιούς και νέους.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα Μποστ

Ο Μποστ, κατά κόσμον Μέντης Μποσταντζόγλου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1918 και πέθανε στην Αθήνα το 1995. Αρχικά έκανε γελοιογραφίες και χρονογραφήματα, έγραψε όμως και δέκα θεατρικά έργα. Κατά την διάρκεια της γερμανικής Κατοχής έγινε μέλος του ΕΑΜ, ενώ συμμετείχε και στην Εθνική Αντίσταση.

Ακούω ήχον κώδωνος - Κριτική
«Ευχάριστη έκπληξη αποτελεί η συμμετοχή του Διονύση Τσακνή στην επετειακή αυτή παράσταση ως μουσικός και ως ηθοποιός.»

Τα θεατρικά του έργα είναι γραμμένα σε δεκαπεντασύλλαβο. Το στιλ του είναι αναγνωρίσιμο και χαρακτηρίζεται από την ιδιάζουσα γλώσσα που χρησιμοποιεί με ανορθογραφίες, ασυνταξίες και λάθη. Γελοιοποιώντας την καθαρεύουσα, ο Μποστ πίστευε ότι ωθεί στην ταχύτερη καθιέρωση της δημοτικής. Η ανορθογραφία στα κείμενα, το ανακάτεμα λόγιων και λαïκών εκφράσεων σε δεκαπεντασύλλαβο, αποτελεί σάτιρα για τον ημιμαθή Έλληνα.

Οι Έλληνες μικροαστοί των μεταπολεμικών δεκαετιών, με την ξενομανία τους, το νεοπλουτισμό τους και την οικονομική εξάρτησή τους από τους ξένους γίνονται αντικείμενο διακωμώδησης στα έργα του, ενώ δεν παραλείπει να καυτηριάσει εκτός από τα κακώς κείμενα των κυβερνώντων και την Αριστερά, στην οποία ανήκε. Από τα πιο γνωστά θεατρικά του έργα είναι η Φαύστα (1964), Η Μαρία Πενταγιώτισσα (1982) και η Μήδεια (1993).

Μποστ και θέατρο Στοά

Η γνωριμία του Μποσταντζόγλου με τον Θανάση Παπαγεωργίου έγινε το 1987 μέσω του Βαγγέλη Λειβαδά. Ο Λειβαδάς ήθελε να σκηνοθετήσει ο Παπαγεωργίου την παράσταση με τον τίτλο 40 χρόνια Μποστ, αφιέρωμα στον μεγάλο σατιρικό συγγραφέα στο Θέατρο Σμαρούλα. Αυτή ήταν η αρχή της συνεργασίας τους και έκτοτε μέχρι το θάνατο του Μποστ, οκτώ χρόνια αργότερα, ο Θανάσης, η Λήδα, ο Μποστ και ο Βασίλης (Δημητρίου) έγιναν ένα  αχώριστο σκηνικό κουαρτέτο.

Ξεκίνησαν με τη Φαύστα το 1987. Ο πρόσφατα αποθανών και άλλοτε τακτικός συνεργάτης της Στοάς, Κωνσταντίνος Τζούμας, αποκαλούσε μορφές σαν αυτή της Φαύστας, «μούρες», όπου γονείς γελάνε μιλώντας περί ανέμων και υδάτων κι ας πνίγηκε το κοριτσάκι τους και από την άλλη κλαίνε επειδή ο Καραïσκάκης πέθανε νέος. Μορφές σουρεαλιστικές, ακατανόητες, τις οποίες ο Μποστ δημιουργούσε όχι για να προκαλέσει ή να εντυπωσιάσει πρόσκαιρα, αλλά για να κάνει κεκαλυμμένη σάτιρα.

Ριτσάκι: Μια φίλη μου με δυο παιδιά που τα εξεφορτώθει δεν ξέρετε τι ήρεμη κι ευτυχισμένη νοιώθει!

Το έργο είναι ιλαροτραγωδία και το ρόλο του Ριτσακίου αναλαμβάνει τότε ο Κωνσταντίνος Τζούμας. Ακολουθεί η μεγάλη επιτυχία της Λήδας Πρωτοψάλτη σε κείμενο Μποστ το 1993 Μήδεια με αποθεωτικές κριτικές. Όλη η Αθήνα μιλά για τον σύγχρονο Αριστοφάνη, τον Μποστ. Το καλύτερο δώρο για κάποιον που σε όλη την καριέρα του αδικήθηκε και στη δύση της ζωής του του αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητά του. Ακολουθεί το έργο Ρωμαίος και Ιουλιέτα, επίσης γραμμένο από τον Μποστ για το Θέατρο Στοά και το Ακούω ήχον κώδωνος το 2002, συρραφή κειμένων του Μποστ, για να φτάσουμε στη φετινή επετειακή παράσταση με τον ομώνυμο τίτλο, που έκανε πρεμιέρα στις 20 Ιουνίου στο Θέατρο Βράχων για να συνεχίσει την περιοδεία της σε θέατρα ανά την Ελλάδα.

