Είναι αναμφισβήτητα, μαζί με τους Bee Gees, οι άρχοντες της ντίσκο. Οι δίσκοι τους έχουν πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Έχουν λατρευτεί και μισηθεί ταυτόχρονα, όσο λίγα συγκροτήματα. Όσοι τους αντιπαθούν τους αποκαλούν καρεκλάδες με πολύχρωμα κολάν, ενώ ακόμη και σήμερα, σχεδόν 30 χρόνια μετά τη διάλυση τους, εξακολουθούν να έχουν τρελό ρεύμα. Το συγκρότημα των ABBA, ήρθε από τη Σουηδία για να ταράξει τα νερά της παγκόσμιας μουσικής βιομηχανίας και το πέτυχε σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό. Πως συναντήθηκαν όμως οι δρόμοι των ABBA? Οι τέσσερις τραγουδιστές ασχολούνταν με τη μουσική και το τραγούδι πολύ πριν συγκροτήσουν τους ABBA.

O Björn Ulvaeus, γεννημένος στις 25/4/1945 στο Gothenburg της Σουηδίας ήταν μέλος του συγκροτήματος The Hootenanny Singers. Ο Benny Andersson γεννημένος στις 16/12/1946 στη Στοκχόλμη, ήταν μέλος των The Hep Stars, που ήταν κάτι σαν τους Beatles της Σουηδίας. Από τις κυρίες του συγκροτήματος, η Anni-Frid Lyngstad, γνωστή και ως Frida, ήταν η μοναδική που προερχόταν εκτός των Σουηδικών συνόρων, παραμένοντας όμως εντός των Σκανδιναβικών. Γεννημένη στις 15/11/1945 στο Ballangen της Νορβηγίας, τραγουδούσε από τα 13 της χρόνια συμμετέχοντας με τα φωνητικά της σε διάφορες μπάντες, ενώ αργότερα είχε το δικό της γκρουπ που ονομαζόταν Anni-Frid Four. Την τετράδα συμπλήρωνε η Agnetha Fältskog, η οποία γεννήθηκε στις 5/4/1950 στο Jönköping της Σουηδίας. Η Agnetha τραγουδούσε, επίσης, από μικρή ηλικία αποκτώντας στα 17 της τον προσωπικό της νούμερο ένα δίσκο στη Σουηδία που είχε πουλήσει 80.000 αντίτυπα και περιείχε ένα τραγούδι σε δική της μουσική.

Τα δύο συγκροτήματα των κυρίων Ulvaeus και Andersson συναντιόντουσαν αρκετές φορές στις περιοδείες. Η γνωριμία των δύο τραγουδιστών δεν άργησε να γίνει. Τον Ιούνιο του 66’ αποφασίζουν κιόλας να γράψουν ένα τραγούδι μαζί. Ο Stig Anderson, μάνατζερ των The Hootenanny Singers και ιδρυτής της Polar Music, της εταιρείας που αργότερα θα κυκλοφορούσε τους δίσκους των ABBA, βρήκε πολύ ενδιαφέρουσα την προσπάθεια των δύο τραγουδιστών και τους ενθάρρυνε να συνεχίσουν. Με τη διάλυση των δύο συγκροτημάτων να έχει επέλθει, ο Benny και ο Björn, δημιούργησαν ένα επιτυχημένο δίδυμο μουσικοσυνθετών. Είχε έρθει όμως η ώρα να ξαναμπούν σε ένα συγκρότημα. Το 1969 ο Andersson έγραψε ένα τραγούδι για το φεστιβάλ Melodifestivalen. Ένα μουσικό φεστιβάλ της Σουηδίας που θα αναδείκνυε την επόμενη συμμετοχή της χώρας στον Ευρωπαϊκό διαγωνισμό τραγουδιού,οι ABBA σε νεαρή ηλικία Eurovision. Το τραγούδι του τελικά δεν επιλέχθηκε, όμως εκεί γνώρισε την Lyngstad. Λίγο αργότερα οι δυο τους έγιναν ζευγάρι και παντρεύτηκαν τον Οκτώβριο του 78’. Τον Μάιο του 69’ η Fältskog και ο Ulvaeus συμμετείχαν σε ένα τηλεοπτικό σόου στη Σουηδία. Η γνωριμία τους εκεί τους οδήγησε τον Ιούλιο του 71’ στα σκαλιά της εκκλησίας. Οι τέσσερις τους ξεκίνησαν να συνεργάζονται γράφοντας μουσική και κάνοντας φωνητικά ο ένας στους δίσκους του άλλου.

