Οι Θεσμοφοριάζουσες του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου και μετάφραση Κ.Χ. Μύρη φτάνουν κοντά στη λήξη της καλοκαιρινής τους περιοδείας. Εμείς τις συναντήσαμε στο Ηρώδειο. Πρόκειται για ένα από τα τρία έργα του σατιρικού ποιητή του 5ου αιώνα π.Χ. που έχουν στο επίκεντρο της θεματολογίας τους τις γυναίκες, μαζί με τη Λυσιστράτη και τις Εκκλησιάζουσες.
Πιθανολογείται ότι ο Αριστοφάνης έγραψε την κωμωδία Θεσμοφοριάζουσες την ίδια χρονιά με τη Λυσιστράτη του, το 411 π.Χ., ενώ οι Εκκλησιάζουσες είναι μεταγενέστερο τους. Η δράση της κωμωδίας του τοποθετείται κατά τη διάρκεια της μεγάλης μυστικιστικής γιορτής των Θεσμοφορίων. Μια γιορτή όπου συμμετοχή είχαν αποκλειστικά γυναίκες.
Η εν λόγω κωμωδία αποτελεί ένα από τα καλύτερά του έργα με πολιτική σκέψη και έκδηλη διαχρονικότητα, σε σημείο που ο θεατής αναλογίζεται αν στις μέρες μας, μετά από τόσους αιώνες έχει αποκατασταθεί η έννοια της Δημοκρατίας κι αν η θέση της γυναίκας στην κοινωνία είναι ισάξια με αυτήν των αντρών. Ο Αριστοφάνης στις Θεσμοφοριάζουσες παρωδεί τον τραγικό ποιητή Ευριπίδη για τον υποτιθέμενο μισογυνισμό που προβάλλει μέσω των έργων του.
Λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου
Ο Ευριπίδης και ο συγγενής του Μνησίλοχος βρίσκονται έξω από το σπίτι του ποιητή Αγάθωνα και συζητούν για τη γιορτή των Θεσμοφορίων, όπου οι γυναίκες είναι συγκεντρωμένες και αποφασισμένες να στραφούν εναντίον του μεγάλου τραγικού ποιητή, γιατί θεωρούν ότι με τα έργα του τις υποτιμά. Ο Ευριπίδης στην προσπάθειά του να αποτρέψει την απομάκρυνσή του από τα θεατρικά δρώμενα αποπειράται να πείσει τον Αγάθωνα να ντυθεί με γυναικεία ρούχα και να παρευρεθεί στη γιορτή ως υπερασπιστής του. Ο Αγάθωνας αρνείται κι έτσι ο Μνησίλοχος μπαίνει στο ναό της Δήμητρας Θεσμοφόρου, μεταμφιεσμένος σε γυναίκα για να επηρεάσει την ετυμηγορία των γυναικών προς όφελος του Ευριπίδη.
«Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κατηγορούσαν το μεγάλο τραγικό Ευριπίδη για μισογύνη. Ένας εξ αυτών κι ο άλλος μεγάλος ποιητής, ο Αριστοφάνης.»
Ο Κλεισθένης όμως στέκεται εμπόδιο στην αποστολή τους, μιας και αποκαλύπτει το σχέδιο τους στις Θεσμοφοριάζουσες που δε μένουν με σταυρωμένα χέρια. Ο Μνησίλοχος αποκαλύπτεται και βρίσκεται σε δεινή θέση. Προσπαθεί να ειδοποιήσει τον Ευριπίδη. Ο Ευριπίδης φτάνει και προτείνει στις Θεσμοφοριάζουσες μια συμφέρουσα λύση. Να αφήσουν ελεύθερο το συγγενή του Μνησίλοχο, που φρουρείται από έναν τοξότη κι εκείνος θα πάψει να δυσφημεί το γυναικείο φύλο στα έργα του. Η συμφωνία γίνεται δεκτή από το χορό των γυναικών, αλλά οι δύο άντρες αρπάζοντας την ευκαιρία που τους δίνεται, εξαφανίζονται.
Η παράσταση Θεσμοφοριάζουσες σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου
Η παράσταση Θεσμοφοριάζουσες που παρακολουθήσαμε στο Ηρώδειο σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου είχε αδιαμφισβήτητα θετικά στοιχεία, όπως η σύνθεση του Χορού, η ευέλικτη σκηνοθεσία, καθώς και η πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Φοίβου Δεληβοριά, αλλά και ορισμένα αρνητικά με κυρίαρχο την υπερβολική αθυροστομία, ακόμα και σε αναφορές έργων του Αριστοφάνη.
Πιο συγκεκριμένα, στην παράσταση που παρακολουθήσαμε, η αναμενόμενη βωμολοχία στα έργα του Αριστοφάνη, εδώ θα λέγαμε ότι αγγίζει τα όρια της υπερβολής, με μια αισθητική στα όρια του γκροτέσκο.
Εντούτοις, ο σκηνοθέτης με τη βοήθεια ενός ευφάνταστου σκηνικού (Γιώργος Γαβαλάς) παρουσιάζει σκηνοθετική ευελιξία και άνεση χωρίς να ξεφεύγει όμως εντελώς από τις γνωστές φόρμες ανεβάσματος του έργου αυτού.