Η παράσταση Ακούω ήχον κώδωνος του 2022

Ο Θανάσης Παπαγεωργίου, ο οποίος διακρίνεται για την αφοσίωση του στο θέατρο όλα αυτά τα χρόνια, φέτος συμπληρώνει μαζί με τη μόνιμη συνεργάτιδά του Λήδα Πρωτοψάλτη τα 50 χρόνια από τη δημιουργία της Στοάς. Ενός εγχειρήματος που φάνταζε και ίσως φαντάζει μέχρι και σήμερα αν μη τι άλλο παράτολμο. Η περιοχή του Ζωγράφου και μάλιστα το στενάκι της Οδού Μπισκίνη δεν αποτελούσε ουδέποτε θεατρική πιάτσα και επιπλέον το θέατρο Στοά συστάθηκε εν μέσω δικτατορίας. Το όραμά του για θεατρική αποκέντρωση και καλό θέατρο που αφυπνίζει τον θεατή στέφθηκε, εκ των υστέρων κρίνοντας, με απόλυτη επιτυχία.

Μήδεια: Εγώ δε γέννησα παιδιά, εθήλασα σατύρους!

Ο ίδιος εκτός από την επιμέλεια των κειμένων σκηνοθέτησε μια παράσταση συνόλου. Κάθε ρόλος κι ένα μουσικό όργανο κι όλοι μαζί σαν καλοκουρδισμένη ορχήστρα κινούνται πάνω στη σκηνή και ο θεατής παρασύρεται στην κίνησή τους. Ο Παπαγεωργίου ερμηνεύει τον πάτερ Αμβρόσιο, ρόλος σχετικά μικρός, αλλά επιβλητικός, με την ενδυμασία, τη σοβαρότητα και την κίνησή του, δίνει τον παλμό μιας σουρεαλιστικής μποστικής παράστασης.

Η ερμηνεία της Λήδας Πρωτοψάλτη είναι καταπληκτική και αποδεικνύει ότι και μόνο που υπάρχει στη σκηνή υπάρχει καλό θέατρο. Με το ρόλο της Μήδειας του Μποστ που και στο παρελθόν της χάρισε τεράστια επιτυχία, στέκεται απέναντι από τον θεατή και τον αφοπλίζει. Αβίαστος λόγος, απλότητα στην έκφραση και φυσικά αυτή η χαρακτηριστική φωνή που μας λέει κάτι που ηχεί στα αυτιά μας τόσο τραγικό όπως το: «Θα τα σφάξω τα παιδιά, να φύγουν απ’ τη μέση, να κάνω ένα έγκλημα, …, έτσι να τον πονέσει», κι εμείς οι θεατές γελάμε.

Αλλά επειδή ο πολύς πολιτισμός βλάπτει εις την υγείαν, οι περισσότεροι υπουργοί τον βάζουν στα ψυγεία! (στίχος από το τραγούδι στο κλείσιμο)

Αξίζει να γίνει αναφορά σε παλιούς συνεργάτες της Στοάς που δεν μπορούσαν να λείπουν από τη συγκεκριμένη επετειακή στιγμή. Συγκεκριμένα, ο Γιώργος Ζιόβας, που ερμήνευσε τον Γιάννη, πατέρα του Ριτσακίου, είναι ένας έμπειρος ηθοποιός και κινήθηκε με φυσικότητα, σωστή έκφραση και συνέπεια στο ρόλο του, χαρίζοντας μας εύθυμες στιγμές, η Ευδοκία Σουβατζή, η προ εικοσαετίας Καλόγρια που φέτος ενδύεται την κυρία Ιατρού, ο Αργύρης Παυλίδης στο ρόλο του κύριου Ιατρού και του Κολόμβου και φυσικά η υπέροχη ερμηνευτικά Εύα Καμινάρη σε διπλό ρόλο, σε αυτόν της υπηρέτριας του σπιτιού της Φαύστας και της εκρηκτικής τραγουδίστριας Λήδας. Η Καμινάρη, άψογη ερμηνευτικά και με ταλέντο στο τραγούδι, δίνει μια νότα «λαμπερής παρακμής», -ας μου επιτραπεί ο όρος- και κατά τη γνώμη μου πάντα, ξεχωρίζει στην παράσταση.

«Ακούω ήχον κώδωνος»
«Ακούω ήχον κώδωνος» δια χειρός Θανάση Παπαγεωργίου σε καλοκαιρινή περιοδεία

Το νέο αίμα κινείται υπό τη σκηνοθετική μπαγκέτα του Παπαγεωργίου στο ίδιο κλίμα και αν εξαιρέσουμε κάποιες υπερβολές στην εκφορά της ατάκας προκειμένου να δοθεί έμφαση στο σουρεαλιστικό της υπόθεσης, μας χάρισε απολαυστικές στιγμές.

Συγκεκριμένα, ξεχωρίζει η Άννα Μονογιού που μας έλειψε τα τελευταία χρόνια και στο ρόλο της Καλόγριας Πόλυ εδώ κάνει ένα ηχηρό comeback.