Μία άνοιξη στην Κύπρο θα σημάνει την αρχή των ABBA. Τον Απρίλιο του 70’ τα δύο ζευγάρια περνούσαν τις διακοπές τους στο Νησί της Αφροδίτης τραγουδώντας για πλάκα στην παραλία. Σύντομα βρέθηκαν να τραγουδάνε ζωντανά μπροστά από τους στρατιώτες των Ηνωμένων Εθνών που βρίσκονταν επίσης στο νησί. Η μικρή αυτή συναυλία τους έδειξε ότι μπορούσαν να σταθούν και οι τέσσερις μαζί αρκετά καλά επάνω στη σκηνή. Έτσι αποφάσισαν να επιστρέψουν πίσω στην Σουηδία και να συμμετέχουν στο θεατρικό έργο Festfolk, που είχε σαν θέμα το καμπαρέ. Δυστυχώς, όμως, η εμφάνιση τους εκεί δεν γνώρισε την αντίστοιχη επιτυχία της Κύπρου. Όμως οι τέσσερις δεν το έβαλαν κάτω και συνέχισαν να τραγουδάνε μαζί έχοντας σύμμαχο τον παραγωγό και μάνατζερ τους, Stig Anderson. Το γρουπάκι τους αρχικά ονομαζόταν Björn & Benny, Agnetha & Anni-Frid. Το πρώτο τους single είχε τίτλο ‘People need love’ και κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 72’. Στη Σουηδία έφτασε στο νούμερο 17 των charts, ενώ έπαιξε και στην Αμερική, όπου πήρε και εκεί ικανοποιητικά νούμερα. Το κουαρτέτο είχε μπει με το δεξί στην μουσική βιομηχανία.

το σήμα κατατεθέν των ABBAΤο φθινόπωρο του 72’ το γκρουπ αποφασίζει να διαγωνιστεί στο Melodifestivalen με το τραγούδι ‘Ring ring’. Παίρνουν την τρίτη θέση, κάτι που δεν τους δίνει την ευκαιρία να εκπροσωπήσουν τη χώρα τους στη Eurovision. Παράλληλα, κυκλοφορούν και το πρώτο τους ομότιτλο άλμπουμ. Ο παραγωγός τους Stig Anderson, θέλοντας να κερδίσει χρόνο, τους αποκαλεί με τα αρχικά A.B.B.A., που αντιστοιχούν στα αρχικά των ονομάτων των τεσσάρων καλλιτεχνών και πολύ γρήγορα επικρατεί και ως το οριστικό όνομα του συγκροτήματος. Αρχικά υπήρξε ένα μικρό κώλυμα με το όνομα αυτό καθώς στη Σουηδία, ένα εργοστάσιο που παρήγαγε κονσερβοποιημένα ψάρια είχε το όνομα Abba. Όμως, το εργοστάσιο δεν έκανε εξαγωγές εκτός της χώρας κι έτσι δεν ήταν γνωστό παραέξω, γι’αυτό και τελικά οι ABBA κράτησαν το όνομα που αργότερα τους έκανε διάσημους σε όλο τον κόσμο. Πολλές φορές το όνομα τους μπορεί να το δείτε και ως ᗅᗺᗷᗅ. Κατά τη διάρκεια μιας φωτογράφισης ο Benny Andersson γύρισε ανάποδα το ‘B’ που είχε στην πλάτη του σαν αστείο, κι έτσι το αντεστραμμένο δεύτερο ‘B’ στο όνομα έγινε το σήμα κατατεθέν τους. Το 1974 οι ABBA συμμετέχουν ξανά στο Melodifestivalen – αυτή τη φορά με το τραγούδι Waterloo, πιστεύοντας ότι οι εμφανίσεις τους  τόσο στο φεστιβάλ όσο και στη  Eurovision θα τους κάνουν ευρέως γνωστούς. Και δικαιώνονται για την επιμονή, αφού το τραγούδι τους επιλέγεται και τους οδηγεί στο οι ABBA το 1974 νικητές της EurovisionBrighton της Αγγλίας όπου θα διεξαγόταν ο 19ος διαγωνισμός της  Eurovision. Το ‘Waterloo’ (Βατερλό) κάθε άλλο παρά Βατερλό ήταν αφού τους χάρισε τη νίκη και την πρώτη θέση. Η νίκη τους αυτή πράγματι τους έκανε διάσημους εκτός της Σουηδίας κι έφερε το νικηφόρο τραγούδι τους στην κορυφή πολλών ευρωπαϊκών chart. Το Waterloo ήταν και το δεύτερο ομότιτλο άλμπουμ τους το οποίο κυκλοφόρησε και στην Αμερική φτάνοντας σαν single στο νούμερο 6 και στέλνοντας τους ABBA για πρώτη φορά στις ΗΠΑ για μία εμφάνιση στην τηλεοπτική εκπομπή The Mike Douglas Show.