Η ερμηνεία του Γιάννη Μπέζου στο ρόλο του Μνησίλοχου είναι απολαυστική, ενώ εντυπωσιακό είναι το κόκκινο φουστάνι που φορά για να μπει στα Θεσμοφόρια (Βασιλική Σύρμα), που λειτουργεί και ως σκηνοθετικό εύρημα προκαλώντας το γέλιο των θεατών.
Ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης ακολουθεί πιστά με την πληθωρική -όπως πάντα- παρουσία του το ρόλο του τραγικού ποιητή Ευριπίδη.
Η Φωτεινή Μπαξεβάνη, στο ρόλο της Κρίτυλλας μας χαρίζει ακόμα μία καίρια και δυνατή ερμηνεία της.
Ο Λαέρτης Μαλκότσης μας έχει συνηθίσει σε πολύ ενδιαφέρουσες ερμηνείες, ενδεικτικά θα αναφερθώ στη Χριστουγεννιάτικη Ιστορία στο Εθνικό Θέατρο, καθώς και στους Τρισευτυχισμένους στο θέατρο Πορεία, εδώ σε διπλό ρόλο, αυτόν του Αγάθωνα και εκείνον του Τοξότη δίνει μια άλλη πτυχή του ταλέντου του.
Ο Σταύρος Μαρκάλας στη σύντομη παρουσία του στη σκηνή στο ρόλο του Πρύτανη αφήνει το αποτύπωμά του.
Ο Χορός των γυναικών όμως, που κυριαρχεί στο έργο του Αριστοφάνη Θεσμοφοριάζουσες, έχει πολύ δυνατά σημεία, όπως ενέργεια, ζωντάνια, συνεκτικότητα, μουσικότητα, αλλά δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στο γεγονός ότι σε σημεία καταφεύγει σε υπερβολές ως προς τον τρόπο έκφρασης.
Ο Αλέξης Βιδαλάκης αν μη τι άλλο, κάνει αισθητή την παρουσία του στη σκηνή στο ρόλο του υπηρέτη, ενώ ο Παναγιώτης Κατσώλης ως Κλεισθένης σε ρόλο κλειδί κινείται σε αξιοπρεπή πλαίσια.
Βασικό πλεονέκτημα της παράστασης αποτελεί η μουσική του Φοίβου Δεληβοριά. Τα τραγούδια που ακούστηκαν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν λαϊκά, δένουν όμως αρμονικά με το συνολικό ύφος της παράστασης.
Σε μια εποχή όπου πλήττονται αξίες και θεσμοί είναι θετικό να ακούγονται φωνές σαν του Αριστοφάνη, του οποίου τα κείμενα δεν έχουν στόχο μόνο το γέλιο, αλλά και την ανάδειξη μιας πολιτικής θέσης.
Συντελεστές παράστασης
- Μετάφραση:Κ.ΧΜύρης
- Σκηνοθεσία:Γιάννης Μπέζος
- Πρωτότυπη μουσική–σύνθεση:Φοίβος Δεληβοριάς
- Ενορχήστρωση: Σταμάτης Σταματάκης
- Σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς
- Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
- Κίνηση: Σεσίλ Μικρούτσικου
- Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
- Διαφήμιση-SocialMedia: RenegadeMedia/Βασίλης Ζαρκαδούλας
- Φωτογραφίες, βίντεο: Δημήτρης Μακρής
- Μουσική διδασκαλία: Νεφέλη Φασουλή
- Βοηθός σκηνοθέτη: Σταύρος Μαρκάλας
- Βοηθός ενδυματολόγου: Κωνσταντίνα Δακτυλίδη
ΔΙΑΝΟΜΗ:
- Μνησίλοχος: Γιάννης Μπέζος
- Ευριπίδης: ΒλαδίμηροςΚυριακίδης
- Κρίτυλλα: Φωτεινή Μπαξεβάνη
- Αγάθωνας/Τοξότης: Λαέρτης Μαλκότσης
- Χορός: Νίκη Σερέτη
- Χορός: Γιάννα Παπαγεωργίου
- Κλεισθένης: Παναγιώτης Κατσώλης
- Χορός: Αρετή Πασχάλη
- Χορός: Λήδα Καπνά
- Υπηρέτης: Αλέξης Βιδαλάκης
- Πρύτανης: Σταύρος Μαρκάλας
- Χορός: Ντένια Στασινοπούλου
- Χορός: Κωνσταντίνα Νταντάμη
- Χορός: Αγγελική Γρηγοροπούλου
- Χορός: Eλένη Ζαχοπούλου
- Χορός: Μανταλένα Καραβάτου
- Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη
- Οργάνωση παραγωγής: Ντόρα Βαλσαμάκη
- Προβολή–επικοινωνία: Μαρκέλλα Καζαμία, 6946507792
- Πρόγραμμα περιοδείας:
ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΩΡΑ 9μμ
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΕΓΓΟΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΩΡΑ 9:00μμ
ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΙΚΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ
- Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/tour/thesmoforiazouses-tou-aristofani/
Διαβάστε περισσότερες θεατρικές κριτικές εδώ