O Γιλμάζ Χουσμέν μας ξάφνιασε θετικά στο ρόλο του παρατημένου εραστή του Ριτσακίου, αλλά και στον διεφθαρμένο καλόγερο που παρέσυρε τα παιδιά της Μήδειας. Κωμική φλέβα, εξαιρετική χροιά και ηχόχρωμα. Έκλεψε την παράσταση με τις εναλλαγές, το σαρκασμό και τον αυτοσχεδιασμό του και κέρδισε το αβίαστο χειροκρότημα του κοινού.

Μήδεια: Δεν έχω τύψεις. Τα παιδιά έπρεπε να σφαγούνε, και λόγω που πηδάγαμε και που δε μελετάγανε…

Η νεαρή ηθοποιός Αναστασία Ραφαέλα Κονίδη στάθηκε αντάξια του πρωταγωνιστικού ρόλου της Ρίτσας. Με παύσεις, τονικότητα, ρυθμό, νεανική αθωότητα όπως ταίριαζε στο Ριτσάκι, μας άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις.

Η Μαρία Νίκα, η οποία στο ρόλο της Φαύστας που θα μπορούσε εύκολα να καταλήξει σε γκροτέσκα φιγούρα, διατηρεί μια σοβαρότητα μέσα στην αφέλεια που αρμόζει στο ρόλο της.

Ο Χρήστος Καρύπης, ο γαμπρός Πάρις, με υποβολέα τη μητέρα του ζητά και παίρνει την χείρα του Ριτσακίου.

Το σύνολο των ηθοποιών συμπληρώνουν ο Άρης Τρουπάκης ως Ιάσων και η Δήμητρα Κόκκορη ως Μαρία Πενταγιώτισσα.

Εκτός από τη μουσική της παράστασης, όπου ήδη αναφερθήκαμε στην παρουσία του Διονύση Τσακνή, ξεχωριστή μνεία θα πρέπει να γίνει στα σκηνικά και τα κοστούμια της Λέας Κούση, των οποίων η επιμέλεια έγινε πάνω στα ιστορικά πλέον κοστούμια του Μποστ.

Κλείνοντας, θα πρέπει να τονιστεί το Ακούω ήχον κώδωνος είναι μια παράσταση συνόλου, για ένα μουσικό πανηγύρι, απόλυτα ταιριαστό σε μια τόσο σημαντική επέτειο. 50 χρόνια Θέατρο Στοά.

Trailer

Συντελεστές παράστασης Ακούω ήχον κώδωνος

  • Σκηνοθεσία: Θανάσης Παπαγεωργίου
  • Μουσική:     Βασ. Δημητρίου-Διονύσης Τσακνής
  • Σκηνικό:      Λέα Κούση
  • Κοστούμια: Μποστ σε επιμέλεια Λέας Κούση
  • Παίζουν: Λήδα Πρωτοψάλτη, Θανάσης Παπαγεωργίου, Αργύρης Παυλίδης, Γιώργος Ζιόβας, Ευδοκία Σουβατζή, Άννα Μονογιού, Εύα Καμινάρη, Άρης Τρουπάκης, Μαρία Νίκα, Αναστασία Κονίδη, Δήμητρα Κόκκορη, Γιλμάζ Χουσμέν, Χρήστος Καρύπης και ο Διονύσης Τσακνής
  • Διεύθυνση παραγωγής: Έφη Πανουργιά
  • Εκτέλεση παραγωγής: Γιάννης Κουλούρης
  • Social Media -Διαφήμιση: Renegade Media / Βασίλης Ζαρκαδούλας
  • Παραγωγή: ΘΕΑΤΡΟΧΩΡΟΣ
  • Γραφείο τύπου – Επικοινωνία: Μαρία Τσολάκη, Ευαγγελία Σκρομπόλα
Πληροφορίες

  • Παραστάσεις στην Αττική:

20/06 Θέατρο Βράχων Βύρωνα Μελίνα Μερκούρη στις 21:00

21/06 Θέατρο Βράχων Βύρωνα Μελίνα Μερκούρη στις 21:00

28/06 Βεάκειο Θέατρο Πειραιά στις 21:30

30/06 Αθλητικό & Πολιτιστικό Πάρκο Νέας Μάκρης στις 21:30

03/07 Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας στις 21:30

04/07 Θέατρο Πέτρας Πετρούπολης στις 21:30

05/07 Δημοτικό Κηποθέατρο Παπάγου στις 21:00

06/07 Δημοτικό θέατρο Ηλιούπολης «Δημήτρης Κιντής» στις 21:30

07/07 Δημοτικό θέατρο Ηλιούπολης «Δημήτρης Κιντής» στις 21:30

 

 

Διαβάστε περισσότερες θεατρικές κριτικές εδώ

 

Προηγούμενο άρθροΈφυγε από τη ζωή ο ηθοποιός και συγγραφέας Κωνσταντίνος Τζούμας
Επόμενο άρθροΈφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος θεωρητικός του θεάτρου Χανς-Τις Λέμαν