Η νίκη τους όμως στη Eurovision τους δυσκόλεψε κάπως στο να γίνουν κοινώς αποδεκτοί για τη μουσική τους. Πολλοί ήταν εκείνοι που πίστευαν ότι οι ABBA ήταν ένα πυροτέχνημα που σύντομα θα έσκαγε. Τα επόμενα άλμπουμ τους που κυκλοφόρησαν μετά τη Eurovision ανέτρεψαν όλες αυτές τις προβλέψεις, φέρνοντας το γκρουπ εκεί που επιθυμούσε και ονειρευόταν. Από το 1975 μέχρι και το 1981 ξεχώρισαν τα singles ‘SOS’ ‘Mamma Mia’, ‘Knowing me, Knowing you’, , ‘Money, Money, Money’, ‘Voulez-vous’, ‘Lay All Your Love on Me’, ‘Super Trouper’, ‘Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight), ‘Thank You For The Music’, ‘Fernando’, ‘Dancing Queen’, ‘Chiquitita’, και ‘I Have a Dream’. Όλα έγιναν τεράστιες επιτυχίες στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. οι ABBA στο στούντιοΤο ‘Take a Chance on me’ έφτασε τρίτο στα singles των ΗΠΑ μετά από τη μεγάλη προώθηση που έκαναν οι ABBA εκεί και την εμφάνιση τους σε ένα τηλεοπτικό σόου της Olivia NewtonJohn μαζί με τον Andy Gibb των Bee Gees. Το τραγούδι ‘Fernando’ κυκλοφόρησε αρχικά σε έναν προσωπικό δίσκο της Lyngstad και ήταν γραμμένο σε Σουηδικούς στίχους. Όμως, ήταν πολύ καλό για να μην μεταφραστεί και στα αγγλικά και να κυκλοφορήσει σαν single και από τους ABBA την άνοιξη του 76’. Έγινε μία ακόμη τεράστια επιτυχία που τους έφερε νούμερο ένα σε δέκα χώρες. Το ‘Dancing Queen’ έπαιξε ζωντανά στη Σουηδική τηλεόραση στις 18/6/1976 σε ένα γκαλά προς τιμήν του βασιλιά της Σουηδίας  Carl XVI Gustaf, ο οποίος θα παντρευόταν την επόμενη μέρα. Το 1979 οι ABBA τραγούδησαν το ‘Chiquitita’ σε μία συναυλία για τη UNICEF παραχωρώντας τα μισά κέρδη από το single στον οργανισμό. Τέλος, το τραγούδι ‘I Have a Dream’ περιέχει στα φωνητικά τις μαγευτικές φωνές μιας παιδικής χορωδίας από τη Στοκχόλμη. Εκτός από το άλμπουμ οι φωνές των παιδιών συνόδεψαν το τραγούδι και τους ABBA και στις ζωντανές εμφανίσεις. Το αποτέλεσμα ήταν τόσο καλό στην ηχογράφηση που άρεσε πολύ στους ABBA και δεν ήθελαν να το αλλάξουν στις συναυλίες. Αυτό δεν άλλαξε ούτε στη διασκευή του τραγουδιού από τους Westlife το 1999.

Όλα έδειχναν ότι οι ABBA είχαν έρθει για να μείνουν. Όχι όμως για πολύ. Ήδη με την κυκλοφορία του single ‘Chiquitita’ στις 16/1/1979, επήλθε και ο χωρισμός του ζευγαριού Andersson-Lyngstad, παρότι είχαν παντρευτεί λίγους μήνες πριν. Το πρώην ζευγάρι διαβεβαίωσε το άλλο ζευγάρι και τους θαυμαστές των ABBA ότι το διαζύγιο τους δεν θα επηρέαζε τη δουλειά τους συνεχίζοντας κανονικά αυτό που έκαναν μέχρι τότε. Και πάνω που ο κόσμος είπε «ας το πιστέψουμε» έρχεται το διαζύγιο του ζεύγους Ulvaeus-Fältskog, τον Φεβρουάριο του 81’, να διαλύσει εντελώς την εικόνα των ABBA. Όμως, παρά τα γεγονότα αυτά οι τέσσερις παρέμειναν μαζί ως ABBA . Τίποτα όμως δεν ήταν το ίδιο, καθώς το γκρουπ έδειχνε έντονα σημάδια κόπωσης. Κι αν είχαν όλη την καλή διάθεση να μην αφήσουν τα προσωπικά να μπερδευτούν με τα επαγγελματικά, αυτό ήταν τελικά αναπόφευκτο. Παρόλ’αυτά και οι τέσσερις μπήκαν στο στούντιο για να ηχογραφήσουν το άλμπουμ ‘The Visitors’, που έμελλε να είναι και το τελευταίο τους. Χωρίς να ανακοινώσουν ποτέ επίσημα τη διάλυση τους οι ABBA, ακολούθησαν μετά το 1982 διαφορετικά μονοπάτια. Οι δύο κύριοι ένωσαν τις δυνάμεις τους συνεχίζοντας να γράφουν μουσική κυρίως για μιούζικαλ, ενώ οι κυρίες Lyngstad και Fältskog κυκλοφόρησαν τους δικούς τους δίσκους. Οι τέσσερις τραγουδιστές δεν έχουν ξαναβρεθεί μαζί επί σκηνής, παρά το γεγονός ότι οι διοργανώτριες εταιρείες συναυλιών τους προτείνουν υπέρογκα ποσά για κάτι τέτοιο. Δεν εμφανίστηκαν ούτε στην Benny,Bjorn,Agnetha,Fridaεπετειακή εκδήλωση για τα 50 χρόνια της Eurovision το 2005. Σήμερα εξακολουθούν να διασχίζουν διαφορετικά μονοπάτια, με τους κυρίους του συγκροτήματος να είναι οι μόνοι που συνεργάζονται ακόμη μαζί. Ο Benny Andersson έχει τη δική του ορχήστρα, που φέρει μάλιστα και το όνομα BAO (Benny Anderssons Orkester), με τον Björn Ulvaeus να γράφει πολύ συχνά στίχους στα τραγούδια τους, ενώ ανεβάζουν και μιούζικαλ με πιο πρόσφατο το επιτυχημένο ‘Mamma Mia!’ που μεταφέρθηκε και στη μεγάλη οθόνη. Η Anni-Frid Lyngstad, μετά από κάποια σόλο άλμπουμ, σήμερα ασχολείται με φιλανθρωπίες και ότι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, δηλώνοντας ότι δεν σκέφτεται να επιστρέψει στη μουσική. Αντίθετα, η Agnetha Fältskog συνεχίζει να κυκλοφορεί τα προσωπικά της άλμπουμ, περιμένοντας κιόλας το επόμενο να είναι έτοιμο την άνοιξη του 2013. Το 2010 οι ABBA κέρδισαν μια θέση στο Rock and Roll Hall of Fame σε μία τελετή που διεξήχθη στη Νέα Υόρκη και μίλησαν γι’αυτούς οι Barry και Robin Gibb, των Bee Gees. To γκρουπ εκπροσώπησε το πρώην ζεύγος Andersson- Lyngstad.

Οι ABBA ήταν ένα συγκρότημα που άλλαξε την μέχρι τότε πορεία της μουσικής σκηνής, δημιουργώντας ένα νέο είδος που ήταν ένας συνδυασμός της ντίσκο, της ποπ και της ποπ-ροκ. Η μουσική τους και οι στίχοι τους ήταν ένας τρόπος για να σε κάνουν να κουνηθείς στον απίστευτο ρυθμό τους ή να συγκινηθείς ακούγοντας λόγια όπως: I have a dream, a song to sing, to help me cope with anything, if you see the wonder of a fairy tale, you can take the future even if you fail, I believe in angels, something good in everything I see, I believe in angels, when I know the time is right for me, I’ll cross the stream – I have a dream. Δε νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θα αντιστέκονταν σε ένα τέτοιο τραγούδι. Ακόμη και εκείνοι που αποκαλούν, όχι μόνο τους ABBA αλλά και όλους τους εκπροσώπους της ντίσκο μουσικής, καρεκλάδες, σίγουρα θα έχουν έστω και ένα αγαπημένο τραγούδι από το γκρουπ. Δεν είναι εύκολο να πεις απλά: «Δε θα πάρω. Α! μπα…»!

Δισκογραφία


Ring Ring (1973)

Waterloo (1974)

ABBA (1975)

Arrival (1976)

ABBA: The Album (1977)

Voulez-Vous (1979)

Super Trouper (1980)

The Visitors (1981)


Προηγούμενο άρθροΓιατί η Τέχνη ανθεί και στην κρίση!
Επόμενο άρθρο«Οι Τέχνες συναντούν τη Βιομηχανία» Ένας μήνας – αφιέρωμα στη Βιομηχανία μέσα από τις τέχνες